piątek, 30 stycznia 2015

Daniel Gralath

Ur.30 maja 1708 w Gdańsku,zm.23 lipca 1767 w Gdańsku gdańszczanin,burmistrz,burgrabia,uczony.
Biografia
Urodził się w bogatej rodzinie kupieckiej Karla Ludwiga Gralatha(1673–1713).Już w trakcie nauki w Gdańskim Gimnazjum Akademickim,wykazywał zainteresowanie naukami ścisłymi,co zaowocowało dysertacjami wydanymi po łacinie w 1729 r.Od 1728 r.studiował w Halle,Lejdzie i Marburgu.Po powrocie do Gdańska,ożenił się z córką wybitnego przyrodnika,Jacoba Theodora Kleina.Był współzałożycielem powstałego w 1742 r.Towarzystwa Przyrodniczego w Gdańsku.Interesował się szczególnie elektrycznością.Od 1746 r.prowadził badania nad wynalezioną rok wcześniej,przez Ewalda Kleista w Kamieniu Pomorskim,butelką lejdejską.Zbudował pierwszą na świecie baterię takich butelek i wyjaśnił jej działanie.Zmierzył siłę działającą między naładowanymi okładkami butelki.Napisał pierwsze na świecie dzieło poświęcone elektrostatyce(3-tomowa Historia Elektryczności opublikowana w latach 1747 r.1754 r. i 1756 r.)oraz bibliografię wszystkich dzieł poświęconych elektrostatyce(Biblioteka elektryczna).W uznaniu jego osiągnięć naukowych Towarzystwo Naukowe w Getyndze powołało go na członka.Pracował od 1754 r.w administracji Gdańska,był od 1754 r.ławnikiem,od 1758 r.rajcą,w 1762 r.burgrabią królewskim a od 1763 r.do śmierci jednym z burmistrzów Gdańska.Został pochowany w Bazylice Mariackiej w Gdańsku,w niewiadomym miejscu.W podgdańskim Sulminie znajduje się grobowiec rodzinny potomków Daniela Gralatha,wybudowany w 1818 r.Zainicjował i swoim testamentem współfinansował założenie Wielkiej Alei lipowej,pomiędzy Gdańskiem i Wrzeszczem.W 1901 r.przy alei w okolicy skrzyżowania z ul.Smoluchowskiego umieszczono pomnik Daniela Gralatha w postaci głazu narzutowego z pamiątkową tablicą.Po wojnie na głazie umieszczono tablicę ku czci harcerzy pomordowanych przez nazistów.W 2004 r.pomnik harcerzy umieszczono w niedalekim parku(Małym Błędniku),a na głazie wmurowano nową tablicę upamiętniającą Daniela Gralatha.Kontynuatorami działalności Gralatha byli jego dwaj synowie:Karol Fryderyk(1741-1818)był rajcą miejskim,a w czasach napoleońskiego Wolnego Miasta prezydentem senatu Gdańska,zaś Daniel Gralath młodszy(1739-1809)był profesorem,doszedł do godności rektora Gimnazjum Akademickiego,był autorem cennej"Historii Gdańska" i rozprawy o przedawnieniu(1773 r.)podważającej rzekome prawa króla pruskiego do ziem zajętych w wyniku I rozbioru Polski.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz