wtorek, 1 września 2015

Franciszek Latinik

Franciszek Ksawery Latinik(ur.17 lipca 1864 w Tarnowie,zm.29 sierpnia 1949 w Krakowie)pułkownik piechoty cesarskiej i królewskiej Armii,generał dywizji Wojska Polskiego.
Życiorys
Urodził się jako syn Antoniego Izydora,nauczyciela geografii w szkołach średnich i autora pracy Jeografija Galicyi dla szkół ludowych i Kornelii z Romerów,córki Teofila.W 1882 roku ukończył Szkołę Kadetów Piechoty w Łobzowie i rozpoczął służbę w wojsku austro-węgierskim.W 1885 roku mianowany został podporucznikiem,zaś w 1889 roku porucznikiem piechoty.W latach 1881–1891 studiował w Akademii Sztabu Generalnego w Wiedniu i pełnił służbę w linii,sztabach jednostek i w Sztabie Generalnym.W 1896 roku awansował na stopień kapitana,a następnie,w 1909 roku majora.Był komendantem szkoły oficerów rezerwy,wykładowcą taktyki w Oficerskiej Szkole Piechoty.W latach 1909–1913 zajmował stanowisko komendanta macierzystej Szkoły Kadetów.W 1911 roku otrzymał stopień podpułkownika,zaś w 1913 roku został przeniesiony do 1 pułku piechoty w Opawie na stanowisko zastępcy dowódcy pułku.Po wybuchu I wojny światowej brał udział w ofensywie na Lublin,walcząc pod Annopolem,Ratoszynem,Kraśnikiem,Rozwadowem oraz Mielcem.17 września 1914 roku objął dowództwo 100 Pułku Piechoty,z którym początkowo uczestniczył w walkach nad Nidą.Następnie na czele tego oddziału walczył w bitwie pod Gorlicami.2 maja 1915 roku wziął udział w ataku na Górę Pustki,która stanowiła jedną z głównych pozycji sił rosyjskich na północ od miasta,a później w walkach pościgowych.W tym samym roku awansował na pułkownika.Walczył na froncie rosyjskim i rumuńskim.Wiosną 1917 roku został przeniesiony na front włoski,nad Soczę.Jesienią tego roku dowodzona przez niego brygada wzięła udział w ofensywie pod Caporetto.Od lutego 1918 roku walczył na froncie w Tyrolu i objął dowództwo VIII Brygady Piechoty.W czerwcu został ciężko ranny.Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę wstąpił do Wojska Polskiego.Od listopada 1918 do stycznia 1919 r.był dowódcą garnizonu Zamość,a następnie Okręgu Wojskowego w Cieszynie.W styczniu 1919 roku dowodził wojskami polskimi podczas konfliktu zbrojnego z siłami czeskimi o Śląsk Cieszyński,zatrzymując nieprzyjacielską ofensywę pod Skoczowem.22 maja 1919 roku został dowódcą Frontu Cieszyńskiego,a 30 maja 1919 roku został mianowany dowódcą 6 Dywizji Piechoty,która była w trakcie organizacji.Od 13 października 1919 roku do marca 1920 roku dowodził 7 Dywizją Piechoty i równocześnie Frontem Śląskim.Decyzją Naczelnego Wodza z 23 listopada 1919 został mianowany generałem podporucznikiem 1 grudnia 1919 roku.Od lutego do sierpnia 1920 roku był przedstawicielem Wojska Polskiego w Komisji Graniczno-Plebiscytowej w Cieszynie.Podczas bitwy warszawskiej w sierpniu 1920 roku był gubernatorem wojskowym Warszawy i dowodził 1 Armią Frontu Północnego, odpierając bolszewickie uderzenie na miasto.Wraz ze swoimi oddziałami brał udział m.in.w walkach pod Radzyminem.Podczas działań pościgowych był dowódcą Grupy Południowej 6 Armii.20 kwietnia 1921 roku został mianowany dowódcą Okręgu Generalnego„Kielce”.Obowiązki na stanowisku dowódcy okręgu objął 14 maja,po wykorzystaniu urlopu przeniesieniowego i pełnił je do czasu likwidacji Dowództwa Okręgu Generalnego„Kielce”.Od 20 września do 9 października 1921 roku przebywał w Poznaniu na urlopie„w sprawach familijnych”.Na stanowisku dowódcy okręgu zastępował go wówczas generał podporucznik Eugeniusz Pogorzelski.Od 15 listopada 1921 roku dowodził Okręgiem Korpusu Nr X w Przemyślu.W latach 1920–22 wchodził w skład pierwszej Tymczasowej Kapituły Orderu Virtuti Militari.3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu generała dywizji ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 10.lokatą w korpusie generałów.30 listopada 1923 roku minister spraw wojskowych generał Stanisław Szeptycki powołał go na członka Tymczasowego Komitetu Organizacyjnego Budowy Pomnika Nieznanego Żołnierza w Warszawie.W 1924 roku Latinik znalazł się w konflikcie z piłsudczykami,sam Piłsudski negatywnie odnosił się do jego aktywności w Przemyślu.W wyniku jego wypowiedzi doszło do tzw.„strajku generałów”,w czasie którego do dymisji podała się grupa dowódców Wojska Polskiego,głównie związanych z legionami,m.in.Edward Śmigły-Rydz.9 listopada 1924 Prezydent RP Stanisław Wojciechowski zwolnił go ze stanowiska dowódcy okręgu korpusu.28 lutego 1925 roku na własną prośbę Latinik został przeniesiony w stan spoczynku.Mieszkał w Krakowie przy ulicy Studenckiej 2.Był aktywny społecznie,działał jako członek Towarzystwa„Rozwój”,a po II wojnie światowej,w wieku 81 lat,założył i organizował Związek Emerytów Wojskowych i Wdów.Opublikował prace:Żołnierz polski pod Gorlicami 1915 r.(Przemyśl 1923 r.)Walka o Śląsk Cieszyński w r.1919,Bój o Warszawę.Rola wojskowego gubernatora i 1-ej armii w bitwie pod Warszawą w 1920 r.(Bydgoszcz 1931 r.)oraz rozdział"Wspomnienie o generale broni Tadeuszu Rozwadowskim"w monografii Generał Rozwadowski(Kraków 1929 r.)Zmarł 29 sierpnia 1949 roku.Został pochowany na Cmentarzu Rakowickim w grobowcu rodzinnym.W 1902 roku zawarł związek małżeński z Heleną z domu Stiasny-Strzelbicką,z którą miał trzy córki:Annę(1902–1969),Irenę(1904–1974)oraz Antoninę(1906–1989).Miał sześcioro wnucząt:Irenę i Andrzeja Popielów,Janusza i Jerzego Riegerów oraz Jerzego i Jana Vetulanich.Odmówił przyjęcia Orderu Marii Teresy za swoje działania w czasie bitwy gorlickiej,twierdząc,iż może przyjmować odznaczenia już tylko od rządu polskiego.Jego imieniem została nazwana jedna z ulic w Bielsku-Białej.
Ordery i odznaczenia
  • Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari(1920 r.)
  • Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski(29 grudnia 1921)
  • Krzyż Walecznych dwukrotnie(po raz 1 i 2 w 1921 r.)
  • Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918-1921
  • Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
  • Oficer Legii Honorowej(Francja)
  • Wielki Krzyż Korony Rumunii z Gwiazdą(Rumunia)
  • Krzyż Zasługi Wojskowej(Austro-Węgry)
  • Order Franciszka Józefa(Austro-Węgry)
  • Krzyż Żelazny 1. i 2.klasy(Niemcy)

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz