wtorek, 11 października 2016

Miron Białoszewski

Ur.30 czerwca lub 30 lipca 1922 w Warszawie,zm.17 czerwca 1983 tamże polski poeta,prozaik,dramatopisarz i aktor teatralny.

Życiorys
W chwili wybuchu wojny był uczniem III klasy gimnazjum.W okresie okupacji zdał maturę na tajnych kompletach,po czym rozpoczął studia polonistyczne na(również tajnym)Uniwersytecie Warszawskim,których nie mógł ukończyć.W czasie okupacji prowadził w latach 1942–1944 razem ze Stanisławem Swenem Czachorowskim konspiracyjny Teatr Swena.Przyszły poeta i jego ojciec po kapitulacji powstania warszawskiego zostali wywiezieni do obozu tymczasowego w Lamsdorf(obecnie Łambinowice),następnie zostali przydzieleni do budowy gazowni w Opolu,skąd uciekli do Częstochowy i powrócili do Warszawy w lutym 1945 r.Pracował najpierw na Poczcie Głównej(przy ul.Nowogrodzkiej),potem jako dziennikarz w"Kurierze Codziennym","Wieczorze Warszawy" i „Świecie Młodych”.Współpracował także z redakcjami czasopism dziecięcych i młodzieżowych,dla których pisał wiersze i piosenki wraz z Wandą Chotomską.Należał do tzw.pokolenia„Współczesności”.Wiosną 1955 r.Białoszewski wraz z Lechem Emfazym Stefańskim i Bogusławem Choińskim założyli tzw."Teatr na Tarczyńskiej",gdzie wystawiał swoje cztery programy sceniczne,zawierające m.in.sztuki Wiwisekcja i Osmędeusze.W inscenizacjach tych brał również udział osobiście(jako aktor)wraz z Ludmiłą Murawską.Debiutował w krakowskim"Życiu Literackim"w 1955 r.w ramach Prapremiery pięciu poetów obok wierszy m.in.Herberta,a pierwszy tom jego wierszy,"Obroty rzeczy",ukazał się rok później.Następnie wydał tomy poetyckie:"Rachunek zachciankowy"(1959 r.)"Mylne wzruszenia"(1961 r.)oraz"Było i było"(1965 r.)W tym czasie zdobył niemały rozgłos.Dzięki temu i dzięki staraniom wpływowych przyjaciół i protektorów otrzymał mieszkanie przy pl.Dąbrowskiego 7,w którym zamieszkał wraz z życiowym partnerem,malarzem Leszkiem Solińskim.Soliński i Białoszewski poznali się w czasach"małopolsko-krakowskich".Ich związek homoseksualny był powodem wyrzucenia Białoszewskiego w 1953 r.z redakcji"Świata Młodych"za rzekome naruszenie obyczajów.Po rozpadzie Teatru na Tarczyńskiej założył w mieszkaniu przy pl.Dąbrowskiego z Ludwikiem Heringiem i Ludmiłą Murawską"Teatr Osobny",który działał do 1963 r.W 1970 r.zasłynął jako prozaik po wydaniu tomu"Pamiętnik z powstania warszawskiego",w którym 26 lat po koszmarach wojennych spisał swe przeżycia powstańcze.Niebawem ukazały się dalsze tomy prozy:"Donosy rzeczywistości"(1973 r.)"Szumy zlepy,ciągi"(1976 r.)oraz"Zawał"(1977 r.)W 1976 r.Białoszewski już po raz ostatni zmienił miejsce zamieszkania,przeprowadził się na ul.Lizbońską 2 m 62 na Saskiej Kępie.Tam powrócił do poezji,wydał też wówczas nowe tomy wierszy.Impresje z przeprowadzki zostały zawarte w Chamowie.Zmarł 17 czerwca 1983 po kolejnym zawale serca.
Dorobek literacki
Po każdym tytule i roku wydania podany jest w kwadratowym nawiasie numer tomu wydawanych od 1987 r.przez PIW Utworów zebranych Mirona Białoszewskiego,w którym znalazły się utwory pierwotnie opublikowane w danej książce.
Tomy poetyckie:

  • "Obroty rzeczy"(Warszawa:PIW 1956 r.)[1]
  • "Rachunek zachciankowy"(Warszawa:PIW 1959 r.)[1]
  • "Mylne wzruszenia"(Warszawa:PIW 1961 r.)[1]
  • "Było i było"(Warszawa:PIW 1965 r.)[1]
  • Wiersze(Warszawa:PIW 1976 r.)[7]
  • Poezje wybrane(Warszawa:Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1976 r.)[7]
  • "Miron Białoszewski"[w serii Poeci Polscy](Warszawa:Czytelnik 1977 r.)[7]
  • "Odczepić się"(Warszawa:PIW 1978 r.)[7]
  • "Wiersze wybrane i dobrane"(Warszawa:Czytelnik 1980 r.)[7]
  • "Trzydzieści lat wierszy"(Warszawa:PIW 1982 r.)[7]
  • "Oho"(Warszawa:PIW 1985 r.)[10]
Tom dramatów:

  • "Teatr Osobny:1955–1963"(Warszawa:PIW 1971 r.)[2]
Tomy wierszy i prozy:

  • "Rozkurz"(Warszawa:PIW 1980 r.)[8]
  • "Stara proza.Nowe wiersze"(Warszawa:Czytelnik 1984 r.)[9,10]
  • Obmapywanie Europy.Aaameryka.Ostatnie wiersze(Warszawa:PIW 1988 r.pośmiertnie)[9,10]
Tomy prozatorskie:

  • Pamiętnik z powstania warszawskiego(Warszawa:PIW 1970 r.)[3]
  • Donosy rzeczywistości(Warszawa:PIW 1973 r.)[4]
  • Szumy,zlepy,ciągi(Warszawa:PIW 1976 r.)[5]
  • Zawał(Warszawa:PIW 1977 r.)[6]
  • Przepowiadanie sobie(Warszawa:PIW 1981 r.)[9]
  • Konstancin(Warszawa:PIW 1991 r.pośmiertnie)[9]
  • Chamowo(Warszawa:PIW 2009 r.pośmiertnie)[11]
  • Tajny dziennik(Kraków:Znak 2012 r.pośmiertnie)
  • Proza stojąca,proza lecąca(Warszawa:PIW 2015 r.pośmiertnie)[12]
Utwory zebrane:

  • Tom 1:Obroty rzeczy.Rachunek zachciankowy.Mylne wzruszenia.Było i było,Państwowy Instytut Wydawniczy,ISBN 978-83-64822-30-8
  • Tom 2:Teatr osobny,wyd.2 PIW,Warszawa 2015 r.ISBN 978-83-64822-28-5
  • Tom 3:Pamiętnik z powstania warszawskiego,wyd.2,PIW,Warszawa 2014 r.ISBN 978-83-06-03364-9
  • Tom 4:Donosy rzeczywistości ,wyd.2,PIW,Warszawa 2013 r.ISBN 978-83-06-03355-7
  • Tom 5:Szumy,zlepy,ciągi,wyd.2,PIW,Warszawa 2014 r.ISBN 978-83-06-03358-8
  • Tom 6:Zawał,wyd.2 PIW,Warszawa 2014 r.ISBN 978-83-06033-63-2
  • Tom 7:Odczepić się i inne wiersze,wyd.2 PIW,Warszawa 2016 r.ISBN 978-83-64822-42-1
  • Tom 8:Rozkurz,wyd.2 PIW,Warszawa 2015 r.ISBN 978-83-64822-29-2
  • Tom 11:Chamowo,PIW,Warszawa 2009 r.ISBN 978-83-06032-26-0
  • Tom 12:Proza stojąca,proza lecąca,PIW,Warszawa 2015 r.ISBN 978-83-64822-04-9

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz