Związek Młodzieży Polskiej "Zet"

ZMP"Zet",Zet)konspiracyjna organizacja polskiej młodzieży akademickiej działająca w trzech zaborach.
Historia

• 14 stycznia 1887 zjazd założycielski w Krakowie zorganizowany przez Zygmunta Balickiego
• 1888 r.podporządkowanie Lidze Polskiej
• 17 kwietnia 1894 rozbicie organizacji.Po wielkiej manifestacji patriotycznej zwanej,,kilińszczyzną"(od nazwiska Jana Kilińskiego),zorganizowanej w setną rocznicę insurekcji warszawskiej aresztowano całe grupy warszawskiej młodzieży
• 1898 r.reaktywowanie i podporządkowanie Lidze Narodowej
• 1909 r.zerwanie z Ligą Narodową.Część działaczy utworzyła Zarzewie,inni w 1911 r.tzw.nowy Zet
• 1908–1914 uczestnictwo członków Zet-u w polskich organizacjach wojskowo-niepodległościowych
• 1914–1918 uczestnictwo członków Zet-u w Legionach Polskich

Cele programowe

• dążenie do niepodległości Polski
• działanie na gruncie sprawiedliwości politycznej,narodowej i społecznej
• tolerancja wobec innych narodowości i wyznań,pod warunkiem,iż uznają one naczelną zasadę niepodległości i jedności Polski
• szerzenie oświaty i kultury wśród ludu wiejskiego i miejskiego
• cel bezpośredni:stworzenie przez czas studiów uniwersyteckich twardej szkoły charakterów,zaprawionych do późniejszego życia obywatelskiego

Formy działania

• zakładanie tajnych bibliotek,czytelni
• tworzenie tajnych kółek oświatowych
• manifestacje i obchody patriotyczne

Struktura organizacyjna
Stosowano strukturę trzystopniową.
Stopień niższy nie wiedział o istnieniu wyższego:

• koledzy wszyscy członkowie organizacji,na czele których stał starszy kolega
• towarzysze część wybitniejszych kolegów kierowana przez starszego towarzysza
• bracia najwybitniejsi z towarzyszy
• centralizacja najwyższy organ związku.Jeden członek Centralizacji był jawny dla wszystkich

Oddziały
Powstawały we wszystkich ważniejszych uczelniach,w których uczyła się polska młodzież:

• w Zurychu
• w Genewie
• w Paryżu
• w Wiedniu
• w Petersburgu
• w Moskwie
• w Kijowie
• w Berlinie
• w Monachium
• w Warszawie
• we Wrocławiu powstało w 1895 roku

Centralizacja mieściła się najpierw w Zurychu,a potem w Warszawie.
Członkowie władz

• Zygmunt Balicki
• Roman Dmowski
• Zygmunt Miłkowski(pseudonim literacki Teodor Tomasz Jeż)
• Ludwik Michalski
• Maksymilian Hertel

Pisma

• "Teka"
• "Dla Polski"
• "Wici"