Andrzej Strumiłło

Ur.23 października 1927 w Wilnie polski malarz,grafik,rzeźbiarz,fotograf,poeta,pisarz,scenograf,profesor kontraktowy ASP Kraków,a także były kierownik pracowni graficznej Sekretariatu Generalnego ONZ.Członek Związku Polskich Artystów Fotografików i Rady Naukowej Wigierskiego Parku Narodowego,a także członek kapituły nagrody"Włócznia Jaćwingów"oraz kapituły"Złotego Berła Kultury Polskiej".Laureat złotego medalu"Zasłużony Kulturze Gloria Artis".Honorowy Ambasador Województwa Podlaskiego i Honorowy Obywatel Miasta Suwałk.Obecnie zamieszkały w Maćkowej Rudzie.

Życiorys
Dzieciństwo spędził nad Żejmianą pod Święcianami,gdzie znajdował się zaścianek Sudany,z którego pochodziła jego matka Kazimiera Jurszanówna.Ojcem artysty był Rafał Strumiłło-Pietraszkiewicz,który pracował jako budowniczy linii telefonicznych w Wileńskiej Dyrekcji Poczt i Telegrafów.Przed wojną był ministrantem w kościele św.Piotra i Pawła na Antokolu.Studiował w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Łodzi pod kierunkiem Władysława Strzemińskiego,a także na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie,gdzie w roku 1950 uzyskał dyplom.W latach 1949-1953 był asystentem na obu uczelniach.Był profesorem kontraktowym krakowskiej ASP w latach 1977-1980,a w roku akademickim 1987/88 wykładowcą suwalskiej filii Akademii Teologii Katolickiej.W latach 1982-1984 przebywał w Nowym Jorku,gdzie w wyniku wygranego konkursu piastował stanowisko kierownika pracowni graficznej przy sekretariacie Organizacji Narodów Zjednoczonych,lecz nie zdecydował się na przedłużenie kontraktu i powrócił do Polski,gdzie osiadł na stałe nad Czarną Hańczą,"skąd jest najbliżej do Wilna".W 1977 roku zainicjował Spotkania Sztuka–Środowisko w Wigrach.Po roku 1956 zaczął współpracę z Polską Izbą Handlową,dla której projektował pawilony wystawiennicze dzięki temu mógł podróżować po świecie.W ciągu swojej kariery artystycznej Strumiłło zwiedził wiele krajów,w których pobyt dokumentował cyklami rysunkowymi i fotograficznymi:Chiny(w latach 1954 i 1961),Włochy(1957 r.)Indie(1959,1970 i 1972 r.)Nepal(1974 i 1980 r.)Japonia i Tajlandia(1987 r.)Wydał dwa tomy poezji:Moje i Jak.W roku 2008 nakładem łomżyńskiej oficyny wydawniczej"Stopka"ukazała się książka Factum est(łac.Stało się),która jest zbiorem dzienników i ilustracji artysty z lat 1978-2006,a w 2009 r."Ja.Poezje wybrane"(w 2010 roku wiersze zostały wydane jako audiobook,czyta sam autor).Wraz z Czesławem Miłoszem i Tomasem Venclovą był pomysłodawcą stworzenia Księgi Wielkiego Księstwa Litewskiego,której to przygotowania i wydania w maju 2009 r.podjęła się sejneńska fundacja"Pogranicze".W grudniu 2008 r.w Suwałkach została otworzona galeria artysty,której budowę sfinansowały urząd miasta i Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego(koszt remontu pomieszczeń przeznaczonych na wystawę wyniósł 650 tys.zł).W pięciu halach wystawienniczych(około 200 m²)zgromadzone zostały prace Andrzeja Strumiłły z zakresu malarstwa,rzeźby,fotografii i rysunku oraz część kolekcji azjatyckiej.Andrzej Strumiłło 50-lecie pracy twórczej celebrował w Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie wystawą swoich rysunków z Azji(Galeria Azjatycka 1997 r.)Rok wcześniej prezentował tu nepalskie malarstwo sakralne.Muzeum organizowało również wiele wystaw artysty w kraju i zagranicą(Zabytki Indii,New Delhi,Mój Nepal,Katmandu,Andrzej Strumiłło rysunki z Azji,Hanoi,Azja w rysunkach Andrzeja Strumiłły,Jużnosachalińsk).Wystawę Kobzdej,Kulisiewicz,Strumiłło rysunki z Azji,Galeria Azjatycka 1993 r.w następnym roku eksponowano w New Delhi,Bratysławie,Moskwie,a w kolejnym w Pradze,Lipsku i Weimarze.Andrzej Strumiłło przez wiele lat zasiadał w Radzie Muzealnej i jest wielkim przyjacielem Muzeum Azji i Pacyfiku.W dniu Narodowego Święta Odrodzenia Polski w 1974 roku otrzymał nagrodę państwową II. stopnia.W 1969 roku otrzymał Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki II stopnia.
Ciekawostki

• W dokumentach Andrzeja Strumiłły jako data urodzenia widnieje rok 1928,choć urodził się wcześniej,w 1927 r.Jest to wynik starań jego matki,dzięki czemu w czasie wojny uniknął wywiezienia na roboty przymusowe do III Rzeszy
• W trakcie pracy w ONZ,Strumiłło zainspirowany obserwacją amerykańskiego konsumpcjonizmu postanowił zrobić wycieczkę po sklepach i policzyć wszystkie oferowane modele szczoteczek do zębów.W ciągu jednego dnia naliczył ich 120
• Posiada hodowlę koni arabskich,a także 40 ha ziemi,z których połowę zalesił,sadząc 30 tys.drzew

Ważniejsze wystawy indywidualne o tematyce azjatyckiej

• 1954 r.
  
  • Akademia Sztuk Pięknych w Pekinie,Chiny(rysunek)
• 1955 r.
  
  • Klub Międzynarodowej Prasy i Książki przy Nowym Świecie w Warszawie(rysunki z Chin),katalog
  • BWA Warszawa Rysunki z Chin Ludowych
• 1958 r.
  
  • Galeria Kordegarda w Warszawie Szkice z podróży do ZSRR
• 1967 r.
  
  • Ułan Bator,Mongolia(ilustracja książkowa o tematyce azjatyckiej)
  • Kordegarda w Warszawie Rysunki i fotogramy z Mongolii
• 1968 r.
  
  • Klub Technika w Olsztynie Rysunki i fotogramy z Mongolii
  • Powiatowy Dom Kultury w Mrągowie Rysunki i fotogramy z Mongolii
  • Pałac Młodzieży w Katowicach Rysunki i fotogramy z Mongolii
• 1969 r.
  
  • Galeria"Zachęta"w Warszawie Wietnam 69
  • Hanoi,Wietnam Wystawa grafiki książkowej,katalog
• 1970 r.
  
  • Lalit Kala Akademi,New Delhi,Ahmadabad,Hajdarabad Indie Gwasz,grafika,rysunek,katalog
  • Pałac Kultury w Poznaniu Wietnam 69(rysunek,fotografia),katalog
  • Wojewódzki Dom Kultury w Kielcach Wietnam 69(rysunek,fotografia)
  • Zamek w Olsztynie Wietnam 69(rysunek,fotografia),katalog
• 1971 r.
  
  • Pawilon SARP w Warszawie Zabytki Dalekiego Wschodu(fotografie:Indie,Nepal,Wietnam),katalog
  • Galeria Cypriana Majernika,Bratysława,Czechosłowacja Wietnam i Penetracje,katalog
  • Galeria Sztuk Pięknych w Litomierzycach,Czechosłowacja Wietnam i Penetracje
  • Mała Zamkowa Galeria w Cieplicach Wietnam i Penetracje,katalog
• 1972 r.
  
  • India Fine Arts and Crafts Society,New Delhi,Indie(rysunek)
  • Polski Ośrodek Kultury i Informacji,Berlin,NRD Wietnam
• 1973 r.
  
  • Zamek w Szczecinie Sztuka Nepalu,Indie sztuka starożytna i średniowieczna,**Indie sztuka czasów muzułmańskich,katalog
  • Muzeum Architektury we Wrocławiu Architektura Indii i Nepalu(fotografia,rysunki),katalog
  • KMPiK,Radom(rysunki z Indii)
• 1974 r.
  
  • Ułan Bator,Mongolia(rysunki o tematyce azjatyckiej)
  • Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie Mongolia
• 1976 r.
  
  • Muzeum Etnograficzne w Krakowie Nepal rysunek,fotografia,kolekcja,katalog
  • Muzeum Historyczne m.st.Warszawy Nepal rysunek,fotografia,kolekcja
• 1977 r.
  
  • Galeria Kordegarda w Warszawie Zabytki Indii(fotografia)
  • Muzeum Etnograficzne w Toruniu Nepal(rysunki,fotografia,kolekcja)
  • Galeria Kordegarda w Warszawie Indie sztuka dawna(fotografie)
• 1978 r.
  
  • Biblioteka Centralna w Tokio,Japonia(ilustracja)
  • Muzeum Etnograficzne,Toruń Nepal krajobraz,ludzie,kultura,eksponaty,rysunki,fotografie
• 1979 r.
  
  • Galeria Nusantara Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie Azja rysunki i kolekcja,katalog
• 1980 r.
  
  • Królewska Akademia Sztuk w Katmandu,Nepal Mój Nepal(rysunek),katalog
  • New Delhi,Indie Indie oczami polskiego artysty(fotografia)
• 1985 r.
  
  • BWA Suwałki Wystawa malarstwa.Okna.Drzwi.Mandale,katalog
  • Muzeum Okręgowe w Suwałkach Malarstwo i grafika lamajska,Paty z Orisy z kolekcji Andrzeja Strumiłły,katalog
  • Galeria PKZ w Warszawie Wietnam w rysunkach Andrzeja Strumiłły
  • Muzeum Narodowe w Hanoi,Wietnam Rysunki z Azji
• 1986 r.
  
  • Muzeum Sztuki Wietnamskiej w Hanoi,Wietnam Rysunki z Azji,katalog
• 1987 r.
  
  • Galeria Nusantara Muzeum Azji i Pacyfiku Ceramika ludowa Uzbekistanu i Tadżykistanu(kolekcja A.S.)katalog
• 1988 r.
  
  • KMPiK,Maćkowa Ruda Fotografia azjatycka
• 1990 r.
  
  • Muzeum Okręgowe w Jużno-Sachalińsku,Rosja Rysunki azjatyckie
• 1994 r.
  
  • Muzeum Okręgowe w Ostrołęce Rzeźba Tamilnadu(fotografie autorskie,aranżacje)
• 1996 r.
  
  • Galeria Azjatycka Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie Krąg siły.Thangka z Nepalu,katalog
• 1997 r.
  
  • Galeria Azjatycka Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie Azja(rysunki ze zbiorów MAiP),katalog
  • Uniwersytet Warszawski Andrzej Strumiłło symbole lamajskie ze zbiorów MAiP,wystawa z okazji międzynarodowej konferencji"Świat kultury Tybetu",katalog
• 2005 r.
  
  • Dom Pracy Twórczej Wigry Indie w twórczości Andrzeja Strumiłły.Impresje,inspiracje,katalog
  • Narodowa Galeria Sztuki Współczesnej w New Delhi,Indie Indie impresje i inspiracje
• 2008 r.
  
  • ZPAF,Galeria Wschód-Zachód,Warszawa,fotografia,katalog

Książki ze wstępem Andrzeja Strumiłły oraz teksty autorskie o tematyce azjatyckiej(wybór)

• 1958 r.
  
  • Widziałem liany limonika„Sztandar Młodych”nr 263
  • Udege„Sztandar Młodych”nr 269,s.5
  • Kieta„Sztandar Młodych”nr 281,s.4
  • O Andrzeju Wróblewskim„Przegląd Artystyczny”nr 5,s.49-50
  • Szkice syberyjskie(rysunki i wiersze)„Przegląd Kulturalny”nr 49(327),s.5
• 1959 r.
  
  • Andrzej Strumiłło rysunki z Chin„Ty i ja.Magazyn Ilustrowany”nr 6(38)
• 1964 r.
  
  • Rysunki Andrzeja Strumiłły z podróży do Syrii z 1964 r.„Ty i ja.Magazyn Ilustrowany”,nr 12(56),s.38-39
• 1967 r.
  
  • W kraju Tarbargana i birkuta.Wspomnienia uczestnika I polskiej wyprawy w góry Ałtaju„Łowiec polski”nr 23/24,s.9-10
• 1970 r.
  
  • Ludowa sztuka agitacji„Projekt”nr 3(76),s.21-26
  • Żywe Indie„Projekt”nr 6(79)s.32-37
• 1971 r.
  
  • Kaustubha„Projekt“nr 6(85)s.48-54
• 1972 r.
  
  • Z klasztornej góry Swayambhu Nath,Literatura,nr 11,s.10-11
• 1973 r.
  
  • Wieczna rzeka Sansary życie jej falą,Kontynenty,nr 7,s.28-31
  • Stoły kamienne„Projekt”nr 4(95),s.18-23
  • Skansen koreańskiego budownictwa drewnianego„Projekt”nr 5,s.36-39
  • Widzialne imię niewidzialnego i współczesne druki arabskie„Ty i ja.Magazyn Ilustrowany”nr 6(158),s.19-20
  • Sztuka dewocjonalia Indii„Ty i ja.Magazyn Ilustrowany”nr 7(159),s.12-13
  • Płatek lotosu w ogniu piekielnym„Ty i ja.Magazyn Ilustrowany”nr 8(160),s.20-21
• 1974 r.
  
  • Druki arabskie„Projekt”nr 5(102),s.16-17
  • Wejść,wyjść,wejrzeć,wyjrzeć„Projekt”nr 6,s.17-23
• 1975 r.
  
  • Z szerokiego świata(zdjęcia A.S.)„Poezja”nr 1,s.75
  • W kręgu jurty„Projekt”nr 2(105),s.24-31
  • Obrazy miłości„Projekt”nr 5,s.28-30
• 1977 r.
  
  • Uwagi o historii,kulturze i etnografii,red.Piotr Młotecki,Kangbachen zdobyty,s.150-155,Wyd.Sport i Turystyka,Warszawa
  • Indyjskie refleksje,red.Jerzy Barszczewski,W kraju Indiry Gandhi,s.79,KAW,Warszawa
• 1996 r.
  
  • Grafika japońska katalog wystawy(wstęp),ROKiS,Suwałki
• 1998 r.
  
  • Lekcja wschodnia wstęp do albumu wystawy prac A.S.„Azja”w Muzeum Azji i Pacyfiku,„Dom i wnętrze”nr 4,s.112
• 2000 r.
  
  • Pomiędzy ascezą i żywiołem inspiracje i echa sztuki azjatyckiej w twórczości współczesnych artystów polskich,"Orient w kulturze polskiej"(materiały z sesji jubileuszowej z okazji 25-lecia Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie,15-16.10.1998,s.69-74,Warszawa
• 2001 r.
  
  • Andrzej Wawrzyniak,Gra va banque(wypowiedź A.S.o Andrzeju Wawrzyniaku),„Poznaj Świat”,nr 11(538),s.28-32