Ulica św.Anny w Krakowie

Ulica na Starym Mieście w Krakowie.Jej najstarsza nazwa brzmiała:ul.Żydowska,gdyż prowadziła z Rynku do dzielnicy żydowskiej.Tu znajdowały się bożnica,cmentarz,a także łaźnia żydowska do czasów,gdy na początku XV w.przeniesiono Żydów w okolice dzisiejszego placu Szczepańskiego.Nazwa ulicy św.Anny wzięła swój początek od tutejszego kościoła św.Anny.Była to ulica uniwersytecka;znajdowały się tu bursy,kolegia,biblioteka.Zachowało się przy niej do dziś wiele zabytkowych budowli.Teren przy końcu ulicy,ograniczony murami miejskimi i murem ogrodu należącego do Kolegium Nowodworskiego,zwał się"Na Mennicy",gdyż w l.1607-1654 działała tam Mennica Jego Królewskiej Mości(budowla ta istniała już w XVI w.)Był to budynek częściowo drewniany.Działalność produkcyjna w Mennicy ustała prawdopodobnie w połowie XVII w.gdyż w 1661 roku obiekt określa się mianem"Starej Mennicy".Na omawianym terenie stało 9 drewnianych domów,przylegających do gmachu Kolegium Nowodworskiego i do muru ogrodowego.Około roku 1792 w Starej Mennicy znajdowały się stajnie miejskie.W związku z planami wyburzenia murów miejskich,ok.roku 1814 zaczęto rozbierać wspomniane drewniane domy przy murze ogrodowym,a w l.1825-1826 przestała prawdopodobnie istnieć również Stara Mennica.W połowie XIX w.nastąpiła rozbudowa Kolegium Nowodworskiego.W 1855 wzniesiono nowe jego skrzydło od strony Plant.Wiele wskazuje na to,że stanęło ono w miejscu Starej Mennicy.Między kościołem św.Anny a Plantami wznosiła się niegdyś szkoła parafialna św.Anny.Jej początki sięgają drugiej połowy XIV w.ale pierwsze zachowane wzmianki pochodzą z roku 1450.Pierwotnie była to budowla drewniana.Okazały,murowany budynek szkoły wystawił w 1511 r.Maciej Miechowita.Dotrwał on do roku 1689,kiedy to został zburzony w związku z budową nowego,barokowego kościoła św.Anny,który stanął na miejscu świątyni gotyckiej.Trzeci w kolejności budynek szkoły św.Anny stanął na placu między nowym kościołem a murami miejskimi.Został on zburzony w 1823,a na jego miejscu założono Planty.
Dom nr 2
Pod nr 2 znajduje się od 20 lipca 1949 r.dom towarowy.Budynek pochodzi z roku 1561,wzniesiony przez Gabriela Słońskiego i Ambrożego Morosiego,lecz był wielokrotnie przebudowywany.Mieszkał w nim niegdyś burmistrz krakowski Erazm Czeczotka.Przed drugą wojną światową mieściła się tu restauracja o wspaniałych secesyjnych wnętrzach,a na I piętrze sławna kawiarnia"Secesja".Czytano tam prasę,grywano w szachy,dyskutowano o polityce było to miejsce spotkań socjalistów.Wieczorami gościom przygrywała salonowa orkiestra.Restaurację na parterze prowadził Józef Kuczmierczyk,a jej stałymi bywalcami byli m.in.Franciszek Mirandola i Władysław Orkan.Z czasów renesansu zachowało się od strony podworca nieco kamiennych detali;widoczne są na nich wpływy włoskich mistrzów.
Dom nr 6
Pod nr 6 znajduje się Collegium Kołłątaja(Collegium Physicum)gmach w stylu klasycystycznym,zbudowany w latach 1791–1826 przez Feliksa Radwańskiego.Budynek ten powstał dzięki połączeniu trzech kamienic,a w 1839 r.dodano czwartą tzw.Bursę Śmieszkowicza,dzięki czemu rozszerzono go w stronę ulicy Gołębiej.Na froncie znajduje się tablica(autor:Konstanty Laszczka)upamiętniająca osiągnięcia fizyków krakowskich:Karola Olszewskiego i Zygmunta Wróblewskiego,którzy w 1883 r.po raz pierwszy w świecie skroplili tlen i azot z powietrza,otwierając przez to nauce i przemysłowi nowe dziedziny badań i zainteresowań.
Budynek nr 8-10
Wyjątkowej urody budowla pod nr 8-10 to słynne Collegium Maius najstarsza siedziba Uniwersytetu Jagiellońskiego,stojąca w samym centrum starej dzielnicy uniwersyteckiej.
Dom nr 9
Kamienica pod nr 9 mieści siedzibę krakowskiej Izby Rzemieślniczej.Prowadzi do niej masywna brama wejściowa będąca doskonałym przykładem secesyjnej ślusarki,ozdobiona witrażem zaprojektowanym przez Henryka Uziembłę.
Dom nr 12
Pod nr 12 znajduje się dawna siedziba średniej szkoły założonej przez Uniwersytet w 1586 r.pn."classes".W roku 1617 Bartłomiej Nowodworski,kawaler maltański,rotmistrz i sekretarz króla przeznaczył znaczne fundusze na uposażenie tej szkoły.Budynek Kolegium o arkadowym,barokowym dziedzińcu,na miejscu starych budynków zbudował w latach 1639–1643 Jan Leitner.Środki finansowe ofiarował Gabriel Prewanca-Władysławski,nauczyciel polskich królów Władysława IV i Jana Kazimierza.Fakt ten przypomina tablica fundacyjna wmurowana nad portalem z tarczą herbową Wazów.Przy Kolegium Nowodworskiego znajdowała się niegdyś jedna z trzech mennic krakowskich.Obecnie w budynku mieści się Rektorat Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego.