czwartek, 27 października 2016

Zenon Neumark

Ur.14 sierpnia 1924 w Łodzi,pseudonim okupacyjny Zenon Matysiak inżynier fizyk,elektryk,elektronik,uciekinier z obozów pracy przymusowej w Tomaszowie Mazowieckim i Wiedniu,konspirator,członek Żydowskiej Organizacji Bojowej,autor wspomnień z okresu Holokaustu.

Rodzina
Urodził się w Łodzi w spolonizowanej rodzinie żydowskiej.W domu rodzinnym mówiono po polsku,choć rodzice znali też jidysz,niemiecki i rosyjski.Dziadek Michał Neumark(1860-1935)mówił bardzo dobrze po polsku i dbał o wykształcenie dzieci.Ojciec Feliks(Fiszel)Neumark(1889-1942)trafił wraz z rodziną(żoną i córką)do getta łódzkiego.Matka pochodziła z tomaszowskiej rodziny Rozenbaumów.Rodzice nie przeżyli holokaustu.Siostra Rena Neumark(zamężna Franco)ocalała,po wojnie wyemigrowała do Włoch i tam wyszła za mąż.Wuj Enrico Rosenbaum(1904-1972)był znanym przedsiębiorcą działającym w branży filmowej,właścicielem i dyrektorem mediolańskich firm„Polyfoto” i „Cine Electric”,współtwórcą systemu filmowego„Totalrama”dla kin z ekranem 360º,organizatorem pierwszych kin w Albanii i Etiopii.Obecnie Zenon Neumark mieszka w Los Angeles,jest żonaty i ma dwie córki Ariannę i Kitty.Córki zachęciły ojca do spisania i wydania wspomnień czasów okupacji hitlerowskiej i holokaustu.
Okres drugiej wojny światowej
Neumark we wrześniu 1939 r.przedostał się z rodzinnej Łodzi do dziadków Rozenbaumów mieszkających w Tomaszowie Mazowieckim.Trafił do getta tomaszowskiego(1940-1942),a następnie do obozu pracy przymusowej dla Żydów w Tomaszowie Mazowieckim(1942-1943).W przededniu likwidacji obozu uciekł i przedostał się do Warszawy.Tam otrzymał fałszywe dokumenty na nazwisko„Zenona Matysiaka” i żył jawnie jako Polak-katolik po stronie aryjskiej.Działał czynnie jako konspirator w organizacjach podziemnych,głównie w ŻOB.Był świadkiem najważniejszych wydarzeń okupacyjnych w Warszawie(m.in.powstania w getcie warszawskim,powstania warszawskiego).Bezskutecznie próbował skontaktować się z rodziną uwięzioną w getcie łódzkim.Po powstaniu warszawskim trafił do obozu w Pruszkowie,a stamtąd do obozu pracy w Wiedniu.Uciekł stamtąd i przez pewien czas pracował w Wiedniu jako elektryk.Wolności doczekał w Wiedniu 13 kwietnia 1945.Po wojnie odszukał siostrę Renę i przedostał się wraz z nią do Włoch,gdzie w Mediolanie mieszkał jego wuj Enrico Rosenbaum.
Edukacja
W latach 1946-1950 studiował na Politechnice Mediolańskiej(Politecnico di Milano).Otrzymawszy stypendium amerykańskie zdecydował się na emigrację do Stanów Zjednoczonych.Uzyskał tytuł inżyniera elektryka na Uniwersytecie w Norman,w stanie Oklahoma.Następnie ukończył studia magisterskie w zakresie fizyki na Uniwersytecie Kalifornijskim(University of California)w Los Angeles.
Praca zawodowa
Pracował w firmie"Hughes Aircraft Company".Był zaangażowany w kilku wysoko technicznych i wysoko specjalistycznych programach z zakresu elektrooptyki.Był jednym z amerykańskich ekspertów w zakresie pomiarów w podczerwieni,satelitów i laserów.Publikował artykuły naukowe w uznanych periodykach i publikacjach zbiorowych.
Wśród nich warto wymienić następujące:
  • Tribo-Electricity and Microphonic Noise in Infrared Systems“Infrared Physics,International Research Journal”
  • Simulation and Evaluation of EO Countermeasures NATO Proceedings EW Seminar,Haag,Holland
Obecnie jest emerytem.
Wspomnienia z okresu holokaustu(1939-1945)
  • Jawnie w ukryciu.Niezwykłe losy młodego uciekiniera z hitlerowskiego obozu,Warszawa 2008 r.Biblioteka„Midrasza”,ISBN 978-83-926515-4-3(liczne fot.)oryginalna wersja angielska:Hiding in the Open:A Young Fugitive in Nazi-Occupied Poland,London 2006 r.
  • Ostatnio ukazała się wersja niemiecka(wzbogacona pod względem ilustracyjnym):Im Freien Verborgen.Ein Juedischer Fluechtling ueberlebt die Nazizeit in Warschau und Wien,Wien 2009 r.Praesens Verlag,ISBN 978-3-7069-0550-3

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz