Teodor Axentowicz

Ur.13 maja 1859 w Braszowie w Siedmiogrodzie,zm.26 sierpnia 1938 w Krakowie polski malarz,rysownik i grafik pochodzenia ormiańskiego,profesor i rektor Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.W latach 1879–1882 kształcił się w monachijskiej Akademii Sztuk Pięknych,1882-1895 studiował w Paryżu(pracownia Carolusa-Durana).Współpracował jako ilustrator w czasopismach oraz wykonywał kopie obrazów dawnych mistrzów,m.in.Botticellego i Tycjana.W latach 1890–1899 odbył wiele podróży do Londynu i Rzymu,gdzie malował portrety kobiet i polskiej arystokracji.W Anglii poznał Izę z Giełgudów,z którą w 1893 roku wziął ślub.W 1894 r.współpracował z Wojciechem Kossakiem i Janem Styką przy realizacji Panoramy Racławickiej.W 1895 r.przyjechał do Krakowa,gdzie objął stanowisko profesora w Szkole Sztuk Pięknych,które piastował do 1934 r.W 1897 r.założył szkołę malarstwa dla kobiet.Był współzałożycielem Towarzystwa Artystów Polskich„Sztuka”,którego celem było organizowanie wystaw;do członków założycieli należeli także:Józef Chełmoński,Julian Fałat,Jacek Malczewski,Józef Mehoffer,Jan Stanisławski,Włodzimierz Tetmajer,Leon Wyczółkowski i Stanisław Wyspiański.W 1910 r.został rektorem krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych.Od 1928 r.członek honorowy Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie.Wystawiał swe prace m.in.w Berlinie(1896,1913),St.Louis(1904 r.)Monachium(1905,1935),Londynie(1906 r.)Wiedniu(1908 r.)Rzymie(1911 r.)Wenecji(1914,1926),Paryżu(1921 r.)Chicago(1927 r.)Pradze(1927 r.)Axentowicz zdobył uznanie jako portrecista(m.in.„Gazda Pająk z Nowego Żywczańskiego”(1934 r.))malarz pięknych kobiet(m.in.„Portret damy w czarnej sukni”(1906 r.))oraz autor scen rodzajowych pokazujących obrzędy i obyczaje Hucułów(cenione prace:„Pogrzeb Huculski”(1882 r.)„Święto Jordanu”(1893 r.) i „Kołomyjka”(1895 r.)W latach 1911-1912 wykonał według olejnego szkicu z 1900 r.kompozycję„Poselstwo polskie u Henryka Walezego”,a także dzieła dotyczące Ormian:„Chrzest Armenii”(1900 r.)czy„Ormianie w Polsce”(ok.1930 r.)Zajmował się także grafiką ilustracyjną i projektowaniem plakatów wystaw.Był autorem projektu witraża dla katedry ormiańskiej we Lwowie(1895 r.)który nie został zrealizowany.Był również współzałożycielem towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków w Krakowie oraz wiedeńskiej„Secesji”(Secession) i Stowarzyszenia Narodowego Sztuk Pięknych we Francji.W 1906 r.abp Józef Teodorowicz,zaprosił Teodora Axentowicza i jego przyjaciela z Akademii,Józefa Mehoffera,do udziału w pracach nad renowacją katedry ormiańskiej we Lwowie.Tę propozycję poparł komitet przebudowy tej świątyni.Axentowiczowi zaproponowano zaprojektowanie nowego ołtarza z marmuru oraz mozaiki w absydzie centralnej i ambony.
Odznaczenia

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski(2 maja 1923)
• Dwa lata przed śmiercią został odznaczony przez prezydenta Ignacego Mościckiego Orderem Odrodzenia Polski