sobota, 5 października 2013

Wysoka

(niem.Wissek)to miasto w woj.wielkopolskim,w powiecie pilskim,siedziba gminy miejsko-wiejskiej Wysoka.W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj.pilskiego.Według danych z 31 grudnia 2009 miasto liczyło 2728 mieszkańców.
Położenie
Wysoka leży 20 km na wschód od Piły 5 km na północ od trasy krajowej nr 10,na Pojezierzu Krajeńskim,na pagórkowatym,polodowcowym terenie.Przez miasto przebiega droga wojewódzka nr 190 Gniezno-Krajenka oraz nieczynna linia kolei wąskotorowej do Łobżenicy i Białośliwia.
Historia
Miejscowość istniała już w XIII wieku pierwsza wzmianka pochodzi z 1260 roku.Wysoka była centrum znacznego terytorium stanowiącego własność Mikołaja Łodzi z nadania Bolesława Pobożnego.Od 1505 roku obok wsi Wysoka Wielka wymieniane jest miasto Wysoka,które było własnością szlachecką,m.in.Kościelskich i Tuczyńskich.Po wielkim pożarze miasta w 1772 roku wystawiono nowy przywilej miejski.2 stycznia 1919 roku władzę w mieście objęli powstańcy wielkopolscy.Utworzono polską Radę Ludową i Straż Obywatelską.Wysoka była jedną z najbardziej na północ wysuniętych placówek powstańczych.Jednak już 4 stycznia Niemcy z Piły opanowali miasto.Kontrataki Polaków z Wyrzyska nie powiodły się.Wysoka wróciła do Polski na mocy traktatu wersalskiego w styczniu 1920 roku.We wrześniu 1939 roku na stoku Góry Wysokiej hitlerowcy rozstrzelali 19 Polaków.W okresie okupacji niemiecka administracja nazistowska zmieniła nazwę miasta na niem.Weißeck(1942-1945).
Gospodarka
Wysoka jest niewielkim ośrodkiem gospodarczym,stanowiącym zaplecze dla rolniczej okolicy.Znajduje się tu zakład przemysłu drzewnego oraz cegielnia.
Zabytki
  • dawny układ przestrzenny w trójkącie dróg,z rynkiem(obecnie pl.Powstańców Wielkopolskich)
  • zespół poklasztorny Kanoników Regularnych:
    • późnobarokowy kościół NMP Różańcowej z lat 1727-1729,trójnawowy,nakryty sklepieniem żaglastym na gurtach;jednolite barokowe wyposażenie wnętrza z ok.1729 roku:
      • ołtarz główny ze starszym obrazem Matki Boskiej Śnieżnej z XVII wieku
      • trzy ołtarze boczne
      • stalle
      • ambona
      • chrzcielnica
      • łuk tęczowy z grupą ukrzyżowania
    • klasztor zapewne z 1.połowy XVIII wieku,w XIX i XX wieku przebudowany na plebanię
    • szachulcowa dzwonnica z XVIII wieku z dzwonami z XVII i XIX wieku
    • mur otaczający dziedziniec przykościelny z XVIII wieku z dwiema bramami
  • domy z końca XIX i początku XX wieku,w większości kalenicowe
  • pomniki i miejsca pamięci:
    • pomnik powstańców wielkopolskich z 1978 roku
    • pomnik na miejscu egzekucji na Górze Wysokiej
    • na cmentarzu mogiła ofiar egzekucji
Przyroda
W odległości 1 km na zachód od miasta,przy drodze do Rudnej znajduje się Góra Wysoka(157 m n.p.m.)najwyższe wzniesienie pasma wzgórz morenowych,tzw.Gór Wysockich(zwanych też Wysokimi),które porośnięte jest lasem z przewagą sosny.Miasto leży pomiędzy dwoma pasmami moren czołowych na wysokości 110 m n.p.m.a na południe od miasta rozciąga się teren podmokłych łąk,gdzie gniazdują liczne ptaki.Miejsce to jest zalewane okresowo wodą z tzw.kanału okalinieckiego,który stanowi dopływ rzeczki Radacznicy wpadającej do Jeziora Kopcze pod Kaczorami.Jej źródła znajdują się w okolicy miasta.Jedno z nich wypływa z Gór Wysockich.Wiosną i jesienią te podmokłe tereny,które znajdują się między Wysoką,Wysoczką i Wysoką Małą stają się ostoją dla licznie migrujących ptaków(łabędzie,kaczki,gęsi,żurawie itp.)Występują tu stada saren,dzików.Można też spotkać lisy,jeże,bobry europejskie,zające i wiele innych gatunków ssaków,ptaków,płazów i roślin.
Ciekawostka
  • Z Wysokiej wywodzili się bracia Ziarnikowie(Kazimierz,Marek,Krzysztof i Mirosław),którzy byli zawodnikami żużlowej Polonii Bydgoszcz.
Miasta partnerskie
Miasto Kraj Data podpisania umowy
Jesberg Niemcy 2002

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz