sobota, 12 września 2015

Wacław Gąsiorowski

Pseudonim Wiesław Sclavus(ur.27 czerwca 1869 w Warszawie,zm.30 października 1939 w Konstancinie)polski powieściopisarz,dziennikarz,publicysta,a także scenarzysta,działacz polonijny i niepodległościowy.W roku 1900 wydawca i redaktor periodyku„Strumień”,w latach 1921-1930 redaktor czasopism polonijnych w Stanach Zjednoczonych,autor powieści historycznych nawiązujących głównie do Epopei Napoleońskiej i powstania listopadowego i o akcentach publicystycznych,dramatów i licznych reportaży.
Młodość
Po skończeniu nauki w gimnazjum,w wieku 15 lat rozpoczął pracę zarobkową,by móc sam się utrzymać po śmierci rodziców.Dalszą wiedzę zdobywał samodzielnie.Pracował jako pomocnik aptekarza.Czasy te opisał w wydanej w 1900 roku powieści zatytułowanej„Pigularz”.Wcielony do armii carskiej odbył niespełna 2-letnią służbę wojskową.Napisał wówczas pierwszą sztukę teatralną„Szare życie”,nagrodzoną w konkursie„Kuriera Warszawskiego” i wystawioną w teatrze„Rozmaitości”w 1892 roku.Gdy wyszedł z wojska,pracował jako księgowy.Dał się poznać jako organizator konspiracji niepodległościowej w zaborze rosyjskim,m.in.organizował tajne czytelnie w Rawie i Warszawie.Był redaktorem„Przeglądu tygodniowego” i korespondentem„Słowa Polskiego”.W roku 1901,na łamach warszawskiego„Dziennika dla Wszystkich”,zaczęła ukazywać się w odcinkach powieść„Huragan”.I o ile krytycy przyjęli ją niechętnie,to uznanie czytelników zdobyła sobie natychmiast.
Emigracja
Ścigany przez rosyjską Ochranę za publikację Ugodowców,zmuszony był emigrować z Królestwa.Przez jakiś czas mieszkał we Lwowie,a potem wyjechał na Zachód.W Paryżu(od 1904 r.)zajął się pisarstwem,był założycielem tygodnika„Polonia” i struktur organizacyjnych„Sokoła”.Studiował zbiory poloniców w Muzeum w Raperswilu,po czym wędrował po Europie szlakami kampanii napoleońskich.Był na Elbie i Korsyce,zwiedzał pola bitew pod Marengo,Somosierrą i Wagram zbierając dokumentację do„Szwoleżerów Gwardii”.Gdy wybuchła I wojna światowa czynnie włączył się w działalność na rzecz odrodzenia państwa polskiego i uczestniczył w organizacji armii polskiej.Przebywając w Ameryce Północnej(1918-1919 i 1921-1930)wykładał literaturę i historię cywilizacji kierując kolegium polskim w Cambridge Springs,a także pracował dla kilku czasopism polonijnych,jak„Kurier Nowojorski”,„Górnik” i „Gwiazda Polarna”.Po powrocie do kraju(1930 r.)został prezesem Stowarzyszenia Pisarzy i Publicystów Emigracyjnych.
W kraju
Do Polski na stałe wrócił w roku 1930 i osiadł w willi„Ukrainka”w Konstancinie.Jego powieści historyczne cieszyły się niezmiennym powodzeniem czytelników(zwłaszcza młodych).Za całokształt działalności literackiej,w 1938 roku odznaczony został nagrodą im.Elizy Orzeszkowej.Od roku 1936 był sołtysem Konstancina.Traktował tę funkcję jako honorową(nie pobierał wynagrodzenia).W 1938 r.został odznaczony Złotym Wawrzynem Akademickim Polskiej Akademii Literatury.Zmarł nagle 30 października 1939.Pochowany został na cmentarzu w Skolimowie.Kondukt pogrzebowy z willi„Ukrainka”w Konstancinie na cmentarz w Skolimowie stał się wielką patriotyczną manifestacją.Już krótko po jego śmierci przyjęło się określenie,jakoby pisarz„zmarł ze zgryzoty po klęsce wrześniowej”.
Twórczość

  • Zginęła głupota!Powieść z niedalekiej przyszłości(1899 r.)
  • Pigularz(1900 r.)
  • Ugodowcy(1901 r.)
  • Huragan (1902 r.)
  • Rok 1809(1903 r.)
  • Szwoleżerowie gwardii(1910 r.)
  • Pani Walewska(1904 r.)
  • Czarny Generał(1904 r.)
  • Księżna Łowicka(1908 r.)
  • Emilia Plater(1910 r.)
  • Bem(1911 r.)
  • Babilon(1912 r.)
  • Miłość królewicza(1931 r.)
  • Finis Poloniae(1906 r.)
  • Thalitha Kumi
  • Anarchiści(1906 r.)
  • Królobójcy

W niezwykle poczytnych powieściach dla młodzieży,które nawiązywały do lat Epopei Napoleońskiej,barwnie opisał wiele autentycznych postaci z tamtych czasów,czym zainspirował nawet tak wybitnych pisarzy,jak Stefan Żeromski.Niewątpliwie oddziaływał na kilka pokoleń Polaków i ich wychowanie patriotyczne.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz