Henryków Lubański

Niem.Katholisch Hennersdorf,1937-39 Hennersdorf,1939-45 Ziethen-Hennersdorf wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim,w powiecie lubańskim,w gminie Lubań.
Położenie
Henryków Lubański położony jest na Wysoczyźnie Siekierczyńskiej.Miejscowość leży ok.4 km na północ od Lubania.Wieś znajduje się ok.20 km na wschód od granicy polsko-niemieckiej.
Charakter osady
Henryków Lubański to duża wieś,ciągnąca się na długości ok.11 km,licząca kilkaset domów,zamieszkana przez ok.850 mieszkańców.W osadzie znajdują się m.in.sklepy,siedziba Ochotniczej Straży Pożarnej,kościół pw.św.Mikołaja oraz cmentarz.Oś osady stanowi ulica,krzyżująca się z drogą wojewódzką nr 296.Przez wieś płynie niewielka rzeka.
Historia
Wieś powstała prawdopodobnie na przełomie XII i XIII wieku i stanowiła własność klasztoru magdalenek z pobliskiego Lubania.Zależność ta spowodowała,iż mieszkańcy wsi w większości pozostali wierni katolicyzmowi także wtedy,gdy mieszkańcy innych okolicznych miejscowości przyjęli luteranizm(stąd aż do 1937 r.osada nosiła nazwę Katholisch Hennersdorf niem."Henryków Katolicki" )W 1432 r.wieś została zniszczona przez pożar.W XVI i XVII wieku osada słynęła z produkcji wysokiej jakości przędzy,z której wyrabiano adamaszek.10 stycznia 1649 r.w pobliżu Henrykowa została rozegrana bitwa między wojskami cesarza Ferdynanda III Habsburga a oddziałami szwedzkimi.Inna,znacznie większa i ważniejsza bitwa miała miejsce w trakcie II wojny śląskiej 23 listopada 1745 r.w trakcie której oddziały pruskie,dowodzone przez generała Hansa Joachima von Ziethena zaskoczyły i rozbiły stacjonujących w osadzie żołnierzy saskich.Po bitwie zwycięskie wojska pruskie splądrowały opanowaną wieś.Także w czasie II wojny światowej doszło do walk w pobliżu wsi,między Wehrmachtem a Armią Czerwoną.Miały one miejsce w dniach od 20 lutego do 4 marca 1945 r.Po II wojnie wieś została włączona do Polski.W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa jeleniogórskiego.
Zabytki
Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są obiekty:

• kościół par.pw.św.Mikołaja,zabytkowy,zbudowany został prawdopodobnie w XVII lub na początku XVIII w.Zastąpił on świątynię z 1220 r.Obecny wygląd kościoła dość znacznie odbiega od wyglądu pierwotnego,co związane jest z wielokrotnymi przebudowami(największe w latach 1754 r. i 1904 r.) i naprawami(ostatnie po zniszczeniach wojennych w latach 1947-1950.Przy kościele znajdują się zabytkowe krużganki i kilka kapliczek
• plebania,zabytkowa z k.XVII,1776 r.
• dom mieszkalny nr 213,z pocz.XIX-XX w.

inne zabytki:

• mur cmentarza z podcieniami i bramą,pochodzące z drugiej połowy XVIII w.

Droga świętego Jakuba
Przez wieś przebiega Dolnośląska Droga św.Jakuba,odcinek szlaku pielgrzymkowego do grobu św.Jakuba w Santiago de Compostela w Hiszpanii.
Henrykowski cis

Na terenie Henrykowa Lubańskiego rośnie najstarsze drzewo w Polsce cis,który liczy sobie blisko 1277 lat.Drzewo to jest starsze od Państwa Polskiego i zostało objęte ochroną w postaci pomnika przyrody.