Ogród Saski w Warszawie

Park miejski w Warszawie,w Śródmieściu,w Śródmieściu Północnym,położony między placem marsz.Józefa Piłsudskiego,placem Za Żelazną Bramą i ul.Królewską,na Osi Saskiej.Pierwotnie geometryczny ogród francuski założony w latach 1724–1748 dla króla Augusta II Mocnego według projektu Matthäusa Daniela Pöppelmanna i Zachariasa Longuelune'a przy współpracy(od 1733 r.)Carla Friedricha Pöppelmanna i Johanna Christopha von Naumanna jako ogród pałacu Saskiego.Został zdewastowany w czasie insurekcji kościuszkowskiej(1794 r.)przekomponowany na krajobrazowy ogród angielski w latach 1816–1827 według projektu Jamesa Savage'a.Częściowo zniszczony w czasie powstania warszawskiego(1944 r.)został odtworzony po wojnie.Jest pierwszym publicznym ogrodem miejskim w Polsce.
Historia
Ogród Saski został założony na przełomie XVII i XVIII wieku przez króla Augusta II Mocnego,na tzw.Osi Saskiej,jako ogród przypałacowy w stylu francuskim.27 maja 1727 został udostępniony przez króla wszystkim mieszkańcom miasta.Dla użytku dworu królewskiego wydzielono tylko dwa niewielkie ogródki w części przylegającej do pałacu Saskiego.W 1748 r.August III Sas wzniósł tu Opernhaus(operalnię),pierwszy na terenie Polski zbudowany specjalnie w tym celu wolno stojący budynek teatralny.W ogrodzie od XVIII wieku odbywały się występy orkiestry janczarskiej istniejącej na dworze króla Augusta II,która dawała tzw."Koncerty Promenadowe"Koncerty te miały charakter otwarty i były darmowe,a ich tradycja utrzymała się aż do wybuchu II wojny światowej.W okresie PRLu nie były organizowane,wznowiono je dopiero po 1990 roku.W 1846 r.powstał Instytut Wód Mineralnych w Ogrodzie Saskim.W XIX wieku zamieniony został w park w stylu angielskim.W 1870 roku zbudowano w nim Teatr Letni w Warszawie.Pomiędzy 31 marca a 2 kwietnia 1902 roku pierwsza polska wytwórnia filmowa Towarzystwo Udziałowe Pleograf założona przez wynalazcę Kazimierz Prószyńskiego organizowała w budynku teatru pionierskie pokazy polskich filmów dokumentujących życie codzienne w Warszawie.W latach 40.XX wieku,podczas okupacji niemieckiej,przez zachodnią część parku przebito ulicę Marszałkowską.4 maja 1942 park został zamknięty dla ludności polskiej.Drzewostan częściowo przetrwał powstanie warszawskie,jednak wszystkie elementy architektoniczne uległy zniszczeniu.Po II wojnie światowej park odtworzono.Został on także powiększony dzięki przyłączeniu do niego ogrodu Zamoyskich(od strony ul.Senatorskiej)oraz ogrodu Ministerstwa Spraw Zagranicznych(od strony ul.Wierzbowej).
Najważniejsze obiekty

• 21 barokowych rzeźb muz i cnót(Jan Jerzy Plersch)
• Fontanna Wielka empirowa fontanna autorstwa Henryka Marconiego z 1855 r.
• Wodozbiór w kształcie rotundy,wzorowany na świątyni Westy w Tivoli(Henryk Marconi)
• Zegar słoneczny(Jakub Pik,A.Sikorski,1863 r.)
• Grób Nieznanego Żołnierza
• Pałac Błękitny
• Płyta upamiętniająca powitanie wojsk polskich przez Józefa Piłsudskiego w 1921 r.(1938 r.)
• Pomnik Marii Konopnickiej(odsłonięty 22 maja 1966)
• Kamień pamiątkowy wystawiony w 200 rocznicę oddania Ogrodu do użytku publicznego(1927 r.)
• Płyta upamiętniająca 6 mln Polaków,w tym 800 tys.mieszkańców Warszawy,poległych w II wojnie światowej(odsłonięta 7 maja 1965)
• Tablica pamiątkowa Tchorka(przy Pałacu Błękitnym)

Obiekty nieodbudowane lub przeniesione w inne miejsce

• Pałac Saski
• Teatr Letni z 1870 r.
• Oranżeria
• Żelazna Brama znajdująca się w zachodniej części Ogrodu,z herbami Polski i Litwy
• Pomnik Stefana Starzyńskiego(1981 r.)przeniesiony w 2008 r.na ulicę Saską

Otoczenie

• Zachęta
• Biurowiec Metropolitan