Regina Smendzianka

Ur.9 października 1924 w Toruniu,zm.15 września 2011 w Warszawie polska pianistka i pedagog.

Wykształcenie
Naukę gry na fortepianie rozpoczęła w roku 1928.Następnie podjęła naukę pianistyki u Marii Drzewieckiej w Konserwatorium Pomorskiego Towarzystwa Muzycznego w Toruniu(1930 r.)a później u Henryka Sztompki,ucznia I.J.Paderewskiego,w tymże samym Konserwatorium(1936-1939).Na konkursie Młodych Talentów w Warszawie uzyskała nagrodę i dyplom honorowy(1934 r.)Pierwszy publiczny występ z orkiestrą dała w Toruńskim Teatrze Miejskim(1938 r.)Po wojnie kontynuowała naukę w klasie Henryka Sztompki,ale już w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie(1945-1948),którą ukończyła z najwyższym odznaczeniem.W latach 1950-1955 doskonaliła swoje umiejętności pianistyczne u Zbigniewa Drzewieckiego.
Kariera
Pierwszy koncert w zawodowej karierze pianistycznej wykonała w Filharmonii Krakowskiej pod dyrekcją Jana Krenza(28 marca 1947).W 1949 roku otrzymała XI nagrodę na IV Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im.F.Chopina w Warszawie.Po roku 1955 podjęła intensywną działalność koncertową.Występowała w ponad 50 krajach Europy,Ameryki Północnej i Południowej oraz Bliskiego i Dalekiego Wschodu.W latach 1953-1962 odbyła liczne tournée z wieloma orkiestrami krajowymi,spośród których należy wymienić Filharmonię Narodową,Wielką Orkiestrę Symfoniczną Polskiego Radia,orkiestrę Filharmonii Pomorskiej.Towarzyszyli jej tacy mistrzowie batuty,jak:Josif Conta,Ogan Durian,George Georgescu,Alojz Klima,Kirył Kondraszyn,Carlo Zecchi oraz prawie wszyscy krajowi dyrygenci.Brała udział w międzynarodowych festiwalach muzycznych w Anglii,Bułgarii,dawnej Czechosłowacji,Holandii,dawnej Jugosławii,Niemczech,Rumunii,Japonii oraz w Polsce:w Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Współczesnej„Warszawska Jesień”,Festiwalu Pianistyki Polskiej w Słupsku,Festiwalu Chopinowskim w Dusznikach,Festiwalu Muzyki Polskiej w Bydgoszczy,Festiwalu Chopinowskim w Antoninie,w Dniach Krakowa.Była jurorem krajowych i zagranicznych konkursów pianistycznych(Moskwa,Salerno,Tokio),w tym VIII,X,XIII i XIV Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im.Fryderyka Chopina w Warszawie(1970,1980,1995,2000 r.)oraz w bydgoskim Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im.Ignacego Jana Paderewskiego.W 2005 roku została uhonorowana w toruńskiej Alei Gwiazd,gdzie na Rynku Staromiejskim odsłoniła trzecią z serii„katarzynek”podpisy słynnych torunian.
Repertuar
W zróżnicowanym repertuarze Reginy Smendzianki,pod względem gatunków i form muzyki fortepianowej,największe znaczenie miała twórczość Fryderyka Chopina,której obok realizacji koncertowej poświeciła od 1969 roku wiele wykładów i kursów interpretacyjnych w kraju i za granicą,między innymi w Warszawie,Weimarze,Berlinie,Tampere,Odense,Caracas,Meksyku,Tokio.Szczególne miejsce w jej repertuarze zajmuje polska muzyka XIX stulecia doby przedchopinowskiej,jak również i współczesna wieku XX.Wykonywała,nagrywała i opracowywała do wydania zapomniane utwory kompozytorów polskich:Marii Szymanowskiej,Franciszka Lessla,Feliksa Janiewicza,Jana Podbielskiego,Michała Ogińskiego,Józefa Krogulskiego,Stanisława Moniuszki,Juliusza Zarębskiego,Karola Szymanowskiego,Ignacego Jana Paderewskiego,Eugeniusza Pankiewicza,Henryka Melcera-Szczawińskiego,Juliusza Wertheima,Zygmunta Stojowskiego,Maurycego Moszkowskiego.Z kompozytorów współczesnych między innymi:Artura Malawskiego,Romana Palestry,Grażyny Bacewicz(10 etiud,II Sonata fortepianowa,dedykowany Reginie Smendziance Mały tryptyk i in.)Tadeusza Bairda,Juliusza Łuciuka,Krzysztofa Meyera i Witolda Lutosławskiego.Za zasługi w propagowaniu współczesnej muzyki polskiej została 1972 roku wyróżniona honorową odznaką Związku Kompozytorów Polskich.
Działalność pedagogiczna
W 1964 roku Regina Smendzianka rozpoczęła działalność pedagogiczną w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie(do 1968 r.)Pracę tę kontynuowała od roku 1966 w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej(obecnie:Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina poprzednio Akademia Muzyczna im.Fryderyka Chopina)w Warszawie na stanowisku docenta.Do emerytury(1996 r.)prowadziła klasę fortepianu,kierując jednocześnie od roku 1972 II Katedrą Fortepianu.W latach 1972-73 pełniła funkcję rektora.Z tytułów akademickich uzyskała:profesora nadzwyczajnego(1977 r.)profesora zwyczajnego(1985 r.)profesora honorowego Akademii Muzycznej w Warszawie(1997 r.)doctora honoris causa tejże Uczelni(2002 r.)Wykształciła ponad 70 pianistów,wśród jej uczniów są między innymi:Andrzej Dutkiewicz,Elżbieta Karaś-Krasztel,Jesús María Figueroa,Maria Korecka,Ewa Kupiec,Elżbieta Tarnawska,Maciej Grzybowski,Nina Drath,Yumi Toyama,Sławomir Dobrzański,Adam Aleksander,Kazimierz Brzozowski.W roku 1988 Regina Smendzianka powołała do życia własną fundację("Fundacja Reginy Smendzianki")wspierającą młodych polskich pianistów.Była autorką publikacji i artykułów prasowych z zakresu pianistyki i interpretacji fortepianowej opublikowanych w Polsce,Stanach Zjednoczonych i Japonii.Była wieloletnim redaktorem naukowym wydawnictwa Akademii Muzycznej im.F.Chopina Zeszyt Naukowy.W roku 2000 ukazała się jej książka:"Jak grać Chopina próba odpowiedzi",wydana staraniem Międzynarodowej Fundacji im.Fryderyka Chopina.W 2005 r.została również opublikowana druga część pt."Jak grać Chopina próba odpowiedzi.Utwory na fortepian z orkiestrą."Regina Smendzianka była członkiem wielu stowarzyszeń muzycznych krajowych i zagranicznych.Otrzymała wiele nagród artystycznych i odznaczeń państwowych.W 2001 r.została odznaczona Medalem Polonia Mater Nostra Est.W 2006 r.otrzymała Złoty Medal"Zasłużony Kulturze Gloria Artis".
Dyskografia
Dokonała wielu nagrań w takich firmach fonograficznych, jak:Camden,CNR Holland,Deutsche Grammophon,Polskie Nagrania,Pony Canyon,RCA Italiana,Schwann.Utrwaliła na nich utwory Grażyny Bacewicz,Johanna Sebastiana Bacha,Fryderyka Chopina,Césara Francka,Jeana Françaix,Juliusza Łuciuka,Artura Malawskiego,Stanisława Moniuszki,Wolfganga Amadeusa Mozarta,Ignacego Jana Paderewskiego,Franza Schuberta.
Płyty winylowe
Muza SX

• Fryderyk Chopin(Dzieła wszystkie),strona A:Walce Es-dur op.18,As-dur op.34 nr 1,a-moll op.34 nr 2,F-dur op.34 nr 3,As-dur op.42,strona B:Des-dur op.64 nr 1,cis-moll op.64 nr 2,As-dur op.64 nr 3,As-dur op.69 nr 1,h-moll op.69 nr 2,Ges-dur op.70 nr 1,f-moll op.70 nr 2,Des-dur op.70 nr 3;Muza SX 0068
• Fryderyk Chopin(Dzieła wszystkie),strona A/B:Koncert fortepianowy f-moll op.21,strona B:Berceuse Des-dur op.57,Tarantella As-dur op.43;3 Ecossaises op.72;2 Waltzes op.posth.a-moll,Es-dur.Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Narodowej,dyr.Witold Rowicki;Muza SX 0069
• Fryderyk Chopin(Dzieła wszystkie),strona B:2 Waltzes op.posth.e-moll,E-dur;Muza SX 0080
• Artur Malawski,strona a:Etiudy symfoniczne na fortepian i orkiestrę.Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Narodowej,dyr.Stanisław Wisłocki;Muza SX 0171
• Moniuszko Utwory fortepianowe i kwartet smyczkowy,strona a:Polonez nr 2,Polonez nr 3,Walc nr 1,Walc nr 2,Walc nr 3,Polka,Kołysanka,Polka„Daniel”;Muza SX 0546
• Grażyna Bacewicz,strona A:II Sonata na fortepian,Mały tryptyk;strona B:Etiudy na fortepian;Muza SX 0977
• Muzyka:Płytoteka dla powszechnej szkoły średniej klas III),strona A:K.Serocki:Oberek;Z.Stojowski:Wizja taneczna;R.Palester:Pociąg towarowy;C.Debussy:Serenada lalki;R.Schumann:Dziecko zasypia,Gdy mówi poeta,Baśń zimowa;F.Chopin:Preludium h-moll op.28 nr 6,Mazurek D-dur op.33 nr 3,Walc Des-dur op.64 nr 1;F.P.Schubert:Walc As-dur op.9a nr 1 i 2;Muza SX 1723
• Fryderyk Chopin(Dzieła wszystkie)Polonezy młodzieńcze,strona a:Polonez g-moll(1817),Polonez B-dur(1817),Polonez As-dur(1821),strona b:Polonez gis-moll(1822),Polonez b-moll(1826),Polonez Ges-dur(1829);Muza SX 2001
• Fryderyk Chopin(Dzieła wszystkie),strona a:Polonez d-moll op.71 nr 1,Polonez B-dur op.71 nr 2,Polonez f-moll op.71 nr 3;strona b:Impromptu As-dur op.29,Impromptu Fis-dur op.36,Impromptu Ges-dur op.51,Fantazja-Impromptu cis-moll op.66;Muza SX 2008
• Muzycy 40-lecia vol.1,strona A:F.Chopin:Walc e-moll op.posth.Walc E-dur op.posthMuza SX 2207
• Międzynarodowy Festiwal Muzyki Współczesnej„Warszawska Jesień”1956-1981,strona A:A.Malawski:Etiudy symfoniczne na fortepian z orkiestrą.Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Narodowej,dyr.Stanisław Wisłocki,Muza SX 2312

Muza SXL

• Franz Schubert,strona A:Sonata fortepianowa A-dur op.120,strona B:Moments musicaux op.94;Muza SXL 0784

Muza XL

• I.J.Paderewski,strona a:Fantazja polska na fortepian i orkiestrę op.19,strona b:C.Franck:Wariacje symfoniczne na fortepian i orkiestrę.Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Narodowej,dyr.Stanisław Wisłocki;Muza XL 0114
• W.A.Mozart,strona a:Koncert fortepianowy c-moll KV 491,strona b:J.S.Bach:Koncert fortepianowy A-dur.Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Narodowej,dyr.Stanisław Wisłocki;Muza XL 0115
• Polish preromantic piano music,strona a:M.K.Ogiński:Polonez B-dur,Pięć tańców na fortepian;F.Janiewicz:Andante con variazioni;strona b:F.Lessel:Wariacje op.15 nr 1;M.Szymanowska:Nokturn B-dur,Dwa mazurki nr 13 i 19,Polonez f-moll,Etiuda E-dur;Muza XL 0355

Muza L

• Wychowanie muzyczne:Płytoteka dla 8-klasowej szkoły podstawowej.Klasa VI,strona a:J.S.Bach:Preludium C-dur;strona b:F.Chopin:Tańce szkockie op.72;Muza L 0434
• Wychowanie muzyczne:Płytoteka dla 8-klasowej szkoły podstawowej.Klasa VII,strona b:F.Chopin:Walc e-moll op.posth;Muza L 0438
• Wychowanie muzyczne:Płytoteka dla 8-klasowej szkoły podstawowej.Klasa VIII,strona a:J.S.Bach:Inwencje dwugłosowe a-moll,B-dur;Muza L 0446

Płyty kompaktowe
Polskie Nagrania

• Fryderyk Chopin(Dzieła wszystkie)Polonezy młodzieńcze:g-moll(1817),B-dur(1817),As-dur(1821),gis-moll(1822),b-moll(1826),d-moll op.71 nr 1,B-dur op.71 nr 2,Ges-dur(1829),f-moll op.71 nr 3;PNCD 012
• Fryderyk Chopin(Dzieła wszystkie)Walce:Es-dur op.18,As-dur op.34 nr 1,a-moll op.34 nr 2,F-dur op.34 nr 3,As-dur op.42,Des-dur op.64 nr 1,cis-moll op.64 nr 2,As-dur op.64 nr 3,As-dur op.69 nr 1,h-moll op.69 nr 2,Ges-dur op.70 nr 1,f-moll op.70 nr 2,Des-dur op.70 nr 3,a-moll[op.posth.]Es dur[op.posth.]e-moll op.posth,E-dur op.posth.As-dur op.posth.Es-dur op.posth;PNCD 302
• Fryderyk Chopin(Dzieła wszystkie)Koncerty:e-moll op.11,f-moll op.21;PNCD 305
• Fryderyk Chopin(Dzieła wszystkie)Nokturny:Berceuse op.57;PNCD 307A
• Fryderyk Chopin(Dzieła wszystkie)Drobne utwory:Tarantela As-dur op.43,3 Ecossaises op.72;PNCD 311

Inni wydawcy
Polskie Radio

• Muzyka polska Od Bogurodzicy do Pendereckiego(Epoka romantyzmu.Chopin)Maria Szymanowska:6 mazurków

Ważniejsze publikacje

• Jak grać Chopina.„Polska”1973 r.nr 1
• Wstęp.Regina Smendzianka,W:Żelazowa Wola,Edward Hartwig.Warszawa 1975 r.
• Zbigniewa Drzewieckiego szkoła talentów i laureatów.W:Z prac II Katedry Fortepianu.Warszawa:Akademia Muzyczna im.F.Chopina,1981 r.s.7-20(Zeszyt Naukowy,nr 7)
• Z prac II Katedry Fortepianu[Materiały z Seminarium Chopinowskiego,zorganizowanego przez II Katedrę Fortepianu,które odbyło się w Akademii Muzycznej w Warszawie w dniach 15 i 16 października 1979 r.]red.Regina Smendzianka.Warszawa 1981 r.(Zeszyt Naukowy,nr 7)
• H.Sztompka.Artysta.Człowiek.Styl wykonawczy.Metoda pedagogiczna.W:Z prac II Katedry Fortepianu.Warszawa:Akademia Muzyczna im.F.Chopina,1985 r.s.7-33(Zeszyt Naukowy,nr 13)
• Z Malawskim przy fortepianie.Ruch Muzyczny 1997 r.nr 26 s.11-14
• Kilka refleksji po XIII Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im.F.Chopina w Warszawie.W:Rocznik Chopinowski t.22/23:1996/1997 s.395-397
• Sztuka interpretacji muzyki Chopina.W:Dzieło Chopina jako źródło inspiracji wykonawczych:księga międzynarodowej konferencji naukowej:Warszawa 24.02–28.02.1999.Warszawa,1999 r.s.159-176
• Sztuka interpretacji w wykonawstwie muzycznym.W:Z prac II Katedry Fortepianu.Warszawa:Akademia Muzyczna im.F.Chopina,1999 r.s.7-16(Zeszyt Naukowy,nr 44)
• Jak grać Chopina próba odpowiedzi.Regina Smendzianka;red.Wojciech Nowik,Międzynarodowa Fundacja im.Fryderyka Chopina,Warszawa 2000 r.ISBN 83-913493-0-6
• Refleksje po XIV Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im.Fryderyka Chopina w Warszawie.Rocznik Chopinowski t.24/25:2001 r.s.317-320
• Przekraczać granice tajemnicy piękna...[fragm.przem.]Ruch Muzyczny 2002 r.nr 10 s.8–9
• Ruhe yanzou Xiaobang:huida wenti de changshi.Beijing[Pekin]2003 r.ISBN 7-5059-4194-1.Tytuł oryginału:Jak grać Chopina próba odpowiedzi
• Jak grać Chopina próba odpowiedzi.Utwory na fortepian z orkiestrą.Regina Smendzianka;red.Wojciech Nowik,Międzynarodowa Fundacja im.Fryderyka Chopina,Warszawa 2005 r.ISBN 83-913493-0-6
• O Festiwalu"Od Chopina do Góreckiego"mówi Regina Smendzianka.Ruch Muzyczny 2008 r.nr 17/18 s.28

Opracowania

• Feliks Janiewicz:Wariacje"Hope told a flattering tale";oprac.Regina Smendzianka.Kraków,1985 r.
• Józef Krogulski:Dwa mazurki;oprac.Regina Smendzianka.Kraków,1985 r.
• Michał Ogiński:Pięć tańców na fortepian;red.Regina Smendzianka;koment.Igor Bełza.Kraków,1981 r.
• Maria Szymanowska:Pięć tańców na fortepian;red.Regina Smendzianka.Kraków,1985 r.