Stanisław Kuś(profesor nauk technicznych)

Stanisław Józef Kuś(ur.1 lutego 1925 w Rzeszowie)polski profesor nauk technicznych,konstruktor,inżynier budownictwa,były rektor Politechniki Rzeszowskiej,Honorowy Obywatel Miasta Rzeszowa.Prowadzi badania naukowe koncentrując się na zagadnieniach kształtowania konstrukcji budowlanych betonowych,metalowych,sprężonych, zwłaszcza przekryć o dużej rozpiętości;teorii,technologii i badaniach konstrukcji z betonu i konstrukcji z drewna,teorii i normalizacji obciążeń konstrukcji budowlanych.

Życiorys
Młodość
Urodził się w rodzinie profesora gimnazjalnego Andrzeja Kusia,doktora filozofii,działacza PSL„Piast”w czasie międzywojennym,więźnia politycznego w okresie lat pięćdziesiątych i Jadwigi z d.Rusin,brat polskiego alpinisty i taternika Andrzeja Kusia.Do 1939 roku uczęszczał do I Gimnazjum w Rzeszowie,oraz szkół w Nowym Bytomiu i Cieszynie.W latach II wojny światowej ukończył szkołę rzemieślniczą u Rudolfa Reitmajera(„przy moście”)w Rzeszowie,dwa lata pracował w narzędziowni w Zakładach Lotniczych(WSK),naukę kontynuował na tajnych kompletach.Przez 2 lata pracował w charakterze ślusarza w zakładach Flugmotorenwerk(PZL)w Rzeszowie.Był żołnierzem Armii Krajowej,lotniczym Plutonu Sabotażowego AJ.
Kariera zawodowa
W 1945 r.zdał egzamin maturalny w rzeszowskim Liceum Matematyczno-Fizycznym i podjął studia na Wydziale Inżynierii Politechniki Warszawskiej.Od 1946 r.członek ZMW„Wici”prezes związku na Politechnice Warszawskiej,gdzie w 1951 r.uzyskał dyplom magistra inżyniera budownictwa.Podczas studiów podjął pracę w PB S.Sławiński.Po studiach pracował w Zespole Inwestycyjnym Centrali Ogrodniczej;Biurze Studiów Inwestycyjnych Handlu Wewnętrznego;Departamencie Budownictwa Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego;Biurze Studiów i Projektów Typowych Budownictwa Przemysłowego„BISTYP Warszawa”.Zajmował kolejno stanowiska:projektanta,kierownika zespołu i pracowni konstrukcji sprężonych.W latach 1952-57 był aspirantem w Katedrze Technologii Prefabrykatów i Betonu Sprężonego Politechniki Warszawskiej,profesora Tomasza Kluza.Jednocześnie(1952-76)pracował w Centralnym Ośrodku Badawczo-Projektowym Budownictwa Przemysłowego„BISTYP”w Warszawie jako projektant konstruktor,kierownik pracowni oraz doradca dyrektora.W 1957 r.uzyskał na Politechnice Warszawskiej stopień doktora nauk technicznych za dysertację„Konstrukcje sprężone kołowo symetrycznie”,W l.1959-61 odbył staż naukowy w Paryżu,do 1968 r.pracował jako adiunkt i starszy wykładowca na Politechnice Warszawskiej.W 1963 r.wszedł w skład redakcji„Inżynierii i Budownictwa”.Od 1965 do 1971 r.był zastępcą dyrektora Instytutu Techniki Budowlanej w Warszawie ds.naukowo–badawczych i kierownikiem Zakładu Konstrukcji Przestrzennych oraz p.o.dyrektora naczelnego.W 1969 r.na Politechnice Warszawskiej uzyskał stopień doktora habilitowanego za dysertację„Sploty jako zbrojenie sprężające w konstrukcjach strunobetonowych”,od 1974 r.profesor nadzwyczajny nauk technicznych,profesor zwyczajny od 1990 r.Od 1976 r.związał swą działalność z Politechniką Rzeszowską,rzeszowskim środowiskiem naukowym i inżynierskim.W 1977 r.został kierownikiem Zakładu Konstrukcji Budowlanych(przekształconego w 1990 roku w Katedrę) i rozpoczął budowę zespołu i bazy badawczej,wdrażając pracowników do projektowania,badań konstrukcji oraz inspirując i wspomagając prace badawcze z zakresu kształtowania i projektowania konstrukcji.W latach 1976-1979,1993-1996 i 1999-2002 był członkiem Centralnej Komisji ds.Tytułu Naukowego i Stopni Naukowych,a w okresie 1985-1987 członkiem Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego.Aktywnie działał w radach naukowych kilku instytutów badawczych i resortowych zespołach doradców.W latach 1980-84 prowadził wykłady na Uniwersytecie w Aleppo w Syrii,równocześnie kierując projektami Stadionu Narodowego i Hali widowiskowej w Aleppo.Rektor Politechniki Rzeszowskiej w latach 1987-93(2 kadencje) i 1996-99(1 kadencja),zasłużony dla rozwoju tej uczelni.Od 1952 r.członek Polskiego Związku Inżynierów i Techników Budownictwa(PZITB),pełnił funkcję prezesa koła,przewodniczącego Komisji Nauki w Warszawie.W 1999 roku wybrany na przewodniczącego Zarządu Głównego PZITB,funkcję pełnił przez 3 lata,do dnia dzisiejszego członek Zarządu Głównego i odznaczony tytułem Honorowego Członka Związku.Równocześnie intensywnie pracował nad utworzeniem w Polsce samorządów zawodowych architektów,inżynierów budownictwa oraz urbanistów,jako przewodniczący Komitetu Założycielskiego Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa i członek jej Krajowej Rady.Członek m.in.Komitetu Inżynierii Lądowej i Wodnej PAN,Międzynarodowego Stowarzyszenia Konstrukcji Sprężonych FIB,American Society of Civil Engineers,Polskiego Związku Inżynierów i Techników Budownictwa,członek rzeczywisty Akademii Transportu i Akademii Budownictwa Ukrainy,członek Centralnej Komisji ds.Tytułów i Stopni Naukowych 1992-2002.Prowadził wykłady m.in.w NRD(Cottbus,Weimar 1966 r.)Paryżu,Leningradzie,Holandii(Eindhoven),Kanadzie(Montreal 2002 r.)Ukrainie(Kijów,Lwów) i w Londynie.Organizacje:PZITB członek od 1952 r.przewodniczący ZG 1999-2002;Komitet Inżynierii Lądowej i Wodnej PAN członek 1976-2002,Ukraińska AN członek zagraniczny od 1996 r.Federation Internationale du Beton(FIB)członek 1970-2002;inne.
Autor i współautor wielu projektów,m.in:
Hale sportowo-widowiskowe„Olivia”w Gdańsku(1961-1972),5 hal AWF w Warszawie(1961-1964),największy w Małej Azji Ośrodek Sportowy w Aleppo(Syria)w tym 2 hale o rozpiętości ponad 100 m i Narodowy Stadion w Aleppo(75000 widzów),Supersam w Warszawie(1962 r.)Sprężona część podziemna hali widowiskowo-sportowej„Spodek”Katowice(1959-1972),9 mln m2 hal przemysłowych i sprężonych,hale widowiskowe w Zgorzelcu,Koninie,Puławach i Rzeszowie,Hala targowa:hala,wiata w Rzeszowie(1954 r.)Silosy na sodę w Janikowie(1955-58),przekrycie sztucznego lodowiska TORWAR Warszawa(1954 r.)Pływalnia kryta w Koninie(1965 r.)Pływalnia i hala w Zgorzelcu(1976 r.)Hala sportowa w Elblągu(1959 r.)zespołu obiektów sportowych MOSiR w Rzeszowie;hala i pływalnia(1959-1964) i hali„Podpromie”w Rzeszowie,jedno z najbardziej spektakularnych osiągnięć inżynieryjnych jest także wyprostowanie przechylonego wieżowca przy ul.Słowackiego w Rzeszowie,oraz jeden z pierwszych mostów z betonu sprężonego nad kanałem Żerańskim do Faelbetu w Warszawie.
Publikacje
Jest autorem i współautorem 11 monografii oraz książek technicznych,300 artykułów,5 patentów,dziesięciu polskich norm budowlanych poprzedzających Eurokody.Wypromował 8 doktorów.Od 1962 roku jest redaktorem działu konstrukcji miesięcznika„Inżynieria i Budownictwo”.
Nagrody i odznaczenia
Odznaczony m.in.Krzyż Oficerski Polonia Restituta,Krzyżem Armii Krajowej,Odznaką za akcję„Burza”,Medalem Komisji Edukacji Narodowej,Krzyżem Oficerskim i Kawalerskim OOP,Złoty i Srebrny Krzyż Zasługi,Laureat Nagrody Miasta Rzeszowa w 1997 r.(za całokształt działalności naukowo-dydaktycznej,technicznej oraz wkład w rozwój rzeszowskiego ośrodka akademickiego),za działalność projektową i naukowo-badawczą otrzymał ponad 30 dorocznych nagród Ministrów Budownictwa,Honorowy Obywatel Miasta Rzeszowa.Doktor Honoris Causa Politechniki Rzeszowskiej(20 II 2014 r.)