wtorek, 1 kwietnia 2014

Abraham von Franckenberg

(ur.24 czerwca 1593 w Ludwigsdorffie,zm.25 czerwca 1652 w Oleśnicy)śląski matematyk,fizyk,lekarz,poeta.Myśliciel o poglądach gnostyckich.Abraham von Franckenberg był wyznania luterańskiego,ale jednocześnie zajmował się alchemią,astrologią i kabałą.Pisał wiersze.Jego główne dzieło to"Archanioł Rafael czyli anioł-lekarz".Był zwolennikiem i propagatorem myśli Jakoba Böhme,śląskiego gnostyka doby renesansu.Pod jego kierownictwem powstały grupy przyjaciół gnozy i Różokrzyża.Pod wpływem gnostyków i śląskich Różokrzyżowców,którzy mieli swój główny ośrodek w Ludwigsdorf powstał w Księstwie Oleśnickim w 1652 roku rycerski Zakon Trupiej Czaszki(niem.Herzoglich Württemberg-Oelssischer Ritterorden vom Totenkopf).
Biografia
Franckenberg urodził się w rodzinie śląskiej szlachty,średnie wykształcenie zdobył w gimnazjum w Brzegu.Książę Oleśnicki w 1612 r.namawiał młodego Abrahama von Franckenberga na podjęcie służby na jego rzecz.Jednak,będąc pod wpływem Jakuba Böhme odmówił,nie chcąc się uwikłać w przyziemne sprawy.W 1612 roku rozpoczął studia na Uniwersytecie w Lipsku,w 1613 przeniósł się na uniwersytet w Wittenberdze a w semestrze zimowym 1613/14 studiował na Uniwersytecie w Jenie.Pod wpływem gnostyckich idei nie ukończył studiów prawniczych i w 1617 roku wrócił do rodzinnego majątku w Ludwigsdorf.Nie przyjął posady w szkole chrześcijańskiej.Odziedziczył rodzinny majątek w Ludwigsdorf w 1623 roku,który przekazał bratu Balthazarowi w zamian za prawo do zatrzymania kilka małych pomieszczeń w rodzinnym domu.Żył bardzo spokojnie rzadko wychodził z pokoju wiele czasu poświęcał na studiowanie dzieł takich myślicieli,jak Johannesa Taulersa,Kaspara Schwenckfelda i Jakoba Bohme.Szczególnie silny wpływ wywarło na Franckenbergu dzieło"Aurora,czyli Jutrzenka o poranku"(niem.)"Aurora oder die Morgenröthe"Jakoba Boehme,z którym spotkał się na zamku w Świnach w 1623 roku i do którego zachował szacunek do końca swojego życia.W 1634 roku wybuchła na Śląsku zaraza,wszyscy uciekli,pozostał Franckenberg i kilku jego pacjentów,których leczył i z którymi grzebał zmarłych.W 1640 roku retoryka Franckenberga została zakwestionowania przez Georga Seidela,luterańskiego kaznodzieję z Oleśnicy a sam Franckenberg uznany został za nietolerancyjnego.Zmęczony i rozgoryczony oraz mając na uwadze fakt,że wydarzenia z lat wojny trzydziestoletniej idą w niewłaściwym kierunku,Franckenberg wyjechał w 1641 roku do Wrocławia.Zimę 1642/43 spędził w Holandii,gdzie zajmował się publikowaniem dzieł Böhme.W 1645 roku wyjechał do przyjaciela astronoma Jana Heweliusza do Gdańska,gdzie zainteresował się poglądami Kopernika.W 1649 roku powrócił do rodzinnego Ludwigsdorf,gdzie w 1650 roku spotkał się ze śląskim dramatopisarzem i poetą Danielem Czepko.W tym samym czasie poznał Angelusa Silesiusa.Zmarł w stanie wolnym w rodzinnej miejscowości w dniu 25 czerwca 1652 roku,jego kamień nagrobny pokryty jest gnostyckimi i tajemniczymi symbolami,których interpretacja czeka do chwili obecnej.Ceremonię pogrzebową prowadził pastor i kaznodzieja książęcy Christopher Freitag.Chociaż oceniał Franckenberga jako półheretyka,to na pogrzebie pomimo swych zastrzeżeń teologicznych,oddał hołd jako jego dobrze znanym cnoto.
Twórczość
Dzieła Franckenberga związane są z ideami zaczerpniętymi z różnych źródeł: z kabały,alchemii Paracelsusa,średniowiecznego mistycyzmu,z Reformacji,hiszpańskiego Kwietinizmu,mistycyzmu luterańskiego i Pansofi.Prace"Schlussreden der Wahrheit"z 1625 r.,"Mir nach!" i "Vita veterum sapientium"z 1637 r."Jordanssteine","Oculus siderius"z 1636 r. i najbardziej znane dzieło"Raphael oder Arztengel"(pol."Archanioł Rafael czyli anioł-lekarz")zawierają mieszankę traktatów ascetyczno-gnostyckich.Jego nauka opierała się na jedności z bogiem.Szczególny nacisk łożył na znaczeniu Chrystusa w celu osiągnięcia zbawienia.Swój bogaty księgozbiór pozostawił przyjacielowi Johannowi Siegmundowi von Schweinichen,który później przekazał go Angelusowi Silesiusowi(część księgozbioru znajduje się w Bibliotece Uniwersyteckiej we Wrocławiu).

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz