Opis miasta
Krasnobród to lokalny ośrodek usługowy,uzdrowiskowy i popularny ośrodek turystyczno-wypoczynkowy na Roztoczu Środkowym.Latem najpopularniejszą formą wypoczynku jest plażowanie i kąpiel w zalewie położonym nad rzeką Wieprz.Zimą główną atrakcją jest liczący 500 metrów długości wyciąg narciarski na Górze Chełmowej.Trasy zjazdowe są oświetlone,co umożliwia korzystanie z wyciągu do późnych godzin wieczornych.Atrakcyjny punkt widokowy w mieście to położony dość wysoko kamieniołom,na północ od zalewu,gdzie od niedawna znajduje się niewielka wieża(baszta).Wśród zabytków znajduje się tu pałac Leszczyńskich z XVII-XIX w.W tym zespole pałacowo-parkowym funkcjonuje Sanatorium Rehabilitacyjne dla Dzieci im.Janusza Korczaka(osiedle Pod zamek),gdzie leczone są choroby górnych dróg oddechowych oraz schorzenia narządów ruchu.
Historia
Pierwszymi znanymi właścicielami Krasnobrodu byli LipscyW 1576 r.(lub jak podają inne źródła w 1572 r.)Krasnobród otrzymał od króla Zygmunta III Wazy prawa miejskie.Miasteczko leżało wówczas na pograniczu województwa ruskiego(ziemi chełmskiej) i województwa bełskiego.W ciągu wieków zmieniali się właściciele miejscowości:Leszczyńscy,Zamoyscy,Tarnowscy,Jackowscy,a od 1880 r.Fudakowscy.Z powodu dużego oddalenia od głównych szlaków handlowych oraz nieurodzajnych,piaszczystych gleb nigdy nie stanowił dużego i zamożnego ośrodka miejskiego.Do czasów II wojny światowej,struktura etniczno-wyznaniowa miasta była zróżnicowana.W 2 poł.XIX w.społeczność współtworzyli głównie Polacy(katolicy)oraz Żydzi,którzy zaczęli się osiedlać już w 2 poł.XVI w.Niewielki odsetek ludności miasta i okolicznych miejscowości stanowili Rusini.Parafia rzymskokatolicka została erygowana prawdopodobnie w II poł.XVI wieku.W 1595 r.świątynię parafialną przejęli kalwini na skutek przejścia na to wyznanie właścicieli miasta,Leszczyńskich.W 1647 r.miejscowość przeszła na własność Zamoyskich i sytuacja religijna uległa zmianie.W miejscu objawień Matki Bożej,w latach:1648-64,postawiono kościół.Wojewoda sandomierski Jan Zamoyski,23 listopada 1664 r.wystawił dokument będący podstawą do założenia klasztoru dominikańskiego w Krasnobrodzie.Miasto mocno ucierpiało w czasie powstania Chmielnickiego.W drugiej połowie XVII w.Krasnobród kilkakrotnie plądrowali Tatarzy.Podczas jednego z najazdów miejscowość spłonęła,a wraz z nią okazały kościół drewniany.W 1763 r.król August III na nowo nadał Krasnobrodowi prawa miejskie.W wyniku pierwszego rozbioru Polski w 1772 r.Krasnobród wszedł w skład zaboru austriackiego,a w 1809 r.do departamentu lubelskiego Księstwa Warszawskiego.Po kongresie wiedeńskim wszedł w skład obwodu zamojskiego Królestwa Polskiego.24 marca 1863 pod miastem miała miejsce bitwa oddziałów Marcina Borelowskiego z wojskiem rosyjskim mjr Ogalina.Upamiętnia ten fakt Pomnik Powstańców Styczniowych,znajdujący się na miejscowym cmentarzu.Za udział w powstaniu Krasnobród utracił prawa miejskie.Na przełomie XVIII i XIX w.Krasnobród stał się ośrodkiem garncarstwa i meblarstwa.Produkowano tu gonty,kafle porcelanowe,patyczki do zapałek oraz tzw.„skrzynie krasnobrodzkie”.Pod koniec XIX w.Krasnobród stał się znany dzięki jednemu z pierwszych w Europie sanatoriów przeciwgruźliczych,założonemu przez dr Alfreda Rose,w którym gruźlicę leczono kumysem,jednakże brak dobrych połączeń komunikacyjnych przyczynił się do upadku placówki.Podczas I wojny światowej,w czerwcu 1915 roku,bili się tu Rosjanie z Austriakami.Polegli żołnierze spoczywają na miejscowym cmentarzu.W kampanii wrześniowej miejsce potyczek cofających się armii polskich z Niemcami.Na miejscowym cmentarzu leży 500 poległych żołnierzy polskich.W zabudowaniach klasztoru mieścił się szpital dla żołnierzy polskich i niemieckich.23 września 1939 miała tu miejsce szarża 25 Pułku Ułanów Wielkopolskich podpułkownika Stachlewskiego,którzy w okolicy Kaplicy"Na Wodzie"stoczyli zwycięską bitwę z kawalerią niemiecką,opanowując miasteczko(to prawdopodobnie arena ostatniej bitwy między oddziałami konnymi w historii II wojny światowej).Przez pewien czas Krasnobród był okupowany przez wojska sowieckie.Podczas okupacji okolica była terenem działań oddziałów partyzanckich AK i BCh.Krasnobród został spacyfikowany i wysiedlony przez Niemców 5 lipca 1943 roku.Miejscowa ludność żydowska została wymordowana w 1942 roku,bądź też wcześniej uciekła do ZSRR.Krasnobród został zdobyty przez Armię Czerwoną 22 VII 1944 roku.W wyniku zniszczeń wojennych oraz rozwoju cywilizacyjnego nie zachował się dawny układ urbanistyczny miasteczka z drewnianą zabudową(charakterystyczne były podcienia).
Życie religijne
Mieszkańcy Krasnobrodu należą obecnie przede wszystkim do Kościoła Rzymskokatolickiego;istnieją dwie parafie:Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny oraz Zesłania Ducha Świętego.Pod koniec XVI w. i w pierwszej połowie XVII w.funkcjonował w Krasnobrodzie zbór kalwiński(w latach 1595,1638,1642 i 1647 odbyły się tu nawet synody).Teren gminy zamieszkiwali dawniej również unici,którzy posiadali swoje świątynie.Po kasacie unii założono parafie prawosławne,zmuszając grekokatolików do przejścia na to wyznanie.Prawosławni zamieszkiwali ten teren głównie do I wojny światowej(krasnobrodzka cerkiew została rozebrana).Jednakże do II wojny światowej w miasteczku przeważała ludność żydowska(synagoga i cmentarz uległy zniszczeniu,pozostał natomiast dawny budynek mykwy).Krasnobród to ponadregionalny ośrodek kultu religijnego.We wschodniej części miasta,w Podklasztorze,znajduje się barokowy zespół klasztorny dominikanów.W zabudowaniach klasztoru mieści się Muzeum Wsi Krasnobrodzkiej,w którym zgromadzone są eksponaty będące odzwierciedleniem rzemiosł takich jak: garncarstwo,gontarstwo oraz meblarstwo(wyrób skrzyń krasnobrodzkich).Kościół pw.Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny wybudowany w latach 1690-1699 wraz z klasztorem został ufundowany przez Marysieńkę Sobieską jako wotum wdzięczności za uzdrowienie.Wewnątrz kościoła znajdują się m.in.XVIII-wieczna chrzcielnica,barokowa ambona w kształcie wazy oraz główny ołtarz wykonany przez Jana Mauchera w latach 1774-1776.Kościół od 300 lat jest znanym ośrodkiem kultu maryjnego,odwiedzanym przez liczne rzesze pielgrzymów.Szczególną czcią cieszy się Obraz Matki Bożej Krasnobrodzkiej.Tradycją stały się międzynarodowe letnie koncerty organowe w Sanktuarium Maryjnym.Znajdują się tu również małe,drewniane kapliczki,m.in."Kaplica na Wodzie"koło kościoła pw.Nawiedzenia NMP,przy której wypływa woda słynąca z uzdrawiania,oraz kaplica św.Rocha,otoczona lasami na terenie rezerwatu"Święty Roch"w Krasnobrodzkim Parku Krajobrazowym,jaki obejmuje okolice miasta.Ważniejsze uroczystości religijne:odpust Matki Bożej Jagodnej(1 i 2 lipca),MB Zielnej(15 sierpnia),Św.Rocha(pierwsza niedziela po 15 sierpnia),MB Siewnej(8 września),MB Różańcowej(pierwsza niedziela października)oraz Dożynki Diecezjalne(wrzesień).
Sport
MGKS Igros Krasnobród
W Krasnobrodzie funkcjonuje Miejsko-Gminny Klub Sportowy Igros Krasnobród amatorski klub piłkarski,założony w 1966 roku.Obecnie drużyna seniorów gra w grupie zamojskiej klasy okręgowej.Igros rozgrywa mecze na Miejskim Stadionie w Krasnobrodzie,o pojemności 2000 widzów,znajdującym się przy ul.Wczasowej.
Atrakcje turystyczne
- Barokowy kościół pw.Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny
- Dawny klasztor Dominikanów
- Muzeum Sztuki Sakralnej
- Muzeum Wieńców Dożynkowych
- Ptaszarnia
- Pałac Leszczyńskich
- Kamieniołom z basztą widokową
- Stary cmentarz żydowski
- Nowy cmentarz żydowski
- Kaplice"Na Wodzie" i św.Rocha
- Rezerwat przyrody Święty Roch
- Park linowy
Burmistrzowie Krasnobrodu
- Kazimierz Mielnicki(1995-1998)
- Marek Pasieczny(1998-2006)
- Janusz Oś(2006-2010)
- Wiesław Chmielowiec(2010-2014)
- Kazimierz Misztal(od 2014 r.)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz