Karol Niedoba

Ur.26 grudnia 1864 w Cieszynie,zm.20 lipca 1947 tamże polski malarz,nauczyciel i pedagog,związany ze Śląskiem Cieszyńskim.Pochodził z ubogiej,wieloletniej rodziny chłopskiej,wywodzącej się z Lesznej Górnej,aż do zniesienia pańszczyzny związanej z folwarkiem w Dzięgielowie.Po ukończeniu szkoły ludowej został czeladnikiem u swego starszego brata Pawła,zajmującego się malarstwem pokojowym.W latach 1881-1887 uczęszczał do Przemysłowej Szkoły Dokształcającej w Cieszynie.Dzięki stypendium,uzyskanemu staraniem cieszyńskiego burmistrza dr Jana Demela,w 1887 r.podjął studia w Szkole Przemysłu Artystycznego w Wiedniu,m.in.u pejzażysty prof.Rudolfa Ribařa i portrecisty Ludwika Minnigerode.Następnie od 1895 r.studiował w Monachium u Gabriela Hackla i Ludwika Löfftza.W 1898 r.wrócił w rodzinne strony i po bezskutecznym poszukiwaniu pracy w rodzinnym Cieszynie podejmuje pracę nauczyciela rysunku w Karniowie na Śląsku Opawskim,a następnie w Brnie na Morawach.Dopiero rok później uzyskał posadę w Miejskiej Szkole Realnej w Cieszynie oraz w tamtejszej Przemysłowej Szkole Dokształcającej.W latach 1904-1911 szkolił przyszłych nauczycieli w polskich„paralelkach”niemieckiego Seminarium Nauczycielskiego,od 1906 r.uczył rysunków w polskim gimnazjum Macierzy Szkolnej,a od 1907 r.w Polskiej Szkole Ludowej.W 1906 r.w Wiedniu uzyskał uprawnienia do nauczania z tzw.wolnej ręki rysunku w szkołach średnich,a w 1909 r.tytuł C.K.profesora,nadany przez Krajowy Urząd Szkolny w Opawie.Był zaangażowany w życie artystyczno-kulturalne miasta,współorganizując m.in.Pierwszą Śląską Wystawę Sztuki i Rzemiosł Artystycznych,która odbyła się w Cieszynie na przełomie 1906 i 1907 r.W tym czasie,w 1906 r.ożenił się z Martą Folwarczną,córką pastora Bernarda Folwarcznego,z którą zamieszkał w domu teścia,w kamienicy„Pod Kasztanem”przy ul.Nowe Miasto w Cieszynie.Tam też spędził resztę życia.W 1928 r.przeszedł na emeryturę.Ceniony jako wychowawca młodzieży i pedagog,był Niedoba przede wszystkim aktywnym malarzem.Wykonywał liczne portrety,obrazy o tematyce sakralnej,kopie dawnych mistrzów,ale przede wszystkim utrwalał pejzaż wsi pod cieszyńskiej:okolice Puńcowa,Bażanowic,Ustronia itd.W poszukiwaniu motywów ze sztalugami i szkicownikiem,przemierzał pieszo tereny Pogórza Cieszyńskiego.Namalował ok.700 akwareli i obrazów olejnych przesyconych liryzmem,atmosferą nastrojowości i intymności.Mimo stopniowej utraty wzroku,tworzył dalej,coraz częściej podejmując tematy religijne.Ostatni obraz portret matki namalował w 1943 roku.Karol Niedoba został pochowany na cieszyńskim cmentarzu ewangelickim.Zgodnie z jego wolą część spuścizny artystycznej prace z okresu studiów,szkicowniki,akwarele i obrazy olejne oraz część biblioteki znalazły się zbiorach Muzeum Śląska Cieszyńskiego w Cieszynie.