Stefan Wierzbowski

Ur.1620 r.zm.7 marca 1687 r.)biskup poznański w latach 1664-1687,arcybiskup nominat gnieźnieński w 1687 r.referendarz wielki koronny od 1662 roku,założyciel Nowej Jerozolimy(obecnie Góra Kalwaria).
Biografia
Był synem kasztelana inowłodzkiego i starosty szadkowskiego Mikołaja z Wielkiego Chrząstowa Wierzbowskiego(zm.1639 r.) i Urszuli Grudzińskiej z Poddębic,córki kasztelana nakielskiego Stefana Grudzińskiego i Jadwigi z Cerekwicy.W czasie porodu matka miała zobaczyć na jego ciele infułę biskupią.Miał 4 braci:Wojciecha,Władysława,Hieronima i Zygmunta sprawujących wysokie urzędy świeckie,głównie w województwach łęczyckim,sieradzkim i brzesko-kujawskim;oraz siostrę Annę,żonę Jana Łaskiego ostatniego potomka rodu Łaskich herbu Korab.Pierwszym poważniejszym stanowiskiem kościelnym sprawowanym przez Stefana Wierzbowskiego była funkcja archidiakona łuckiego.Był także administratorem diecezji łuckiej w czasie wakatu.W 1653 r.otrzymał prowizję na kanonię krakowską,a w 1660 r.został mianowany opatem paradyskim.Wzmiankowany był także jako referendarz koronny.Nominację na biskupstwo poznańskie otrzymał jeszcze pod koniec 1663 r.Po abdykacji Jana II Kazimierza w 1668 roku,popierał do polskiej korony kandydaturę francuskiego księcia Wielkiego Kondeusza.Był elektorem Michała Korybuta Wiśniowieckiego w 1669 roku z województwa poznańskiego.Na stałe osiadł w Warszawie.Jako pierwszy przyjął tytuł biskupa poznańskiego i warszawskiego.Nieprawnie nazywał się biskupem“warszawskim“,ponieważ Warszawa była tylko Archidiakonatem w diecezji poznańskiej.Po śmierci arcybiskupa Jana Wydźgi w 1685 r.został przez króla Jana III Sobieskiego nominowany do objęcia arcybiskupstwa gnieźnieńskiego.Zatwierdzeniu Stefana na arcybiskupa długo opierała się jednak Stolica Apostolska,gdyż w przeszłości pozwolił on na wzięcie ślubu Hieronimowi Lubomirskiemu pomimo niezgodności związku z prawem kanonicznym.Zmarł 7 marca 1687 r.w Górze Kalwarii nie doczekawszy zezwolenia papieskiego na objęcie funkcji zwierzchnika Kościoła polskiego.W 1791 r.jego szczątki zostały przeniesione do podziemi kościoła Podwyższenia Krzyża Świętego w Górze Kalwarii.W kościele pw.Wniebowzięcia NMP i św.Jakuba Apostoła w Szadku nad mensą ołtarza pw.S.S.Aniołów Stróżów jest umieszczona tablica wspominająca biskupa."Stephanus Episcopus Posnanensis,antea Archidiakonus Luceoriensis eiusdem episcopatus administrator,Canonicus Cracoviensis,Abbas Paradiensis,Referendarius Regni et Camerae regiae Thesaurarius".
Działalność biskupia
W roku 1666 odkupił od braci Górskich wieś Górę i w roku 1672 założył na jej terenie Nową Jerozolimę(obecnie Góra Kalwaria).Założył miasto na planie ówczesnego wyobrażenia o Jerozolimie.Zbudował Kalwarię,do której zaczęli pielgrzymować wierni(miała zastąpić pielgrzymkę do Ziemi Świętej).Akt założycielski zabraniał osiedlania się żydów w tym mieście.

• 1670 r.zaprojektował herb Nowej Jerozolimy(Góra Kalwaria).Wydał dekret uznający za cudowny obraz Matki Bożej Cierpliwie Słuchającej w Rokitnie.
• 1672 r.współautor konfederacji w obronie króla Korybuta Wiśniowieckiego,po podpisaniu przez niego haniebnego traktatu pokojowego z Turkami.
• Bezkrólewie 1673-1674 na sejmie konwokacyjnym,przed sejmem elekcyjnym(na którym wybrano Jana III Sobieskiego)zastąpił chorego Intrrexa prymasa Czartoryskiego.Elektor Jana III Sobieskiego z województwa poznańskiego w 1674 roku.
• Założyciel zakonu Marianów Ojciec S.Papczyński otrzymuje,(po roku 1674 r.)na siedzibę zakonu,od biskupa Wierzbowskiego Wieczernik w Nowej Jerozolimie. 
• 1674 r.wybudował też w Nowej Jerozolimie Kościół nazywany kaplicą Piłata(obecny Kościół pw.Podwyższenia Krzyża Świętego)w nim znajduje się krypta ze zmumifikowanymi zwłokami biskupa.
• 1675 r.w Nowej Jerozolimie zbudowano,z polecenia biskupa,Kolegium Pijarów obecnie Dom Opieki Społecznej. 
• 1677 r.dekret uznający za cudowny obraz Św.Rodziny w Miedniewicach.

• 1678 r.Biskup poznański Stefan Wierzbowski erygował w Ostrówku(na prawym brzegu Wisły)nową parafię i wybudował kościół pod wezwaniem św.Izydora. 
• 1684 r.dekret o powołaniu w Warszawie drugiego seminarium duchownego(obecnie Wyższe Metropolitalne Seminarium Duchowne).
• 1687 r.dbając o działalność charytatywną wydał szczegółowe przepisy szpitalne i regulaminy dla pensjonariuszy szpitali parafialnych.Proboszczowie mieli obowiązek opiekowania się biednymi,przeznaczając 1/3 swych dochodów na utrzymanie szpitali parafialnych. 
• 1687 r.poświęcił Kościół św.Katarzyny we wsi Służew(obecnie Warszawa dzielnica Ursynów).