Życiorys
Urodziła się 30 lipca 1924 w Wilnie w rodzinie farmaceuty hrabiego Bolesława Ursyn-Szantyra(zm.1945 r.) i urzędniczki Emilii z Ostrowskich.W okresie międzywojennym chodziła do szkoły podstawowej i gimnazjum w Wilnie.
II wojna światowa(1939-1945)
Już pod koniec 1939 r.na zaproszenie starszego kolegi z harcerstwa wstąpiła do oddziału konspiracyjnego,który wkrótce wszedł w skład Związku Walki Zbrojnej.Otrzymała pseudonim Hanka.Ukończyła kurs sanitarno-łącznościowy prowadzony m.in.przez prof.Kornela Michejdę(szkolenia z chirurgii).W czasie okupacji zdała maturę na tzw.tajnych kompletach.Pracowała w konspiracji jako łączniczka i sanitariuszka.W lipcu 1944 r.uczestniczyła w operacji„Ostra Brama”.7 grudnia 1944 została aresztowana za działalność konspiracyjną przez NKGB.
Pierwsze przesłuchanie trwało trzydzieści kilka godzin.Śledztwo było
bardzo okrutne.Byłam bardzo bita,miałam złamany nos.Cela,w której
siedziałam mieściła się w schronie gmachu NKGB,wcześniej mieściła się
tu ubikacja,o czym świadczyły ślady na ścianach,a na podłodze dziury
po wyrwanych sedesach.Cela była bardzo mała,miała jakieś kilka metrów
kwadratowych.Był czas,że musiało się w niej pomieścić ponad 20
dziewcząt.Leżałyśmy na zakładkę prawie rozebrane,bo było bardzo duszno
i gorąco.
|
Pod koniec marca 1945 r.Trybunał Wojskowy ZSRR skazał ją na 10 lat ciężkich prac w obozach,5 lat pozbawienia praw obywatelskich i konfiskatę mienia.Na początku maja 1945 r.razem z kilkoma tysiącami innych więźniów została wywieziona pociągiem towarowym na wschód.Po kilku tygodniach dotarli do obozu Sedju w rejonie Uchty w Komijskiej Autonomicznej Socjalistycznej Republice Radzieckiej.Pracowała m.in.przy koszeniu traw i wyrębie lasów.Następnie dzięki zaprzyjaźnionej Polce została zatrudniona w laboratorium Centralnego Szpitala w Wietłosianie koło Uchty.Pod wpływem nabytych tam doświadczeń postanowiła zostać lekarką.Później została przewieziona do obozu żeńskiego o zaostrzonym rygorze w Workucie leżącego za północnym kołem podbiegunowym(temperatury do minus 70°C).Latem pracowała przy budowie linii kolejowej,która nigdy nie została skończona.Pod koniec 1954 r.przesiedlono ją do specjalnego obozu dla osób przygotowywanych do zwolnienia.
Mój wyrok 10 lat obozu wkrótce dobiegał końca.Któregoś dnia
wywołano mnie do biura i odczytano niezliczoną ilość paragrafów.Następnie dano do podpisania dokument,z którego wynikało,że odtąd będę
stałą mieszkanką Workuty i obywatelką Związku Sowieckiego.Nie
zgodziłam się podpisać,zagrożono wówczas nowym wyrokiem.Mimo wszystko,nie zgodziłam się.Odprowadzono mnie z powrotem do obozu.
|
Życie w PRL-u(1955-1989)
Z Terespola przez Warszawę dotarła na Wybrzeże,gdzie po 11 latach spotkała się z matką i dowiedziała się o śmierci ojca,(który zmarł w 1945 r.)Zamieszkała w Gdańsku.Dzięki odwilży październikowej,po zdaniu egzaminów z chemii i fizyki dostała się na studia medyczne na Akademii Medycznej w Gdańsku.W latach 70 na podstawie pracy pt.Wpływ stresu przewlekłego na gospodarkę tłuszczową w aspekcie czynników ryzyka w chorobie wieńcowej uzyskała stopień doktora nauk medycznych.Aż do emerytury pracowała jako adiunkt w Centralnym Ośrodku Badawczym Kolejowej Służby Zdrowia.W 1987 r.była konsultantką ds.bioterapii przy nagrywaniu filmu"Rajski ptak".Autorka jedynej monografii poświęconej bioenergoterapeutycznej pomocy chorym z wadami słuchu(praca została wysłana do Światowej Organizacji Zdrowia).
Po 1990 r.
Od 2003 r.była prezesem Zarządu Głównego Stowarzyszenia Łagierników Żołnierzy Armii Krajowej,a następnie jego prezesem honorowym.Członek Honorowy Polskiego Stowarzyszenia Bioterapeutów BIOPOL.W 2008 r.na podstawie jej życiorysu powstał film dokumentalny pt."Koszmary,które się śnią"w reżyserii Witolda Pelczarskiego i Jarosława Krychowiaka.W 2015 r.została bohaterką książki Anny Herbich pt."Dziewczyny z Syberii".W czerwcu 2016 r.podczas XXXI Zjazdu Łagierników została awansowana do stopnia podpułkownika.
Odznaczenia
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski(2008 r.)
- Złota moneta„90 rocznica odzyskania niepodległości”(2008 r.)od prezesa NBP Sławomira Skrzypka
- Medal pamiątkowy„Za zasługi na rzecz zachowania etosu Armii Krajowej”(2016 r.)
W 1959 r.wyszła za mąż za inżyniera Leona Jana Powolnego(zm.ok.1984 r.)Mieli troje dzieci:córkę zmarłą w dzieciństwie,syna Janusza Powolnego(dyrygenta;ur.1964 r.) i córkę Renatę Powolny-Laitakari(germanistkę;mieszka w Finlandii).Mieszka w Warszawie.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz