Chroberz

Wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim,w powiecie pińczowskim,w gminie Złota.Do 1954 roku siedziba gminy Chroberz.W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.
Historia
Według tradycji nazwa miejscowości pochodzi od Bolesława Chrobrego,który wracając z wyprawy kijowskiej wzniósł tu obronny zamek i założył parafię.W 1290 r.na zamku w Chrobrzu przebywał królewicz węgierski Andrzej.W Chrobrzu zatrzymał się też król Kazimierz Wielki,który leczył się po wypadku,odniesionym w czasie polowania,w lasach przedborskich.W XIII-XIV wieku odbywały się tu wiece.Wieś była własnością kolejno rodów Tęczyńskich i Tarnowskich.W XVII w.należała do ordynacji pińczowskiej Myszkowskich.Gdy na początku XIX w.ostatni ordynaci,Wielopolscy,by spłacić długi,sprzedali Pińczów wraz z częścią dóbr ziemskich Ordynacji,głównym jej ośrodkiem stał się Chroberz.W okresie powstania styczniowego w pałacu Wielopolskich stacjonowały oddziały Mariana Langiewicza.17 marca 1863 r.powstańcy stoczyli tu bitwę z Rosjanami.W 1911 r.w Chrobrzu urodził się pisarz Józef Morton,autor m.in.powieści Spowiedź.W latach I wojny światowej w dworze stacjonowało m.in.dowództwo 46 Dywizji Piechoty armii austro-węgierskiej.W latach 1943-1944 znajdował się tu hitlerowski posterunek policji.Stacjonujący w Chrobrzu policjanci zamordowali w tym czasie przeszło 100 osób.
Zabytki

• Kościół pw.Wniebowzięcia NMP,wybudowany w 1550 r.Ufundował go wojewoda sandomierski Stanisław Tarnowski.Jest to budowla jednonawowa z wielobocznie zamkniętym prezbiterium,do którego od strony północnej dobudowana jest zakrystia.Nad zakrystią znajduje się niewielki skarbiec.Do nawy od strony północnej przylega kaplica św.Jana Kantego wzniesiona w XVII w.W 1899 r.do nawy od strony południowej dobudowano kaplicę pw.Matki Boskiej Różańcowej.Sklepienie kościoła kolebkowe z lunetami.W nawie nałożono na nie żebra o układzie sieciowym,natomiast w prezbiterium o układzie krzyżowym.Na zwornikach umieszczone są płaskorzeźbione herby fundatorów.Wewnątrz świątyni znajdują się dwa monumentalne renesansowe nagrobki wykonane przez Jana Michałowicza z Urzędowa.W nawie kościoła znajduje się nagrobek fundatora Stanisława Tarnowskiego przedstawiający„śpiącą”postać zmarłego.Nagrobek zwieńczony jest płaskorzeźbą przedstawiającą Zmartwychwstanie oraz dmącym w trąbę aniołem.W prezbiterium znajduje się nagrobek proboszcza Zbigniewa Ziółkowskiego,z płaskorzeźbą przedstawiającą postać zmarłego.W zakrystii kościoła umieszczony jest manierystyczny lawaterz.Obok kościoła usytuowana jest drewniana dzwonnica z dachem krytym gontem
• Zespół pałacowo-parkowy Wielopolskich z lat 1857-1860 z późnoklasycystycznym pałacem i parkiem.Jego fundatorem był XIII ordynat pińczowski,hrabia Aleksander Wielopolski.Pałac wzniesiono wg projektu Henryka Marconiego.Był wykorzystywany m.in.jako biblioteka,w której właściciel przechowywał zbiór książek własnych,jak i księgozbiór przejęty po Konstantym Świdzińskim.Współcześnie obiekt zajmowany jest przez Ośrodek Dziedzictwa Kulturowego Ponidzia
• Pozostałości zamku rycerskiego z XIV w.Zamek wzniesiony na miejscu grodu z XII w.był własnością kolejno Tęczyńskich i Tarnowskich;został zniszczony w XVI w.Zachowały się ślady murów na wzgórzu Zamczysko nad Nidą

Sport

• Gminny Klub Sportowy Strzelec Chroberz(piłka nożna,siatkówka,kolarstwo)

Ciekawostki
W roku 2000 w Pałacu Wielopolskich w Chrobrzu,a także na terenie parku dworskiego,ekipa filmowa Filipa Bajona kręciła sceny do filmu„Przedwiośnie”.