Historia
Średniowiecze
Część archeologów uważa,że rolę pierwszego ośrodka władzy w okresie plemiennym pełnił Kalisz,inni z kolei wskazują na Giecz.W połowie X wieku dominującą rolę w państwie Piastów zaczęły odgrywać Gniezno i Poznań.Ostatnie badania archelologiczne prowadzone na Ostrowie Tumskim wskazują na szczególną rolę Poznania jako czołowego ośrodka sprawowania władzy.Niemniej jednak,zgodnie z dokumentem Dagome iudex z ok.991,stanowiącym regest dokumentu,którego wystawcą był Mieszko I,za jedyną formalną stolicę państwa polskiego uważano wówczas Gniezno.Dodatkowo na ten fakt wskazuje umieszczenie w Gnieźnie relikwii św.Wojciecha i zorganizowanie zjazdu gnieźnieńskiego oraz koronacje królewskie w Gnieźnie.Za rządów Kazimierza Odnowiciela w związku ze zniszczeniem Gniezna w 1038 przez najazd księcia czeskiego Brzetysława I stolicę przeniesiono do Krakowa.Za panowania Władysława Hermana i Bolesława III Krzywoustego funkcję stolicy pełnił Płock,jednak późniejsi władcy wrócili do Krakowa.W krótkim okresie,podczas panowania Przemysła II(1295-1296)stolicę stanowił Poznań.Trzeba jednak pamiętać,że w średniowieczu termin"stolica Polski"miał ograniczone i inne od współczesnego znaczenie.Suwereni(np.Mieszko I)nie mieli stałych siedzib,skąd sprawowaliby władzę.Byli w ciągłej podróży i wszelkie sprawy wagi państwowej czy lokalnej były rozpatrywane w miejscu w którym akurat przebywali.Np.w 1257 roku Bolesław Wstydliwy wydał akt lokacyjny Krakowa na wiecu nieopodal wsi Kopernia(koło Pińczowa).Dopiero w późnym średniowieczu,wobec stale zwiększającej się roli i zakresu władzy centralnej,w stolicy na stałe rezydowali urzędnicy"centralni"np.kanclerz.
Czasy nowożytne
Zygmunt III Waza rozpoczął w 1596 r.proces wyjazdu dworu królewskiego do Warszawy,jako,że była ona bliższa interesującym go sprawom szwedzkim,a również dlatego,iż w 1595 r.miał miejsce pożar na Wawelu zaprószony podczas eksperymentu alchemicznego w obecności króla.Proces przenoszenia dworu trwał do 25 maja 1609.Kraków pozostał jednakże oficjalną stolicą Rzeczypospolitej,a fakt ów był bezsporny dla współczesnych tamtym czasom;tam też koronowali się kolejni władcy(z wyjątkiem Stanisława Leszczyńskiego i Stanisława Augusta Poniatowskiego).Warszawa była oficjalnie nazywana"Miasto Rezydencjonalne Jego Królewskiej Mości".
XX wiek
W momencie odzyskiwania niepodległości istniało kilka lokalnych ośrodków władzy m.in.w Lublinie(Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej Ignacego Daszyńskiego),Krakowie(Polska Komisja Likwidacyjna),Poznaniu(Naczelna Rada Ludowa),Cieszynie(Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego).Od września 1939 do listopada Rząd RP na uchodźstwie rezydował w Paryżu,następnie w Angers,a po klęsce Francji w czerwcu 1940 w Londynie.(6 lipca 1945,Wielka Brytania i Stany Zjednoczone wycofały uznanie dyplomatyczne Rządu RP na uchodźstwie,uznając natomiast Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej.)Po II wojnie światowej tymczasową siedzibą komunistycznych władz centralnych był Lublin(w okresie lipiec 1944–styczeń 1945 roku)przez 9 dni w 1944 roku siedzibą PKWN był Chełm gdzie ukazał się Manifest Lipcowy oraz przez kilka miesięcy Łódź,która miała zostać stolicą powojennej Polski na stałe,z uwagi na ogromne zniszczenia Warszawy.Obecną,administracyjną stolicą Polski jest Warszawa.Od 1952 r.zapis o stołeczności Warszawy znajduje się w konstytucji.Zgodnie z artykułem 29 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.Dz.U.z 1997 r.Nr 78,poz.483
| Stolicą Rzeczypospolitej Polskiej jest Warszawa. |
| Stolice Polski chronologicznie |
| Lp. | Siedziba | Lata |
|---|---|---|
| 1. | Gniezno/Poznań | ok.940-1039/1040 |
| 2. | Kraków | 1039/1040-1079 |
| 3. | Płock | 1079-1138 |
| 4. | Kraków | 1138-1290 |
| 5. | Poznań | 1290-1296 |
| 6. | Kraków | 1296-1795 |
| 7. | Warszawa | 1815-1831 1918-1939 od 1945,konstytucyjnie od 1952 roku. |
|
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz