| Położenie |
Historia
W 1214 r.książę pomorski Bogusław II nadał wieś Koszalin(łac.Cossalitz),koło Góry Chełmskiej,w ziemi kołobrzeskiej klasztorowi w Białobokach k.Trzebiatowa.W 1248 r.wschodnia część ziemi kołobrzeskiej z Koszalinem przeszła na własność biskupów pomorskich(kamieńskich),dając początek biskupiemu księstwu kamieńskiemu.23 maja 1266 r.biskup Herman von Gleichen lokował miasto na prawie lubeckim,nadając mu okoliczne wsie i liczne przywileje i ustanawiając tu swoją główną rezydencję oraz stolicę biskupiego księstwa kamieńskiego.Nabywając wieś Jamno(1331),część jeziora Jamno wraz z mierzeją i grodem Unieście(1353)Koszalin uzyskał bezpośredni dostęp do morza,uczestnicząc intensywnie w następnych wiekach w handlu morskim jako członek Hanzy.Prowadziło to do zatargów z Kołobrzegiem i Darłowem m.in.w 1446 doszło do wygranej bitwy z Kołobrzegiem.W 1516 wprowadzono tu zakaz kupowania towarów od osób,które mówiły językiem słowiańskim.Zarazy i wojna trzydziestoletnia zmniejszyły znaczenie miasta w 1535 na dżumę zmarło 1,5 tys.z 2,5 tys.mieszkańców.W 1582 roku ukończono budowę zamku-rezydencji książąt pomorskich.Po wymarciu książąt pomorskich w 1637 r.miasto dostało się w ręce kuzyna Gryfitów Ernesta Bogusława von Croy,a następnie margrabiów brandenburskich.W 1690 wielki sztorm zamulił Jamieński Nurt,co zakończyło funkcjonowanie miasta jako portu morskiego.Prawie całe miasto spłonęło w pożarze w 1718 r. i od tego czasu miasto rozwijało się bardzo powoli.W 1816 r.w Koszalinie umieszczono stolicę jednej z trzech rejencji(obok szczecińskiej i stralsundskiej)wchodzącej w skład prowincji pomorskiej państwa pruskiego.W 1859 r.ukończono budowę linii kolejowej Koszalin Stargard jako część linii do Gdańska.W 1890 r.przeniesiono tu szkołę kadetów z Chełmna.W latach 1911-1937 działała komunikacja tramwajowa.W 1938 r.z części rejencji koszalińskiej utworzono prowincję Poznań-Prusy Zachodnie z siedzibą w Pile istniejącą do 1945 r.4 marca 1945 miasto zajęła Armia Czerwona(3 Korpus Pancerny Gwardii generała Aleksego Panfiłowa),radzieckim wojennym komendantem miasta został major Woronkow.Miasto zostało zburzone w 40%.Na mocy ustaleń konferencji w Poczdamie Koszalin znalazł się w Polsce.W lipcu 1945 r.administracja polska rozpoczęła proces wysiedlania dotychczasowych mieszkańców miasta do Niemiec.10 lipca przybył z Gniezna pierwszy transport 500 polskich osadników.Niemców wysiedlono z Koszalina ostatecznie do końca 1947 r.W 1945 r.władze dwa razy przenosiły siedzibę administracyjną pierwszego województwa szczecińskiego(Pomorze Zachodnie)między Koszalinem i Szczecinem(19 maja-9 czerwca;19 czerwca-5 lipca).W 1950 r.podzielono województwo na województwo szczecińskie i województwo koszalińskie.Koszalin był w latach 1950–1975 stolicą"dużego"województwa koszalińskiego(jednego z 17)oraz w latach 1975–1998 siedzibą władz"małego"województwa koszalińskiego(jednego z 49).W latach 1946–54 siedziba wiejskiej gminy Koszalin.4 lutego 1954 r.do Koszalina przyłączono obręb Rokosowo.31 grudnia 1959 r.do Koszalina przyłączono tereny zakładu remontowo-montażowego z Chełmoniewa o powierzchni 3,31 ha.1 stycznia 1989 r.powiększono obszar Koszalina o tereny o łącznej powierzchni 17,875 km²,gdzie przyłączono wsie:Lubiatowo,Chełmoniewo,Dzierżęcino,Wilkowo,Sarzyno,Raduszka,część wsi Konikowo oraz pomniejsze działki przygranicznych wsi.W wyniku reformy administracyjnej z 1998 Koszalin znalazł się w województwie zachodniopomorskim,mimo,że część mieszkańców głównie z Koszalina opowiadała się za utworzeniem województwa środkowopomorskiego(pokrywającego się w części z dawnym woj.koszalińskim,istniejącym w latach 1950-1975).1 stycznia 2010 roku zmianie uległy granice miasta,przyłączono tereny o powierzchni 15,01 km²,w kierunku północnym,wraz z dawnymi wsiami Jamno i Łabusz.
Środowisko naturalne
Rodzaj
|
Powierzchnia
|
%
|
|---|---|---|
| Użytki rolne | 2119 ha | 25,47% |
| Lasy i grunty leśne | 3393 ha | 40,78% |
| Pozostałe grunty i nieużytki | 2808 ha | 33,75% |
| Razem(Σ) | 8320 ha | 100% |
Obszar miasta znajduje się w dorzeczu Dzierżęcinki,Unieści i Parsęty.Z Góry Chełmskiej spływa strumień Grodna.Na południowym obszarze miasta znajduje się potok Raduszka,którego wody płyną w dwóch kierunkach:do Dzierżęcinki oraz do strugi Czarnej(jej odcinek stanowi południową granicę miasta).W granicach administracyjnych miasta w 2005 roku powierzchnia lasów wynosiła 3393 ha,a użytków rolnych 2119 ha.Na leżącym w granicach miasta wale morenowym Góry Chełmskiej znajduje się kilka wzniesień,z których najwyższa jest Krzyżanka,następnie Krzywogóra,Leśnica,Lisica.
Klimat Klimat obszaru Koszalina kształtują masy powietrza napływające znad Oceanu Atlantyckiego,których cechy ulegają modyfikacji za sprawą sąsiedztwa Morza Bałtyckiego i deniwelacji terenu na granicy Pobrzeża Południowo bałtyckiego i Pojezierza Pomorskiego.Najmniej opadów notuje się w lutym i marcu,a najwięcej w lipcu.Na terenie obszaru Koszalina zdecydowanie przeważają wiatry wiejące z kierunków południowo-zachodnich(sektor W–SE).W miesiącach zimowych wieją wiatry zachodnie i południowo-zachodnie,które przynoszą odwilż.Na wiosnę wieją wiatry północne i północno-wschodnie,przynoszące pogodę dość suchą i silnie skontrastowaną termicznie.W lecie przeważają chłodne wiatry zachodnie i północno-zachodnie,przynoszące wilgotne i deszczowe masy powietrza polarno-morskiego.Zima jest tu łagodna i krótka;przeciętna temperatura powietrza jest ujemna tylko w styczniu i lutym.Wiosna jest relatywnie długa i chłodna.Również lato jest chłodniejsze niż w Polsce centralnej,lecz różnice te są mniejsze aniżeli wiosną.Szczególnie charakterystyczna jest niewielka liczba dni gorących.Jesień jest długa i ciepła,znacznie cieplejsza od wiosny.
| Miesiąc | Sty | Lut | Mar | Kwi | Maj | Czer | Lip | Sie | Wrz | Paź | Lis | Gru | Rocznie |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Śr.wysoka temperatura[°C]
|
1
|
1
|
5
|
10
|
15
|
18
|
20
|
20
|
16
|
12
|
6
|
2
|
10
|
Śr.niska temperatura[°C]
|
-2
|
-3
|
0
|
2
|
7
|
11
|
12
|
12
|
10
|
6
|
2
|
0
|
5
|
Opady[mm]
|
46
|
38
|
38
|
43
|
51
|
66
|
89
|
86
|
76
|
63
|
58
|
53
|
709
|
Dużą powierzchnię miasta(40,78%)zajmują tereny zielone:Park im.Książąt Pomorskich,Las komunalny na masywie Góry Chełmskiej,Las Bukowy i wiele innych mniejszych parków oraz terenów zielonych.Północna część miasta została objęta Koszalińskim Pasem Nadmorskim,który jest obszarem chronionego krajobrazu.W północno-zachodniej części Koszalina znajduje się większa część Bukowego Lasu Górki,będącego obszarem mającym znaczenie dla Wspólnoty(Natura 2000).Na terenie Koszalina znajduje się część jeziora Lubiatowo Północne ze ścisłym rezerwatem przyrody,rezerwat glebowy Bielica,zespół przyrodniczo-krajobrazowy Dolina Grabowa.
