Jedlnia

(dawniej też Jedlna)wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim,w powiecie radomskim,w gminie Pionki.Jedlnia położona jest przy drodze wojewódzkiej nr 737,wiodącej z Radomia do Kozienic.Miejscowość ta usytuowana jest w centrum dużej polany(ok.7 km²)obejmującej miejscowości:Adolfin,Brzeziny,Huta,Jaroszki,Jaśce,Karpówka,Kieszek,Kolonka,Poświętne,Stoki,Zadobrze,Żdżary i kilka innych mniejszych osad w obrębie Puszczy Kozienickiej.Działa tu Stowarzyszenie Jedlnia,zrzeszające miłośników i entuzjastów tej ziemi.
Historia W czasie I Rzeczypospolitej Jedlnia leżała na terenie województwa sandomierskiego.Od 1387 król Władysław II Jagiełło miał tu swój łowiecki folwark,w którym bywał prawie każdego roku.Ufundował również pierwszy kościół w Jedlni.W 1387 dał przywileje mieszkańcom wsi zwalniające ich po wsze czasy od podatków i opłat,uczynił ich tym samym łowcami królewskimi pomocnymi przy polowaniu.W 1413 na zjeździe w Jedlni Jadwiga,córka Władysława Jagiełły,została ogłoszona oficjalnie dziedziczką tronu polskiego ze względu na brak męskiego potomstwa jej ojca.W Jedlni został ułożony 4 marca 1430 przywilej jedlneńsko-krakowski a ogłoszony w Krakowie 9 stycznia 1433.Jedlnia była także jednym z najważniejszych ośrodków bartnictwa w Polsce.To tu zrodził się zwyczajowy kodeks nazwany Prawem Obelnym,sięgający swymi korzeniami może i XII wieku.Od 1710 należała do dóbr stołowych królewskich.W latach 1810–1815 Jedlnia położona była administaracyjnie w departamencie radomskim Księstwa Warszawskiego,w latach 1816–1837 w obwodzie radomskim województwa sandomierskiego,w latach 1837–1844 w guberni sandomierskiej a w latach 1845–1915 na terenie guberni radomskiej Królestwa Kongresowego.W 1839 Jedlnia została odłączona od ekonomii kozienickiej i darowana generałowi Bezak.W 1859 dobra jedlneńskie zostały oddzielone od dóbr rządowych Kozienice.Podczas powstania styczniowego 23 stycznia 1863 140-osobowy oddział pod dowództwem Narcyza Figiettiego rozbił kompanię saperów rosyjskich.Wieś Jedlnia jako jedyna posiadała własną organizację powstańczą.W latach 1919–1939 miejscowość administracyjnie należała do gminy Jedlnia,w powiecie kozienickim,w województwie kieleckim.W czasie okupacji była pod niemiecką administracją Generalnego Gubernatorstwa.W budynku miejscowej szkoły stacjonowało wojsko niemieckie.W latach 1945–1954 siedziba gminy Jedlnia.W latach 1945–1975 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego,a następnie w latach 1975-1998 do województwa radomskiego.
Stary cmentarz
W jednym z jedlneńskich zagajników znajduje się stary cmentarz,na którym chowano mieszkańców okolicy do I połowy lat 50.XX wieku.Spoczęli tu m.in.ks.proboszcz Józef Gacki(1803-1876)oraz powstaniec styczniowy Piotr Mróz(1845-1920).
Kościół
Obecnie nad miejscowością góruje piękny kościół z lat 1790-1792 przebudowany wg projektu warszawskiego architekta Stefana Szyllera w 1901.Obok znajduje się,pochodząca z lat 1902-1903,zabytkowa plebania.
Szkoła podstawowa
W lutym 1817 w Jedlni powołano szkołę elementarną,którą ukończyli m.in.gen.Józef Kuropieska(do szkoły uczęszczał w latach 1911–1918),o.Korneliusz Jemioł(1921–1928)oraz Stanisław Siczek(1921–1932,w tym 4 lata przerwy).