Leon Czechowski

Ur.7 kwietnia 1797 r.w Myślatyczach w zaborze austriackim,zm.6 czerwca 1888 w Jarosławiu polski wojskowy.Czechowski uczęszczał do szkół w Samborze oraz Przemyślu,a po ich ukończeniu rozpoczął studia na Wydziale Filozofii Uniwersytetu we Lwowie.W roku 1818 w stopniu podporucznika podjął służbę w pułku Grenadierów Gwardii Królestwa Polskiego.Następnie był instruktorem 24 korpusu litewskiego w Grodnie.Brał udział w przygotowaniach do powstania.Uczestniczył w wydarzeniach Nocy Listopadowej.W 1831 r.awansował do stopnia kapitana.25 lutego 1831 r.został ciężko ranny w bitwie pod Olszynką Grochowską na przedpolach Warszawy.Za męstwo wykazane w bitwie otrzymał order Virtuti Militari.Od roku 1842 dzierżawił majątek w Zalasowej,gdzie zamieszkał,by następnie przenieść się do Tarnowa.Włączył się w wir prac niepodległościowych,brał udział w przygotowaniu powstania.W 1846 r.w stopniu majora został dowódcą obszaru wojskowego Tarnów Głównym celem powstańców było zdobycie garnizonu austriackiego w Tarnowie,liczącego 560 żołnierzy piechoty oraz 600 dragonów.Na tym terenie coraz szerszy zakres przybierała propaganda anty szlachecka.Czechowski postanowił przyśpieszyć termin zbrojnego wystąpienia.Koncentracja odbyła się w nocy z 18 na 19 lutego w Lisiej Górze.Czechowski zebrał oddział liczący jedynie 150 ochotników,który nie był w stanie odnieść sukcesu w walce z żołnierzami austriackimi.Wystąpienia chłopskie położyły ostatecznie kres zrywowi niepodległościowemu.Leon Czechowski cudem uniknął śmierci z rąk rozjuszonych chłopów.Zmuszony był do emigracji.Został ranny,przebywał w szpitalu,był aresztowany i oskarżony o zdradę główną.Trafił do więzienia skąd został uwolniony na mocy amnestii 20 marca 1848 r.W maju 1849 r.przedostał się na Węgry.Organizował polską piechotę w Siedmiogrodzie w Bystrzycy.Od początku lipca jako major honwedów dowódca piechoty 2 batalionu Legionu Polskiego walczył w Siedmiogrodzie opanowanym przez Austriaków.Na tej placówce,odnosił liczne zwycięstwa a jego zdyscyplinowane oddziały zyskały sympatię zamieszkujących Siedmiogród zarówno Rumunów jak i Węgrów.Przez gen.Józefa Bema został awansowany do stopnia pułkownika.na skutek klęsk wojsk powstańczych oddziały dowodzone przez Czechowskiego wycofały się do Nagy Banya i Komorna.Czechowski dostał się do niewoli z której wkrótce udało mu się uciec.Od roku 1853 przebywał w Paryżu.W 1863 r.na polecenie gen.Józefa Wysockiego organizował galicyjską wyprawę do Królestwa.Koncentracja odbywała się w lasach pod Cieszanowem.W 600 osobowym oddziale ochotników składających się z mieszkańców Lwowa i innych miast Galicji znajdowała się około 100 osobowa grupa jarosławian.W niedzielę 15 marca oddział pułkownika Czechowskiego przekroczył granice zaborów.W Tarnogrodzie ogłoszona zostaje odezwa gen.Mariana Langiewicza z Kwatery Głównej w Goszczy z dnia 11 marca 1863 uzasadniająca potrzebę dyktatury,ustanowienia Rządu Narodowego oraz wzywająca rodaków do walki.Dalsza trasa oddziału wiodła przez:Króle,Księżpol,Biszczę,Naklik,Potok Górny.W piątek 20 marca około godziny ósmej rozpoczęła się pod Potokiem pierwsza bitwa oddziału Czechowskiego w której poległo 2 powstańców a 5 zostało rannych.Oddział wraz z rannymi i poległymi,których ułożono na wozach wyruszył w kierunku wsi Wólka Biska.Po przekroczeniu Tanwi,w pobliżu wsi Suszka,założono obóz.Około godz.15 Rosjanie znowu zaatakowali.Walka trwała do 18.Rannych zostało trzech powstańców.Natychmiast po walce Czechowski zarządził wymarsz w kierunku wsi Ruda Solska gdzie oddział dotarł około godziny 23.W sobotę 21 marca powstańcy wyruszyli w kierunku Huty Krzeszowskiej.Około południa podczas przemarszu przez Las Ciosmański ponownie zostali zaatakowani przez Rosjan.Walka trwała do godzin wieczornych,poległo ponad 20 powstańców a wielu innych zmarło wkrótce od ran odniesionych w bitwie.W wyniku przegranego starcia nastąpił odwrót oddziału,przekroczenie granicy austriackiej i rozbrojenie.Czechowski ukrywał się w okolicach Jarosławia lecz został aresztowany i uwięziony w Przemyślu.Więzienie opuścił w 1866 r.Po wyjściu na wolność zamieszkał w Jarosławiu gdzie zmarł 6 czerwca 1888 roku.Został pochowany na Starym Cmentarzu w Jarosławiu.Społeczeństwo Jarosławia ufundowało Leonowi Czechowskiemu pomnik nagrobny.Jego wykonanie zlecono krakowskiej pracowni Józefa Kuleszy.U stóp krzyża,na którym umieszczono wizerunek Matki Boskiej klęczy kobieta-płaczka.Obok spoczywa szabla i zerwane kajdany.Całość posadowiona na cokole.Na frontowej części cokołu znajduje się trójdzielna tarcza herbowa z godłami Polski,Litwy i Rusi.Poniżej tablica epitafijna.W okresie zaborów pomnik był miejscem przy którym odbywały się liczne manifestacje patriotyczne.W Jarosławiu znajduje się również drugie miejsce upamiętniające postać pułkownika Leona Czechowskiego.Przy ulicy Opolskiej,na placu przed synagogą,stoi kopijnik.Inicjatorem jego powstania był Konsul Generalny Republiki Węgier w Krakowie Istvan Kovacs.Jarosławski kopijnik ustawiony został w 2001 r.