Układ urbanistyczny
Koszalin posiada koncentryczny układ miasta,który tworzy siatka ulic obiegających najstarszą część miasta i ulic łączących śródmieście z pozostałymi obszarami.Początkowo miasto od swego średniowiecznego jądra rozwijało się przestrzennie w kierunku zachodnim(za Bramą Nową),północnym(za Bramą Młyńską) i południowym(za Bramą Wysoką),a od lat 20.XIX w.po rozbiórce murów miejskich,najpierw głównie w kierunku wschodnim,a następnie we wszystkich pozostałych.Od lat 60.XX w.w następstwie uzyskania przez Koszalin statusu miasta wojewódzkiego,nastąpiła ekspansja układu miejskiego na północ wzdłuż osi ul.Władysława IV,gdzie powstał zespół osiedli blokowych,a następnie na wschód i południe.W 1989 r.wskutek przyłączenia obszarów okolicznych wsi w granicach miasta znalazły się obszary niezurbanizowane.Wokół dawnych wsi powstaje zabudowa jednorodzinna,w dużej mierze rozproszona.W rejonie śródmieścia skoncentrowane są usługi o znaczeniu ogólnomiejskim i regionalnym.Śródmieście jest obszarem lokalizacji podstawowych funkcji miejskich,administracji publicznej,a także szkolnictwa i funkcji usługowych.Na osiedlach Śródmieście i Tysiąclecia występuje funkcja mieszkaniowa.Zabudowa mieszkalno-usługowa realizowana była głównie w latach 1950–1960.Znajduje się tam również zabudowa o charakterze zabytkowym i wysokiej wartości architektonicznej.Struktura przestrzenna śródmieścia jest prawie w całości wypełniona.Zachodnia część Koszalina obejmuje obszar oddzielony od śródmieścia torami kolejowymi.Są to w większości tereny poprzemysłowe.Funkcję mieszkaniową na tym obszarze tworzą osiedle Morskie i częściowo osiedle Nowobramskie.Funkcja mieszkaniowa koncentruje się w północnej części Koszalina na osiedlach:Kotarbińskiego,Śniadeckich,Wańkowicza i Na Skarpie,gdzie dominuje zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna i wielorodzinna.Część wschodnia miasta również pełni funkcję mieszkaniową z budownictwem wielorodzinnym i jednorodzinnym.Znajdują się tu osiedla:Wspólny Dom,Rokosowo i Lubiatowo.Występują tu rezerwy terenu pod budownictwo mieszkaniowe.Funkcja mieszkaniowa dominuje również w południowej części miasta,na osiedlach Lechitów oraz Raduszka.Funkcję rekreacyjną pełnią tereny podożynkowe w pobliżu Góry Chełmskiej,Góra Chełmska wraz z rezerwatem Jezioro Lubiatowskie oraz ciągi ekologiczne wzdłuż rzeki Dzierżęcinki(od ul.4 Marca do ul.Batalionów Chłopskich).
Zabytki
Lista zabytków chronionych prawem:
- fragmenty murów obronnych z ok.1320 r.
- Katedra Niepokalanego Poczęcia NMP kościół gotycki z 1333 r.
- Domek Kata z XV w.od 1964 r.siedziba Teatru Propozycji Dialog
- Kościół św.Józefa Oblubieńca neogotycka budowla z 1869 r.dla wiernych,założonej w 1857 r.parafii katolickiej
- Kaplica św.Gertrudy wybudowana w latach 1382-1383,obecnie kaplica ewangelicko-augsburska
- dawny kościół zamkowy wybudowany ok.1300 r.jako kościół klasztoru cysterek,opuszczony w czasie reformacji,następnie zrujnowany,został odbudowany przez księcia Franciszka I w latach 1602-1609 jako kościół zamkowy.Od 1953 r.cerkiew pw.Zaśnięcia NMP,siedziba parafii prawosławnej(ul.Adama Mickiewicza 22)
- Pałac Młynarza i młyn z XIX w.
- kamienica gotycka z XIV w.(ul.Bolesława Chrobrego 6)
- Pałac Ślubów kamienica z XVI w.wzniesiona w okresie późnego średniowiecza,posiada w ścianach bocznych elementy z XV/XVI w.ostrołukowe blendy(ul.Bogusława II 15)
- zespół budynków Poczty Głównej zespół neogotycki wzniesiony w 1884 r.
- kamieniczka(elewacje)(ul.Zwycięstwa 125)
- dawna plebania(ul.kard.Stefana Wyszyńskiego)
- zabytkowe domy(pl.Wolności 2-3,pl.Wolności 4)
- zabytkowe wille(ul.Batalionów Chłopskich 83,ul.Jana z Kolna 38,ul.Józefa Piłsudskiego 53,ul.Szczecińska 1,ul.Zwycięstwa 126)
- stacja kolejki wąskotorowej wraz z obiektami kolejowymi z 1898 r.
- Park Miejski im.Książąt Pomorskich zabytkowy park,którego najstarsza część powstała w 1817 r.
- wieża widokowa na Górze Chełmskiej zbudowana w 1888 r.wysokość 31,5 m
- budynek z początku XIX w.przy ul.Mickiewicza obecnie część Urzędu Miasta
- Gmach Rejencji,wzniesiony ok.1890 r.przy ulicy Andersa –obecnie siedziba Policji
- neogotycki budynek polikliniki wzniesiony w latach 1895-1896 na potrzeby szpitala miejskiego
- budynek Bałtyckiego Teatru Dramatycznego wzniesiony w 1906 r.jako budynek parafialny ewangelickiej gminy wyznaniowej
- neogotycki budynek Archiwum Państwowego wzniesiony na początku lat 80.XIX w. ako szpital garnizonowy,znajdował się pod zarządem administracji wojskowej do końca I wojny światowej
- budynek Straży Pożarnej wzniesiony w 1928 r.z charakterystyczną wysoką wieżą usytuowaną od strony zachodniej,służącą pierwotnie jako ściana ćwiczeń wysokościowych
- podziemia starego browaru,ul.Kazimierza Wielkiego stanowią część dawnego browaru E.Aschera z 1846 r.istniejącego do 1910 r.
- budynek z końca XIX w.zbudowany został w latach 70.XIX w.przez rodzinę Hildebrand.W latach 1905-1919 mieszkał tutaj dr Fryderyk Hildebrand,koszalinianin,znany botanik,profesor uniwersytecki i dyrektor Ogrodów Botanicznych we Fryburgu
- skansen Kultury Jamneńskiej
Struktura demograficzna mieszkańców Koszalina według danych z 31 grudnia 2007:
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
Jednostka
|
osób | % | osób | % | osób | % |
Populacja
|
107376
|
100
|
56334
|
52,46 |
51042
|
47,54
|
Wiek przedprodukcyjny(0–17 lat)
|
17218
|
16,04
|
8366
|
7,79
|
8852
|
8,24
|
Wiek produkcyjny(18–65 lat)
|
71881
|
66,94
|
35498
|
33,06
|
36383
|
33,88
|
Wiek poprodukcyjny(powyżej 65 lat)
|
18277
|
17,02
|
12470
|
11,61
|
5807
|
5,41
|
| Rodzaj | Powierzchnia | % |
|---|---|---|
| grunty orne | 1450 ha | 68,43% |
| łąki | 416 ha | 19,63% |
| pastwiska | 238 ha | 11,23% |
| sady | 15 ha | 0,71% |
| użytki rolne(Σ) | 2119 ha | 100% |
Miasto jest ośrodkiem przemysłowym średniej wielkości.Przeważa przemysł elektromaszynowy(dźwigów budowlanych,szyb samochodowych,urządzeń próżniowych),spożywczy(zakłady cukiernicze,mięsne,przetwórstwa rybnego"Espersen",zbożowo-młynarskie,Browar Koszalin,chłodnia składowa),drzewny(Fabryka stolarki otworowej i kantówki Drewexim,fabryki mebli),produkcja tworzyw sztucznych(fabryka styropianu Arbet),spółdzielnia mleczarska"Mlekosz"(przeniesiona do Bobolic).Oprócz zakładów przemysłowych w mieście istnieje szereg spółek zaopatrujących miasto w niezbędne media,m.in.:Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji,Miejski Zakład Komunikacji,PGK,Zakład Energetyczny Energa,Zakład Energetyczny Koszalin.
Handel
Koszalin jest regionalnym ośrodkiem handlu.W mieście znajduje się wiele obiektów handlowych m.in.3 centra handlowe,3 domy handlowe oraz 1 dom towarowy.Istnieje wiele sieci supermarketów i dyskontów.W 2006 roku w mieście było 8 targowisk,z czego 7 z przewagą sprzedaży drobnodetalicznej.W każdą niedzielę organizowana jest także giełda na placu Podożynkowym.W mieście działają 2 hale typu cash and carry.Produktem regionalnym jest koszalińskie piwo Brok,sprzedawane głównie na terenach dawnego województwa koszalińskiego.
Opieka zdrowotna
Szpitale publiczne
- Szpital Wojewódzki im.Mikołaja Kopernika w Koszalinie
- Szpital Specjalistyczny Zespół Gruźlicy i Chorób Płuc w Koszalinie
- Szpital MSWiA w Koszalinie
W 2007 roku w koszalińskich 15 szkołach podstawowych uczyło się 5839 dzieci,a w 14 gimnazjach 3546 uczniów.W szkołach średnich uczyło się 6710 osób.Miasto w 2007 roku miało 9 liceów ogólnokształcących,12 techników dla młodzieży,5 liceów profilowanych dla młodzieży,3 szkoły policealne,5 zasadniczych szkół zawodowych,6 szkół artystycznych.W Koszalinie największą uczelnią jest Politechnika Koszalińska,na której według danych z 30 listopada 2008 roku studiowało 10751 osób.Jest też drugą uczelnią w woj.zachodniopomorskim pod względem liczby studentów.
- Gdańska Wyższa Szkoła Humanistyczna filia w Koszalinie
- Centrum Szkolenia Sił Powietrznych im.Romualda Traugutta
- Koszalińska Wyższa Szkoła Nauk Humanistycznych
- Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Koszalinie
- Politechnika Koszalińska
- Uniwersytet Gdański Zamiejscowy Wydział Prawa i Administracji
- Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej w Koszalinie
- wydział zamiejscowy Społecznej Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania w Łodzi
- Zespół Państwowych Szkół Muzycznych im.Grażyny Bacewicz
- Zespół Szkół Plastycznych im.Władysława Hasiora
Koszalin stanowi ośrodek kulturalny,w którym znajduje się m.in.Bałtycki Teatr Dramatyczny im.Juliusza Słowackiego,Filharmonia Koszalińska,Teatr Muza,Teatr Propozycji Dialog,Muzeum Miejskie,Skansen Jamneński,Muzeum Radia,Muzeum Włodzimierza Wysockiego,Muzeum Wody,Centrum Kultury 105 w Koszalinie,kina(Kryterium,Multikino).W Koszalinie znajduje się największy w Polsce amfiteatr z widownią krytą stałym dachem,mogący gościć na trybunach 5,5 tys.widzów.Uroczystym dniem miasta jest 23 maja,będący rocznicą nadania praw miejskich.Dni Koszalina są obchodzone w okresie od 23 maja do 2 czerwca.
Co roku organizowane są w Koszalinie liczne imprezy i festiwale o zasięgu ogólnopolskim i międzynarodowym takie jak:
- Festiwal Filmowy"Młodzi i Film"
- Festiwal Filmowy"Integracja Ty i Ja"
- Letni Festiwal Kabaretów
- Festiwal Chórów Polonijnych
- Festiwal Organowy
- Hanza Jazz Festiwal
Sztuka współczesna
W latach 1986-2002 funkcjonowały w Koszalinie autorskie galerie sztuki współczesnej Andrzeja Ciesielskiego:Galeria Na Plebanii oraz Galeria Moje Archiwum.Od 2005 roku w budynku Koszalińskiej Biblioteki Publicznej działa Galeria Scena prowadzona przez Ryszarda Ziarkiewicza.W latach 2011-2012 zorganizowany został Koszart Festiwal Sztuki w Przestrzeni Publicznej.W gmachu muzeum ma miejsca stała ekspozycja„Osieki 1963-81”,która jest przeglądem historii ważnych na kulturalnej mapie Polski Plenerów Osieckich.
Media
W Koszalinie mają siedzibę 4 rozgłośnie radiowe(Polskie Radio Koszalin,Eska Koszalin(dawniej Radio Północ),Radio Plus Koszalin(dawniej Vox FM Koszalin),Radio RMF Maxxx Pomorze),prywatna TV Max i studio TVP Szczecin.Regionalne pozycje prasowe to przede wszystkim:Głos Koszaliński,Miasto,Teraz Koszalin,Impuls,Prestiż,Gazeta Ziemska(miesięcznik samorządowy powiatu koszalińskiego).
Sport
W mieście działa klub koszykarski AZS Koszalin,zdobywca Pucharu Polski w koszykówce mężczyzn 2010,który od 2003 występuje w ekstraklasie oraz zdobywczynie Pucharu Polski(w sezonie 2007/2008)piłkarki ręczne KU AZS Politechnika Koszalin(od 2004 w ekstraklasie).Ponadto Koszalin posiada wiele klubów sportowych w innych,niższych ligach.W II lidze znajdują się tenisiści stołowi KTS"Koszalinianin"Koszalin,w III lidze znajdują się piłkarze Gwardii Koszalin.W 2011 roku do I ligi weszły koszykarki KSKK Koszalin.W mieście istnieje około 50 klubów sportowych.Ponad 8 tys.osób,z czego większość stanowią dzieci i młodzież,bierze udział w zajęciach sportowych i ćwiczeniach.Jedną z ważniejszych organizacji sportowych jest Zarząd Obiektów Sportowych,będący spółką miejską,której przedmiotem działania jest stwarzanie warunków dla rozwoju sportu i rekreacji w mieście poprzez działalność gospodarczą.ZOS zarządza największymi obiektami sportowymi w mieście:2 kompleksy sportowo-rekreacyjne(hala sportowa,sala judo z sauną,basen,skatepark),stadion"Bałtyk",hala sportowa przy ul.Orlej.W mieście 2 duże obiekty sportowe posiada Gwardia Koszalin(stadion piłkarski,hala widowiskowo-sportowa"Gwardia"na 2000 miejsc).Koszalin posiada ponadto boisko golfowe,lodowisko,5 obiektów,na których znajdują się korty tenisowe oraz 1 ściankę wspinaczkową,Park linowy,motopark,jedną kręgielnię w Galerii Kosmos.W mieście powstała tzw.Sportowa Dolina,w budowie jest hala widowiskowo–sportowa oraz aquapark.
Kluby sportowe
- Piłka nożna:Gwardia Koszalin,Bałtyk Koszalin
- Judo:Judo"Samuraj"Koszalin,Judo"Gwardia"Koszalin
- Siatkówka:UKS Bronek Koszalin
- Koszykówka:AZS Koszalin,KSKK Koszalin,Politechnika Koszalin,KUKS Koszalin,MKKS Żak Koszalin,MKK Basket Koszalin
- Piłka ręczna:KU AZS Politechnika Koszalin,Szabel Koszalin, KSPR Gwardia
- Tenis stołowy:KTS"Koszalinianin"Koszalin
- Tenis ziemny:Bałtyk Koszalin
- Lotnictwo:Aeroklub Koszaliński
- Rugby:Rugby Club Koszalin
- Sporty wodne:MKS Znicz Koszalin klub pływacki,OSP ORW Klub Płetwonurków Mares,Morski Klub Żeglarski Tramp
- Sporty walki:Fight Club Koszalin,Koszaliński Klub Karate Kyokushin;Judo:KJ Samuraj Koszalin,Koszaliński Klub Oyama Karate,Akademicki Klub Karate Tradycyjnego(AKKT Koszalin)
- Podnoszenie ciężarów:Atletyczny Klub Sportowy Koszalin
- Szachy:AKSz Hetman Politechnika Koszalińska
- Wspinanie:Klub wspinaczkowy Koszalin
- Sporty Motorowe:Klub Motor Sport Koszalin
- Stowarzyszenie Sportu Niepełnosprawnych"Start Koszalin"
Samorząd lokalny
Koszalin ma status miasta z prawami powiatu.Mieszkańcy wybierają 25 radnych do Rady Miejskiej w Koszalinie,w pięciu okręgach wyborczych(każdy po 5 radnych).Organem wykonawczym władz jest prezydent miasta,którym obecnie jest Piotr Jedliński.Siedzibą władz miasta jest ratusz na Rynku Staromiejskim.
Koszalin jest członkiem następujących organizacji i związków:
- Związek Miast Polskich
- Związek Miast Bałtyckich
- Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Pomorza Środkowego
- Nowa Hanza
- Stowarzyszenia Euroregionu Pomerania
Podział administracyjny
Osiedla samorządowe Koszalina:
- "Bukowe"
- "Jedliny"
- "im.Tadeusza Kotarbińskiego"
- "Lechitów"
- "Lubiatowo"
- "Morskie"
- "Na Skarpie"
- "Nowobramskie"
- "Rokosowo"
- "im.Jana i Jędrzeja Śniadeckich"
- "Śródmieście"
- "Tysiąclecia"
- "im.Melchiora Wańkowicza"
- "Wspólny Dom"
- "Unii Europejskiej"
- "Raduszka"
- "Jamno–Łabusz"
Koszalin jest siedzibą władz powiatu koszalińskiego(gminy poza Koszalinem).Znajduje się tu wydział zamiejscowy urzędu marszałkowskiego,delegatura urzędu wojewódzkiego,sąd okręgowy,Regionalne Centrum Informacji Europejskiej,urząd celny,a także Zachodniopomorski Zarząd Dróg Wojewódzkich.Miasto jest obszarem właściwości miejscowej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Koszalinie.
Reprezentanci mieszkańców
Mieszkańcy Koszalina wybierają radnych do sejmiku województwa w okręgu IV.Posłów na Sejm wybierają z okręgu wyborczego nr 40,senatora z okręgu wyborczego nr 100.W Koszalinie znajdują się 4 biura poselskie:Stanisława Gawłowskiego(PO),Jana Kuriaty(PO),Danuty Olejniczak(PO),Stanisława Wziątka(SLD)oraz 2 biura senatorskie:Grażyny Sztark(PO),Piotra Zientarskiego(PO).Przy wyborach do Parlamentu Europejskiego,Koszalin znajduje się w okręgu wyborczym nr 13.W mieście znajduje się jedno biuro posła PE tj.Zdzisława Chmielewskiego(PO).
Współpraca międzynarodowa
Koszalin posiada następujące miasta i gminy partnerskie:
- Albano Laziale(Włochy)od 2008 r.
- Berlin Tempelhof-Schöneberg(Niemcy)od 1995 r.
- Bourges(Francja)od 1999 r.
- Fuzhou(福州)(Chiny)od 2007 r.
- Gladsaxe(Dania)od 1990 r.
- Iwano-Frankiwsk(Stanisławów)(Ukraina)od 2010 r.
- Kristianstad(Szwecja)od 2004 r.
- Lida(Ліда)(Białoruś)od 1993 r.
- Neubrandenburg(Niemcy)od 1987 r.
- Neumünster(Niemcy)od 1990 r.
- Schwedt/Oder(Niemcy)od 2004 r.
- Seinäjoki(Finlandia)od 1988 r.
Wojsko w Koszalinie
Przyjmuje się,iż charakter miasta garnizonowego Koszalin miał od pierwszej połowy XVIII wieku kiedy to w mieście były dyslokowane jednostki armii pruskiej.Po I wojnie światowej w wyniku ograniczeń wynikających z postanowień traktatu wersalskiego w mieście była rozmieszczona stosunkowo niewielka liczba żołnierzy niemieckich.Od 1945 roku w Koszalinie stacjonuje Wojsko Polskie.Jako pierwsze były dyslokowane w mieście jednostki 1 Warszawskiej Dywizji Kawalerii.Dynamiczny rozwój garnizonu koszalińskiego miał miejsce od 1948 roku.Wówczas w Koszalinie została utworzona Oficerska Szkoła Artylerii Przeciwlotniczej,której w 1967 roku nadano status wyższej uczelni wojskowej.Jednostka była kilkakrotnie przekształcana i obecnie funkcjonuje jako Centrum Szkolenia Sił Powietrznych im.Romualda Traugutta.
W Koszalinie w okresie powojennym stacjonowały dowództwa kilku związków taktycznych:
- 8 Drezdeńskiej Dywizji Piechoty,przeformowanej kolejno w 8 Drezdeńską Dywizję Zmechanizowaną,następnie w 8 Bałtycką Dywizję Obrony Wybrzeża(rozformowaną na początku lat 90.)
- 16 Dywizji Artylerii Przeciwlotniczej(istniejącej do 1963 roku)
- jednostki Wojsk Ochrony Pogranicza,w 1948 roku przeformowanej w brygadę,która istniała do 1990 roku.Obecnie po rozwiązaniu formacji w koszarach funkcjonuje Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej
Wspólnoty religijne
Katolicyzm
Od XII do XVI wieku Góra Chełmska była miejscem kultu chrześcijańskiego.Na początku XIII wieku powstało tu Sanktuarium Maryjne.Miasto jest siedzibą diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej Kościoła rzymskokatolickiego.Koszalin posiada 8 parafii,które wchodzą w skład dekanatu Koszalin.Miasto posiada także parafię garnizonową pw.św.siostry Faustyny Kowalskiej.Głównym koszalińskim kościołem rzymskokatolickim jest katedra Niepokalanego Poczęcia NMP.W 1981 r.utworzono w Koszalinie Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej,jednak dopiero po poświęceniu nowego budynku przez Jana Pawła II w 1991 r.miasto stało się siedzibą seminarium.W mieście znajduje się 1 męskie zgromadzenie zakonne franciszkanów(w parafii pw.Podwyższenia Krzyża Świętego)oraz 4 zakony żeńskie:felicjanki,franciszkanki Rodziny Maryi,pallotynki,siostry szensztackie.
