| Położenie |
Historia
Legenda
Znana legenda wiąże powstanie Kielc z Mieszkiem,synem Bolesława Śmiałego.Przed ponad 900 laty w miejscu,gdzie dziś leży stolica województwa świętokrzyskiego,były nieprzebyte,pełne zwierzyny lasy,które przyciągały myśliwych.Polował tu także Mieszko.Kiedy w pogoni za zwierzyną zgubił swoich kompanów,wyjechał na nieznaną polanę i strudzony zasnął w trawie.Przyśniło mu się,że został napadnięty przez zbójców,a ci usiłują wlać mu do ust truciznę.Gdy zaczął już tracić siły,nagle objawił mu się św.Wojciech,uniósł pastorał i na ziemi nakreślił kręty szlak,który przemienił się w strumień wody.Mieszko obudził się,nieopodal ujrzał źródło.Woda w nim była smaczna,przejrzysta,taka jak we śnie.Poczuł przypływ nowych sił i szybko odnalazł swój orszak.Odjeżdżając z polany Mieszko zauważył ogromne,białe kły nieznanego zwierza,być może dzika.Zapowiedział,że wybuduje tu gród z kościołem.Niedługo potem zbudowano w sercu puszczy osadę.Na polanie postawiono kościół pw.św.Wojciecha,a strumień,z którego woda przywróciła księciu siły,mianowano Silnicą.Osadę zaś nazwano Kiełce na pamiątkę znalezionych tajemniczych kłów.Nazwa z biegiem czasu przekształciła się w Kielce.
Kalendarium
- 1171 r.powstanie kolegiaty pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny
- 1364 r.nadanie Kielcom prawa magdeburskiego
- 1496 r.kardynał Fryderyk Jagiellończyk nadaje Kielcom herb
- 1655 r.zniszczenie miasta podczas potopu szwedzkiego
- 1661 r.pobyt w Kielcach króla Jana Kazimierza i jego dworu
- 1662 r.okupacja miasta przez zbuntowane oddziały(ok.12 tysięcy żołnierzy)Związku Święconego
- 27 lipca 1789 przejście miasta na własność Rzeczypospolitej
- 24 maja 1800 groźny pożar strawił niemal wszystkie domy mieszkalne w centrum,spalił się także ratusz
- 1809 r.włączenie miasta do Księstwa Warszawskiego
- 1815 r.przejęcie Kielc przez Rosję
- 1816 r.powstanie w Kielcach,z inicjatywy Stanisława Staszica,pierwszej polskiej publicznej wyższej uczelni technicznej Szkoły Akademiczno-Górniczej
- 1818 r.przeniesienie do Kielc stolicy województwa krakowskiego
- 1844 r.wykrycie spisku i aresztowanie ks.Piotra Ściegiennego przygotowującego powstanie przeciwko administracji rosyjskiej
- 1 stycznia 1845 Kielce przestały być miastem gubernialnym(ponownie były nim od 1867 roku)
- 1885 r.budowa linii kolejowej,przebiegającej przez Kielce z Dęblina do Dąbrowy Górniczej
- 3 lipca 1905 W Kielcach doszło do krwawych starć Organizacji Bojowej PPS z rosyjskim wojskiem i policją.Zginęło czterech kieleckich socjalistów.
- 30 sierpnia 1914 Kapelan 1 pułku Legionów Polskich Kosma Lenczowski,przed katedrą odprawiła mszę polową,w której nie mogli uczestniczyć kieleccy księża diecezjalni powołujący się na zakaz biskupa Augusta Łosińskiego.
- 5 września 1914 zaprzysiężenie w Kielcach I Pułku Legionów Polskich pod dowództwem Józefa Piłsudskiego
- 2 sierpnia 1919 utworzenie województwa kieleckiego
- 4 i 5 września 1939 bombardowanie miasta przez lotnictwo niemieckie,początek okupacji hitlerowskiej
- 15 stycznia 1945 wyparcie wojsk hitlerowskich z miasta przez żołnierzy I Frontu Ukraińskiego
- 5 sierpnia 1945 rozbicie więzienia na ul.Zamkowej i uwolnienie kilkuset więźniów,przez zgrupowanie oddziałów poakowskich pod dow.kpt."Szarego".
- 4 lipca 1946 pogrom Żydów zwany pogromem kieleckim
- 1974 założenie Politechniki Świętokrzyskiej
- 1 stycznia 1999 Kielce zostały stolicą województwa świętokrzyskiego
Podstawą rozwoju gospodarczego miasta była począwszy od XV wieku eksploatacja i przetwórstwo surowców mineralnych:rud żelaza,miedzi i ołowiu oraz marmurów i piaskowców.Dziś rozwija się tu m.in.przemysł budowlany,materiałów budowlanych,elektromaszynowy,a także spożywczy i przetwórczy.Mocna pozycja Targów Kielce jako wicelidera rynku targowego w Polsce.W miejscowości działało Państwowe Gospodarstwo Rybackie Kielce.
Handel
W ostatnich latach w Kielcach bardzo intensywnie zaczął się rozwijać handel.Powstały trzy galerie handlowe:Centrum Radomska,Pasaż Świętokrzyski oraz Galeria Echo,która po zakończonej w 2011 roku rozbudowie stała się największą galerią w Polsce pod względem liczby sklepów.16 maja otwarta została Galeria Korona.Planowana jest również budowa Centrum Plaza.Wyremontowany został także główny deptak miasta:ulica Sienkiewicza,na której znajduje się kilka domów handlowych oraz wiele mniejszych sklepów,butików i lokali usługowych.Oprócz centrów handlowych,w mieście funkcjonują 2 targowiska miejskie przy ul.Seminaryjskiej oraz ul.Mielczarskiego,a także kilka mniejszych targowisk położonych przy osiedlach mieszkaniowych.
Demografia
Według danych Narodowy Spis Powszechny z 31 marca 2011 r.Kielce zamieszkiwało 202196 osób.(17.lokata wśród miast Polski),w tym 97367 mężczyzn i 106288 kobiet,wiek produkcyjny osiągnęło 137484 mieszkańców.Na koniec października 2012 bez pracy pozostawało 10,6%(9988) osób.Według danych z 2010 przeciętny dochód na mieszkańca wynosił 3000 zł.Największą populację Kielce odnotowały w 1991 roku wg danych GUS 215005 mieszkańców.
Administracja publiczna i wymiar sprawiedliwości
Kielce są miastem na prawach powiatu.Poza tym pozostają siedzibą władz powiatu kieleckiego oraz samorządowego województwa świętokrzyskiego.W Kielcach urzęduje wojewoda świętokrzyski oraz organy administracji niezespolonej takie jak:dyrektor izby celnej,naczelnik urzędu celnego,dyrektor okręgowego urzędu górniczego,naczelnik obwodowego urzędu miar,dyrektor izby skarbowej,naczelnicy pierwszego i drugiego urzędu skarbowego,dyrektor urzędu kontroli skarbowej,dyrektor urzędu statystycznego,szef wojewódzkiego sztabu wojskowego oraz dwaj wojskowi komendanci uzupełnień(Kielce-Bukówka i Kielce-Śródmieście).Mieści się tu również oddział Urzędu Dozoru Technicznego,a także delegatura Ministerstwa Skarbu Państwa.W Kielcach znajduje się sąd okręgowy oraz sąd rejonowy wraz z jednostką powołaną do rozpoznawania spraw gospodarczych i upadłościowych.Od 1 lipca 2005 działa również wojewódzki sąd administracyjny.Funkcjonuje prokuratura okręgowa i dwie prokuratury rejonowe:Kielce-Wschód i Kielce-Zachód.W kieleckiej dzielnicy Piaski znajduje się areszt śledczy.
Architektura
Zabytki
- Pałac Biskupów Krakowskich,wzniesiony w latach 1637–1641 przez Tomasza Poncino z inicjatywy biskupa Jakuba Zadzika.Przykład polskiej rezydencji z epoki Wazów.Pomimo licznych przekształceń dokonywanych w XIX w.przez rosyjskiego zaborcę,pałac zachował pierwotną bryłę,dekorację elewacji oraz oryginalny wystrój większości wnętrz.Od 1971 roku mieści się tu Muzeum Świętokrzyskie,natomiast od 1975 Muzeum Narodowe na tyłach którego znajduje się Ogród Włoski
- Bazylika Katedralna Wniebowzięcia NMP,wzniesiona w 1171 przez biskupa krakowskiego Gedeona,wielokrotnie przebudowywana w XVI,XVII i XIX wieku uzyskała wygląd wczesnobarokowej trójnawowej bazyliki
- Kościół Św.Wojciecha,najstarsza świątynia w Kielcach;jej początki sięgają X w;obecne zabudowania pochodzą z 1763 roku.Na placu przed kościołem zachowano fragment muru,przed którym hitlerowcy publicznie rozstrzelali w 1943 roku zakładników żołnierzy Armii Krajowej
- Kościół Świętej Trójcy,wybudowany w latach 1640-1644.Wyposażenie świątyni pochodzi głównie z XVIII wieku barokowe i późnobarokowe ołtarze,ambona,trój kondygnacyjny chór oraz późnorenesansowa dekoracja stiukowa zdobiąca sklepienie kolebkowe z lunetami
- Pałacyk Zielińskiego,w latach 1847–1858 był własnością Tomasza Zielińskiego,wielkiego orędownika kultury.Obecnie znajduje się tu Dom Środowisk Twórczych
- Kościół i klasztor na wzgórzu Karczówka,zbudowany w latach 1624–1631,pierwotnie zasiedlony przez zakon bernardynów(rozwiązany przez władze carskie w 1864 r.)Od 1957 r.gospodarzami obiektu są pallotyni
- Kościół garnizonowy,dawna cerkiew,wzniesiona w latach 1902–1904,wzorowana na soborze Izaakowskim w Petersburgu.W okresie międzywojennym świątynię odremontowano i przystosowano do liturgii rzymskokatolickiej,przeznaczając ją na kościół garnizonowy pw.Matki Boskiej Królowej Polski.Wyposażenie wnętrza pochodzi głównie z 1926 r.
- Kościół ewangelicko-augsburski pw.Świętej Trójcy jedna z nielicznych świątyń ekumenicznych w Polsce.Wybudowany w stylu klasycystycznym w 1837 r.Posiada jednonawowy korpus i wieżę od strony północnej.Użytkowany przez wyznawców Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego,Kościoła Polskokatolickiego i Kościoła Chrześcijan Wiary Ewangelicznej
- Dworek Laszczyków,modrzewiowy dworek z 1788 roku,kryty łamanym gontem,z bielonymi ścianami i portykiem kolumnowym.Obecnie siedziba Muzeum Wsi Kieleckiej
- Rynek,jego lokalizacja została wyznaczona jeszcze w średniowieczu.Zabudowa pochodzi głównie z XVIII i XIX w.Na skwerku przy Rynku znajduje się figura św.Tekli z 1765 r.
- Ulica Henryka Sienkiewicza,wytyczona w latach 20.XIX w.jako ulica Konstantego,później ulica Pocztowa.Główna ulica miasta,wyłączona z ruchu kołowego.Znajduje się tu szereg zabytkowych budowli,m.in.hotele Wersal i Bristol,Teatr im.Stefana Żeromskiego,a także będący przykładem architektury secesyjnej budynek Banku Gospodarki Żywnościowej
- Synagoga wybudowana w 1902 roku
- Cmentarz żydowski założony w 1868 roku
- Cmentarz Stary,założony ok.1800 r.początkowo przeznaczony zarówno dla katolików,jak i dla ewangelików,prawosławnych i unitów.Znajdują się tu cenne nagrobki żeliwne i kamienne oraz kaplice z początku XIX w.
- Park miejski im.Stanisława Staszica,założony w 1830 r.na terenie istniejącego ogrodu z XVIII w.
- Dworek Karscha,wzniesiony w I poł.XIX w.przez rodzinę Stumpfów.W latach 1888–1890 miał w tym dworze swoją pracownię słynny malarz Jan Styka
- Kaplica NMP Matki Kościoła,na kieleckiej Dąbrowie wzniesiona w 1866 roku
- Kościół Świętego Krzyża,budowany od 1904 z przerwami a prace zakończyły się po 1945 r.parafia powstała 13 czerwca 1913 roku
Kielce są punktem początkowym:
- czerwonego szlaku turystycznego prowadzącego do Chęcin
- czarnego szlaku rowerowego prowadzącego do Cedzyny
- czerwonego szlaku rowerowego prowadzącego do Podzamcza Piekoszowskiego
- czerwony szlak miejski w Kielcach
- niebieski szlak spacerowy Kielce,ul.Zamkowa Stadion Leśny
- zielony szlak spacerowy Kielce Słowik rezerwat Biesak-Białogon
- zielony szlak spacerowy Kielce,ul.Zamkowa Bukówka
- żółty szlak spacerowy wokół Kielc
- czarny szlak turystyczny Kielce,ul.Szczepaniaka Pierścienica
- ścieżka rowerowa prowadząca przez centrum(od ul.Jesionowej,poprzez ul.Sienkiewicza aż na Stadion Leśny)
- czerwona ścieżka rowerowa prowadząca na Stadion Leśny(bardzo trudna)
- niebieska ścieżka rowerowa prowadząca na Stadion Leśny(nieco łatwiejsza)
- czerwona ścieżka rowerowa prowadząca na Telegraf(bardzo trudna)
- niebieska ścieżka rowerowa prowadząca na Telegraf(bardzo trudna)
Na terenie dawnego kamieniołomu na Kadzielni znajduję się podziemna trasa turystyczna mająca ok.160 metrów.
Przyroda
W granicach administracyjnych Kielc znajduje się część Chęcińsko-Kieleckiego Parku Krajobrazowego,Kielecki Obszar Chronionego Krajobrazu,a także 5 rezerwatów przyrody:
- Rezerwat przyrody Kadzielnia
- Rezerwat przyrody Biesak-Białogon
- Rezerwat przyrody Karczówka
- Rezerwat przyrody Ślichowice im.Jana Czarnockiego
- Rezerwat przyrody Wietrznia im.Zbigniewa Rubinowskiego
Szpitale
publiczne
- Wojewódzki Szpital Zespolony w Kielcach
- Świętokrzyskie Centrum Rehabilitacji w Czarnieckiej Górze k.Kielc
- Wojewódzki Specjalistyczny Szpital Gruźlicy i Chorób Płuc
- Świętokrzyskie Centrum Onkologii w Kielcach
- Świętokrzyskie Centrum Psychiatrii w Morawicy k.Kielc
- Wojewódzki Specjalistyczny Szpital Dziecięcy w Kielcach
- Szpital MSWiA w Kielcach
- Szpital Kielecki św.Aleksandra Sp.z o.o.
- Świętokrzyskie Centrum Matki i Noworodka w Kielcach
Kielce są silnym ośrodkiem naukowym o czym świadczy fakt istnienia w tym mieście dwunastu szkół wyższych takich jak:
- Uniwersytet Jana Kochanowskiego,
- Politechnika Świętokrzyska,
- Świętokrzyska Szkoła Wyższa,
- Wszechnica Świętokrzyska,
- Wyższa Szkoła Administracji Publicznej,
- Wyższa Szkoła Ekonomii i Prawa im.prof.Edwarda Lipińskiego(poprzednio Wyższa Szkoła Ekonomii i Administracji im.prof.Edwarda Lipińskiego),
- Wyższa Szkoła Handlowa im.Bolesława Markowskiego,
- Wyższa Szkoła Technik Komputerowych i Telekomunikacji,
- Wyższa Szkoła Telekomunikacji i Informatyki,
- Wyższa Szkoła Umiejętności im.Stanisława Staszica(poprzednio Wyższa Szkoła Ubezpieczeń),
- Wyższa Szkoła Ekonomii,Turystyki i Nauk Społecznych,
- Wyższe Seminarium Duchowne w Kielcach.
Kielce nie posiadają jednolitego,usankcjonowanego ustawą podziału administracyjnego,stąd nie można jednoznacznie określić granic poszczególnych części.W skład miasta wchodzą następujące części:Baranówek,Barwinek,Białogon,Biesak,Bocianek,Bukówka,Cedro Mazur,Cegielnia,Centrum,Czarnów,Dąbrowa,Dobromyśl,Domaszowice Wikaryjskie,Dyminy,Herby,Jagiellońskie,Karczówka,KSM,Łazy,Na Stoku,Nowy Folwark,Niewachlów I,Niewachlów II,Osiedle Jana Czarnockiego,Osiedle Jana Kochanowskiego,Ostra Górka,Pakosz,Panorama,Piaski,Pietraszki,Pod Dalnią,Podhale,Podkarczówka,Pod Telegrafem,Posłowice,Sady,Sandomierskie,Sieje,Sitkówka,Skrzetle,Słoneczne Wzgórze,Słowik,Szydłówek,Ślichowice,Osiedle Świętokrzyskie,Uroczysko,Wielkopole,Wietrznia,Zacisze,Zagórska Południe,Zagórska Północ,Zagórze,Zalesie,Osiedle Związkowiec.
Sport
Kielce są miastem stawiającym na sport.W mieście funkcjonuje dzisiaj 113 zarejestrowanych klubów i stowarzyszeń sportowych.Do dyspozycji mieszkańców udostępniona jest bogata baza sportowa,na którą składa się m.in.jeden z najnowocześniejszych stadionów piłkarskich w Polsce Stadion Miejski w Kielcach,9 hal sportowych(w tym Hala Legionów z widownią na 4200 miejsc),Stadion Lekkoatletyczny przy ul.Bocznej 15 oraz 5 krytych pływalni.W miejscowości Miedziana Góra,12 km od centrum miasta znajduje się Tor wyścigowy Kielce,będący jednym z 2 tego typu obiektów w Polsce.
Do najbardziej utytułowanych kieleckich klubów sportowych należą:
- Błękitni Kielce nieistniejący klub sportowy,z którego wywodziło się wielu medalistów mistrzostw Polski w boksie
- Budowlani Kielce nieistniejący klub sportowy,z sekcji lekkoatletycznej wywodziło się wielu medalistów mistrzostw Polski
- Klub Sportowy„Tęcza Społem”w Kielcach najstarszy wielosekcyjny klub sportowy,mający wielu medalistów oraz wicemistrzów i mistrzów Polski,Europy i Świata
- UMKS Kielce zespół koszykówki,awans do pierwszej ligi w sezonie 2011/2012
- Effector Kielce zespół piłki siatkowej mężczyzn,powstały na licencji i po wycofaniu się z rozgrywek Farta Kielce w sezonie 2012/2013 który awansował do PlusLigi w sezonie 2009/2010
- Kielecki Klub Karate Kyokushin jeden z największych klubów karate kyokushin w Polsce.
- Korona Kielce zespół piłki nożnej,awans do ekstraklasy w sezonie 2004/2005
- Nosan Kielce zespół bilardowy,wielokrotny medalista drużynowych mistrzostw Polski
- KS Vive Targi Kielce zespół piłki ręcznej,9 krotny mistrz i zdobywca pucharu Polski
- KSS Kielce zespół piłki ręcznej kobiet,
- Towarzystwo Sportowe Akwedukt Kielce Klub triathlonowy,mający wielu medalistów mistrzostw polski i reprezentantów na zawodach międzynarodowych.
- Stella Kielce klub łuczniczy odnoszące wiele sukcesów na mistrzostwach Polski,oraz posiadający zawodników w ścisłej kadrze narodowej
- Czarnovia Kielce klub piłkarski grający w grupie I świętokrzyskiej klasy A
- Jokers Kielce klub futbolu amerykańskiego
Na terenie miasta działalność prowadzą następujące kościoły i związki wyznaniowe:
Kościoły katolickie
|
Kościoły protestanckie
|
Kielce są zdecydowanie centrum kulturalnym regionu,to tutaj odbywa się większość koncertów i imprez kulturalnych.
Festiwale
Cykliczne wydarzenia kulturalne,odbywające się na terenie Kielc:
- Festiwale muzyczne
- Harcerski Festiwal Kultury Młodzieży Szkolnej"Kielce"
- Anima Mundi Międzynarodowy Festiwal Muzyki Organowej i Sakralnej
- Hasarapasa festiwal muzyki i sztuki alternatywnej
- Memorial to Miles festiwal muzyki jazzowej
- Świętokrzyskie Dni Muzyki
- Firmament festiwal muzyki elektronicznej
- Festiwale filmowe i teatralne
- NURT
- Plebiscyt publiczności'O Dziką Różę'
- inne
- Kielecki Festiwal Tańca
- OFF Fashion
- Kina
- Kino Helios,znajdujące się w budynku Galerii Echo,zbudowanej pod koniec listopada 2002 r.u zbiegu ulic Świętokrzyskiej i Manifestu Lipcowego(od 2006 r.Aleja Solidarności).Składa się z 7 sal kinowych liczących łącznie 1614 miejsc.
- Moskwa,przy ul.Staszica,liczące 396 miejsc.
- Studyjne,w budynku kina Moskwa,liczące 47 miejsc
- Kino WDK,w budynku Wojewódzki Dom Kultury w Kielcach,liczące 500 miejsc
- Multikino w Galerii Korona Kielce,składa się z 9 sal i 1471 miejsc
- Teatry
- Teatr im.Stefana Żeromskiego,istnieje od 1945 r.zlokalizowany jest w zabytkowej kamienicy z drugiej połowy XIX w.dawnej siedzibie Hotelu Polskiego.Odbywa się tu kilka premier rocznie,każdy sezon kończy się plebiscytem o"Dziką Różę".
- Teatr Lalki i Aktora"Kubuś",utworzony w 1955 r.posiada jedną z najnowocześniejszych widowni w Polsce.
- Kielecki Teatr Tańca,założony w 1995 r.przez p.Elżbietę Szlufik-Pańtak.
- Teatr Ecce Homo,kielecki teatr poruszający się głównie w formule performance.
- Teatr S.T.R.E.F.A kielecki teatr offowy,powstały 21 marca 2008 roku z inicjatywy Łukasza Piotra Strzelczyka,Daniela Karpety oraz pasjonatów teatru,jako niezależny alternatywny teatr.
- Teatr Panika przy IV LO im.H.Sawickiej założony w 1997,występujący m.in.na deskach Teatru im.Stefana Żeromskiego Teatr Panika jest kontynuatorem Teatru bez Kurtyny działającego przy Sawickiej w latach 80.XX wieku.
- Filharmonia
- Filharmonia Świętokrzyska im.Oskara Kolberga,o tradycjach sięgających lat 20.XX w;z siedzibą w Kieleckim Centrum Kultury
- Chóry
- Chór Kameralny Fermata
- Chór Akademicki Politechniki Świętokrzyskiej
- Chór Instytutu Edukacji Muzycznej Akademii Świętokrzyskiej w Kielcach
- Chór II Liceum Ogólnokształcące im.Jana Śniadeckiego w Kielcach
- Centra kultury
- Kieleckie Centrum Kultury,działające od 1992 r.mieszczące się w budynku zbudowanym na wzór Teatru Muzycznego w Gdyni
- Wojewódzki Dom Kultury,mieszczący się w gmachu wzniesiony w 1935 r.jako Dom Przysposobienia Wojskowego i Wychowania Fizycznego im.J.Piłsudskiego
- Młodzieżowy Dom Kultury w Kielcach ul.Kozia
- Dom Kultury"Zameczek",ul.Słowackiego
- Ośrodek kultury"Ziemowit"(filia DK Zameczek)
- Ośrodek Kultury"Białogon"(filia Domu Kultury Zameczek)
- Dom Środowisk Twórczych,mieszczący się w zabytkowym Pałacyku Tomasza Zielińskiego,ul.Zamkowa
- "Baza Zbożowa",galeria młodych artystów,ul.Zbożowa
- Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Kielcach im.Witolda Gombrowicza,posiadająca cenny zbiór starodruków oraz liczący niemal 550 tys.tomów księgozbiór
- Miejska Biblioteka Publiczna w Kielcach
- Studenckie Centrum Kultury Politechniki Świętokrzyskiej
- Muzeum Narodowe w Kielcach mieści się w pałacu biskupim.Zgromadzono tu cenne XVII- i XVIII-wieczne obrazy,meble,gobeliny nadające wnętrzom charakter zbliżony do dawnej siedziby magnackiej.
- Muzeum Lat Szkolnych Stefana Żeromskiego znajdujące się w budynku dawnego gimnazjum,w którym nauki pobierali m.in.Stefan Żeromski,Bolesław Prus,Józef Kenig,Adolf Dygasiński,Gustaw Herling-Grudziński,Wiesław Jażdżyński oraz Józef Ozga-Michalski.Muzeum gromadzi liczne eksponaty szkolne z drugiej połowy XIX w.
- Muzeum Zbiorów Geologicznych świętokrzyski oddział Państwowego Instytutu Geologicznego.Znajduje się tu bogata kolekcja skał i minerałów charakterystycznych dla Gór Świętokrzyskich.
- Muzeum Zabawek i Zabawy jedyne muzeum tego rodzaju w Polsce.Posiada ono kolekcję zabawek historycznych i współczesnych z całego świata.
- Muzeum Wsi Kieleckiej mieści się w zabytkowym Dworze Laszczyków.Prezentowane są tu głównie wystawy czasowe.Należący do muzeum park etnograficzny(skansen)znajduje się w pobliskiej miejscowości Tokarnia.
- Muzeum Pamięci Narodowej budynek mieszczący muzeum służył w latach 1939–1956 jako więzienie.Podczas wojny znajdował się tu obóz przejściowy dla polskich jeńców wojennych.Po wkroczeniu wojsk sowieckich osadzani byli tu Polacy zsyłani później w głąb ZSRR.Do 1956 gmachem zarządzała SB.
- Skarbiec Katedralny znajduje się na zakrystii bazyliki katedralnej.Zgromadzono tu cenne dzieła sztuki sakralnej,m.in.rękopisy z XIV-XVI w.naczynia i szaty liturgiczne,inkunabuły oraz starodruki.
- Muzeum Diecezjalne nowo powstałe Muzeum Diecezji Kieleckiej znajdujące się na tyłach gmachu kurii prezentuje szeroką kolekcję przedmiotów sakralnych,w tym cennych obrazów czy monstrancji.
- Muzeum Historii Kielc mieści się w zabytkowej kamienicy przy ul.Św.Leonarda w ścisłym centrum miasta.Prezentuje dzieje Kielc na przestrzeni wieków.
- Centrum Geoedukacji obiekt geoturystyczny placówka edukacyjo-ekspozycyjna będąca częścią Geoparku Kielce.Znajduję się w granicach rezerwatu Wietrznia prezentuję przeszłość geologiczną Kielc,a szczególnie czasy okresu dewońskiego kiedy na terenie obecnych Kielc znajdowało się ciepłe morze.
Historia kieleckich mediów sięga roku 1870 r.kiedy to w trudnych czasach przepełnionych carskimi represjami wyszedł pierwszy numer Gazety Kieleckiej,ukazującej się dwa razy w tygodniu w środy i w soboty(wersja zdigitalizowana dostępna w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej).W tym samym roku działalność rozpoczęli redaktorzy periodyku Pamiętnik kielecki,zawierającego artykuły o tematyce historyczno-krajoznawczej.Po II wojnie światowej wydawano dzienniki:Słowo Ludu(od 27 września 1949)oraz Echo Dnia(od 1971 r.)Historia radiofonii w Kielcach sięga początków lat 50.XX wieku.Wówczas to,2 października 1952 r.Radio Kielce nadało swoją pierwszą audycję za pomocą sieci radiowęzłowej rozmieszczonych w całym mieście.Stacja zyskała swój pierwszy nadajnik radiowy w 1957 roku,na terenie ówczesnej siedziby radia przy ul.Świerczewskiego(dziś Jana Pawła II).Sygnał nadawany był na częstotliwości 1484 kHz,zaś jego zasięg wynosił około 20 km wokół miasta.Pierwsza prywatna stacja radiowa w mieście Radio FaMa rozpoczęło nadawanie 17 września 1995 r.1 stycznia 2005 r.po wielu latach starań,uruchomiono samodzielny oddział Telewizji Polskiej TVP Kielce z siedzibą w Kieleckim Centrum Kultury.Oprócz tego w mieście działa Nowa TV Kielce dostępna w sieci telewizji kablowej Vectra,oraz utworzona w 2007 r.z inicjatywy władz miasta Internetowa Telewizja Kielce.
prasa lokalna
|
rozgłośnie radiowe
|
lokalne stacje telewizyjne
|
Drogowy
Sieć drogowa na terenie miasta składa się z dróg krajowych,wojewódzkich,powiatowych,gminnych i wewnętrznych.Wszystkimi drogami publicznymi zarządza Miejski Zarząd Dróg w Kielcach.
Kielce stanowią węzeł komunikacyjny,przez miasto przebiegają drogi międzynarodowe i krajowe:
- 7 S7 Gdańsk Elbląg Warszawa Radom Kielce Kraków Chyżne
- 73 Wiśniówka Kielce Tarnów Pilzno Jasło
- 74 S74 Sulejów Kielce Opatów Szczebrzeszyn Zamość granica polsko-ukraińska(przejście graniczne w Zosinie)
- droga wojewódzka nr 745 Kielce-Dąbrowa Masłów Pierwszy Radlin
- droga wojewódzka nr 761 Kielce Piekoszów
- droga wojewódzka nr 762 Kielce Chęciny Małogoszcz
- droga wojewódzka nr 764 Kielce Suków Raków Staszów Połaniec
- droga wojewódzka nr 786 Kielce Ruda Strawczyńska Łopuszno Włoszczowa Koniecpol Święta Anna Częstochowa
- drogi krajowe przebiegające przez 9 ulic o łącznej długości 23,1 km
- drogi wojewódzkie nr 745,nr 786,nr 761,nr 762 i nr 764 przebiegające przez 17 ulic o łącznej długości 25,5 km
- drogi powiatowe,w skład których wchodzi 109 ulic o łącznej długości 114,9 km
- drogi gminne obejmujące 446 ulic o łącznej długości 220,9 km
- drogi wewnętrzne,położone na gruntach będących własnością gminy Kielce,w skład których wchodzi 69 ulic o łącznej długości 19,6 km(położone są głównie na terenie osiedli mieszkaniowych)
Kolejowy
Transport kolejowy jest obecny w Kielcach od 1885 r.kiedy to ukończono budowę linii łączącej Iwanogród(Dęblin)z Dąbrową Górniczą,przebiegającej przez centrum miasta.
Obecnie Kielce stanowią skrzyżowanie linii kolejowych łączących Warszawę,Kraków i Częstochowę:
- linia kolejowa nr 8 Warszawa Warka Radom Skarżysko-Kamienna Kielce Kraków
- linia kolejowa nr 61 Kielce Małogoszcz Włoszczowa Częstochowa Lubliniec Fosowskie(Kolej lubliniecko-kielecka)
Przez teren miasta przebiegają także dwie łącznice kolejowe:
- łącznica kolejowa nr 567 Piaski koło Kielc Kielce Herbskie
- łącznica kolejowa nr 568 Sitkówka Nowiny Szczukowice
Obecnie mieszkańcy Kielc mają do dyspozycji jedynie Port lotniczy Kielce-Masłów w Masłowie Pierwszym,z którego(po wydłużeniu pasa startowego do 1155 m)mogą startować samoloty z 20 pasażerami na pokładzie.W czerwcu 2006 roku zapadła decyzja o lokalizacji nowego portu lotniczego na terenach Obic i Grabowca w gminach Morawica i Chmielnik,zdolnego obsłużyć zwykłe linie lotnicze.Nowy port lotniczy ma być w stanie przyjąć nawet największe samoloty i mieć przepustowość od 300 do 500 tysięcy pasażerów rocznie.Obecnie prace zostały wstrzymane,ze względu na złoża materiału skalnego,znajdujące się na terenie planowanego lotniska,które miasto planuje eksploatować.Najbliższe międzynarodowe lotniska znajdują się w Krakowie-Balicach,Katowicach-Pyrzowicach,Warszawie-Okęciu oraz Rzeszowie-Jasionce.W 2011 przy ul.Grunwaldzkiej oddano do użytku sanitarne lądowisko.
Komunikacja miejska i podmiejska
Komunikacja miejska w Kielcach funkcjonuje od 22 lipca 1951 roku,gdy powstał Wydział,a następnie Zakład Komunikacji Miejskiej w ramach Miejskiego Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej w Kielcach,istniejący do dzisiaj pod nazwą Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacji.Po wielu przemianach dzisiaj po mieście kursuje 65 linii autobusowych zwykłych(1,2,4-41,43-52,102-114),4 linie specjalne stałe(C,F,Z,Galeria Echo),jedna linia specjalna okresowa(100),jedna linia nocna(101)oraz 11 linii specjalnych świątecznych i 4 linie regularne podmiejskie(200-203).Linie obsługiwane są przez Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacji na mocy umowy podpisanej z Zarządem Transportu Miejskiego(nie dotyczy linii 200-203 i Galeria Echo).Kilkukrotnie,w latach 30. i 80.XX wieku oraz na początku XXI wieku planowano budowę linii tramwajowej w Kielcach.
Komunikacja międzymiastowa
Historia komunikacji autokarowej w Kielcach sięga 1945 r.kiedy to powołano Okręgową Bazę PKS.Już w 1946 r.organizowane były regularne kursy do Krakowa,Warszawy,Jeleniej Góry,Cieplic oraz do ościennych miejscowości.W 1984 r.oddano do użytku Dworzec PKS w Kielcach,wówczas jeden z najnowocześniejszych tego typu obiektów w Europie.Jego nietypowa architektura oraz nowatorskie rozwiązania komunikacyjne kwalifikują go do grona najciekawszych atrakcji miasta.Po roku 1990 kielecki PKS został przemianowany na Przedsiębiorstwo Państwowej Komunikacji Samochodowej SA w Kielcach,od tego czasu prowadzi regularną komunikację pasażerską dalekobieżną i międzynarodową.W listopadzie 2010 r.Ministerstwo Skarbu Państwa podjęło decyzję o likwidacji spółki ze względu na złą kondycję finansową.PKS Kielce miał zostać zlikwidowany bądź zrestrukturyzowany do końca 2011 roku.
Komunikacja prywatna
W Kielcach intensywnie rozwijają się indywidualne usługi przewozowe.Usługi taksówkarskie oferuje 12 korporacji.Kursy dalekobieżne obsługiwane są przez minibusy należące w większości do Świętokrzyskiego Zrzeszenia Transportu Prywatnego.Firma dysponuje dworcem busowym zlokalizowanym przy ul.Żelaznej 18.
Polityka
Mieszkańcy miasta wybierają posłów i senatorów z okręgów wyborczych z siedzibą komisji wyborczej w Kielcach,a posłów do Parlamentu Europejskiego z okręgu wyborczego nr 10.
Osoby uhonorowane przez miasto
Nagrody Miasta Kielce
Nagroda Miasta Kielce to prestiżowe,przyznawane corocznie(od 1995 r.)wyróżnienie dla osób,które swoją postawą,pracą i działalnością przyczyniły się do promocji i rozwoju Kielc.Laureat otrzymuje statuetkę oraz drobną nagrodę pieniężną.
Nadzieje Kielc
Nagroda przyznawana jest uczniom i absolwentom szkół ponadgimnazjalnych danego roku szkolnego za wybitne osiągnięcia w dziedzinie nauki,kultury,sportu oraz działalności społecznej,a w szczególności:
- laureatom olimpiady przedmiotowej lub konkursu naukowego,
- laureatom ogólnopolskiego konkursu artystycznego(muzyka,sztuka,rzemiosło),
- mistrzom i wicemistrzom świata,Europy i Polski w olimpijskiej konkurencji sportowej o dobrych wynikach w nauce,
- osobom szczególnie wyróżniającym się w działalności społecznej.
Poniżej w kolejności chronologicznej wymienione są osoby,które otrzymały od miasta honorowe obywatelstwo.W przypadku Józefa Piłsudskiego obywatelstwo to zostało zawieszone aż do lat 90.XX w.
- Józef Piłsudski(20 października 1921 r.oraz od 11 listopada 1991 r.)
- 4 Pułk Piechoty Legionów(11 listopada 1928 r.)
- 2 Pułk Artylerii Lekkiej Legionów(11 czerwca 1933 r.)
- Józef Beck(21 listopada 1934 r.)
- Edward Śmigły-Rydz(10 lutego 1936 r.)
- płk Michaił Romanowicz Burłak(1968 r.)
- gen.armii Dmitrij Daniłowicz Leluszenko(1975 r.)
- gen.mjr Georgij Wasiliewicz Iwanow(1975 r.)
- płk Wiktor Iwanowicz Woronin(1975 r.)
- ppłk Dymitrij Josifowicz Awrutow(1980 r.)
- sierż.Zinajda Grigorijewna Awrutowa(1980 r.)
- kpt.Dawid Władimirowicz Eskin(1980 r.)
- por.Sofia Moisiejewna Eskinowa(1980 r.)
- kpt.Wiktor Fiodorowicz Kondraszew(1980 r.)
- ppłk Konstantin Aleksandrowicz Borisow(1980 r.)
- por.Michaił Wasiliewicz Biegłarjan(1980 r.)
- szer.Mirzalie Mingbajew(1980 r.)
- mjr Michaił Trofimowicz Mołokostow(1980 r.)
- płk Iwan Aleksiejewicz Charitonow(1980 r.)
- ppłk Wasilij Naumowicz Topojew(1980 r.)
- kpt.Iwan Szamiliewicz Gurżinian(1980 r.)
- ppłk Fiodor Michajłowicz Awierianow(1980 r.)
- kpt.Paweł Jemielianowicz Niecziepurienke(1980 r.)
- płk Iwan Fomicz Pomazkow(1980 r.)
- Leon Pająk uczestnik obrony Westerplatte(1983 r.)
- Gustaw Herling-Grudziński pisarz,publicysta(9 maja 1991 r.)
- Leszek Mądzik twórca sceny plastycznej KUL(14 maja 1998 r.)
- Aleksander Kwaśniewski prezydent RP(23 września 1999 r.)
- Jan Paweł II(25 września 2003 r.)
- Ryszard Kaczorowski ostatni prezydent RP na Uchodźstwie(23 lipca 2009 r.)
- Wiesław Myśliwski(30 maja 2012 r.)
Kielce to także garnizon wojskowy o długich tradycjach,w których stacjonował wiele jednostek organizacyjnych wojska.
Współpraca międzynarodowa
Miasta partnerskie,z którymi Miasto Kielce aktywnie współpracuje:
| Miasto | Kraj | Data podpisania umowy partnerskiej |
|---|---|---|
| Herning | Dania | 20 listopada 1991 r. |
| Orange | Francja | 1992 r. |
| Winnica | Ukraina | 10 sierpnia 1993 r. |
| Gotha | Niemcy | 2 maja 1997 r. |
| Budapeszt,Csepel | Węgry | 21 kwietnia 2005 r. |
| Ramla | Izrael | 29 maja 2006 r. |
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz