Elżbieta Habsburżanka

(ur.9 lipca 1526 w Linzu,zm.15 czerwca 1545 w Wilnie)królowa polska i wielka księżna litewska.Była najstarszym dzieckiem Ferdynanda I Habsburga,króla Czech i Węgier i Anny Jagiellonki,córki Władysława II Jagiellończyka.Uchodziła za ulubienicę rodziców.Od 1531 uczyła się na zamku w Innsbrucku pod kierunkiem poety Kaspra Veliusa Ursinusa i historyka Hieronima Jerema.
Życiorys
Od kolebki była przygotowywana do ślubu z Zygmuntem II Augustem.Już w 1527 ojciec Elżbiety podjął starania w Polsce o ślub córki z polskim księciem.Pomimo tych planów nie zadbano,by Elżbieta nauczyła się języka polskiego.Prawdopodobnie było to działanie celowe pod pretekstem,że młodej królowej niezbędny jest tłumacz,chciano umieścić na dworze polskim jeszcze jednego szpiega Habsburgów.W związku z tym,że Elżbieta była wnuczką Władysława II Jagiellończyka,brata Zygmunta I Starego,papież Klemens VII musiał udzielić dyspensy ślubnej.Ślub 17-letniej Elżbiety z 23-letnim Zygmuntem obył się 6 maja 1543 roku na Wawelu.Bona Sforza była niechętna małżeństwu syna,ponieważ nienawidziła Habsburgów.Małżeństwo nie było szczęśliwe.Młodziutka,niedoświadczona,nieśmiała i mało błyskotliwa Elżbieta nie pociągała króla.Sytuację pogarszała nieuleczalna choroba młodej królowej,epilepsja,co do reszty odstręczyło od niej małżonka.Przez cały okres trwania małżeństwa Zygmunt zdradzał żonę m.in.z Barbarą Radziwiłłówną.Jednocześnie Bona jawnie okazywała synowej swą niechęć.Jedyną osobą,okazującą Elżbiecie sympatię,był król Zygmunt I Stary.Jesienią 1544 Elżbieta wraz z Zygmuntem II Augustem wyjechała na Litwę.Małżonkowie zamieszkali w Wilnie.Przez krótki czas król stwarzał pozory w miarę poprawnego pożycia z małżonką.W rzeczywistości był już mocno zaangażowany w romans z Radziwiłłówną.Wiosną 1545 stan zdrowia Elżbiety uległ pogorszeniu,nękały ją coraz częstsze napady padaczki.Na początku czerwca 1545 Zygmunt II August wyjechał do Krakowa odebrać posag Elżbiety,żonę pozostawił samą w Wilnie.15 czerwca młodziutka królowa zmarła wycieńczona kilkunastoma napadami padaczki,przeżywszy zaledwie 19 lat.Została pochowana 24 sierpnia 1545 w katedrze wileńskiej obok stryja swego męża,a brata swojego dziadka,Aleksandra Jagiellończyka.W latach 1553-1572 żoną Zygmunta II Augusta była siostra Elżbiety Katarzyna Habsburżanka.
Genealogia

Filip I Piękny ur.22 VI 1478 zm.25 IX 1506

Joanna Szalona ur.6 XI 1479 zm.12 IV 1555

Władysław II Jagiellończyk ur.1 III 1456 zm.13 III 1516

Anna de Foix ur.po 1469 zm.26 VII 1502

Ferdynand I Habsburg ur.10 III 1503 zm.25 VII 1564

Anna Jagiellonka ur.23 VII 1503 zm.27 I 1547

Zygmunt II August ur.1 VIII 1520 zm.7 VII 1572OO  5 V 1543

Elżbieta Habsburżanka ur.9 VII 1526 zm.15 VI 1545