- grekokatolicy Cerkiew Zaśnięcia Przenajświętszej Bogurodzicy
- Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny
- parafia Zaśnięcia Przenajświętszej Bogurodzicy będąca siedzibą prawosławnego dekanatu Koszalin
- Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP
- kościół parafialny Jezusa Dobrego Pasterza
- Kościół Ewangelicko-Metodystyczny w RP
- Parafia Ewangelicko-Metodystyczna w Koszalinie
- Kościół Chrześcijan Baptystów w RP
- zbór na Podgrodziu
- Kościół Adwentystów Dnia Siódmego
- zbór w Koszalinie
- Kościół Zielonoświątkowy w RP
- zbór"Betel"
- Kościół Chrystusowy w RP
- zbór
- Kościół Wolnych Chrześcijan w RP
- zbór
- Synagoga gminy żydowskiej.Synagoga zbudowana XIX w.została zniszczona w 1938 r.przez bojówki hitlerowskie w czasie nocy kryształowej
- 6 zborów zgromadzających się w 2 Salach Królestwa
Drogi
| Droga | Trasa | Ulica/osiedle |
|---|---|---|
| Droga krajowa nr 6 | granica państwa(Kołbaskowo)Szczecin Goleniów Koszalin Sławno Słupsk Gdańsk Łęgowo | ul.Szczecińska,ul.Syrenki,ul.Bohaterów Warszawy,al.Monte Casino,ul.Juliana Fałata,ul.Gdańska |
| Droga krajowa nr 11 | Kołobrzeg Koszalin Bobolice Szczecinek Piła Poznań Ostrów Wielkopolski Lubliniec Bytom | ul.Morska,al.Armii Krajowej,ul.Krakusa i Wandy,ul.Gnieźnieńska |
| Droga wojewódzka nr 167 | Koszalin Tychowo Ogartowo | ul.Połczyńska |
| Droga wojewódzka nr 203 | Koszalin Darłowo | ul.Darłowska |
| Droga wojewódzka nr 206 | Koszalin Polanów Miastko | ul.Orląt Lwowskich,ul.Romualda Traugutta,ul.Zwycięstwa |
Koszalin posiada dwa dworce kolejowe:Koszalin i Koszalin Wąskotorowy,które znajdują się przy ulicy Armii Krajowej(kolej normalnotorowa) i Kolejowej(wąskotorowa).
Przez Koszalin przechodzą linie kolejowe:
- linia kolejowa nr 202 Stargard Szczeciński Gdańsk
- linia kolejowa nr 402 początek linii prowadzącej do Goleniowa,przez Kołobrzeg i Trzebiatów
Komunikacja lotnicza
Ok.23 km od miasta znajduje się lądowisko Koszalin-Zegrze Pomorskie,wcześniej funkcjonujące jako lotnisko Koszalin-Zegrze Pomorskie będące zarazem powojskowym lotniskiem sportowym.Obecnie wykorzystuje je Aeroklub Koszaliński i Lotnicze Pogotowie Ratunkowe.Przewidziana jest jego reaktywacja jako lotnisko cywilne.W 2013 oddano ponownie do użytku śmigłowcowe lądowisko Polanów,które leży ok.40 km na południowy zachód od miasta.Ok.115 km od Koszalina znajduje się port lotniczy Szczecin-Goleniów,z którego wychodzą połączenia lotnicze do Warszawy,Wielkiej Brytanii,Irlandii,Norwegii i czarterowe do Egiptu.
Komunikacja miejska
Infrastruktura techniczna
Nadajniki radiowe:
- RTON Koszalin"Góra Chełmska"
- RTON Koszalin"Góra Chełmska"(wieża widokowa);
- RTON Koszalin"Góra Chełmska"
- maszt w Koszalinie na ul.Zwycięstwa 137-139
- komin"MEC Sp.z o.o."w Koszalinie przy ul.Łużyckiej 25A
Honorowi Obywatele Koszalina
- Ignacy Jeż biskup diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej
- Marek Kamiński polarnik,przedsiębiorca
- Jan Paweł II nadane jako dowód hołdu dla dokonań i wyraz pamięci o wizycie,najważniejszej w dziejach miasta
- Mirosław Mikietyński prezydent Koszalina w latach 2002-2010
- Maria Hudymowa nauczycielka-bibliotekarz,nestorka Pionierów Koszalina
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz