Nauka i studia
Irena Popławska,z domu Jarzyńska,urodziła się we Lwowie w rodzinie inteligenckiej.Córka Edmunda Jarzyńskiego,autora książki"Tajemnice starych kamienic",siostra łódzkiego fotografika Zbigniewa Jarzyńskiego.Świadectwo dojrzałości uzyskała w 1945 r.w Liceum Ogólnokształcącym w Rzeszowie.W 1946 r.rozpoczęła studia na kierunku historii sztuki w Uniwersytecie Łódzkim.Ukończyła je w 1952 r.z dyplomem magistra filozofii w zakresie historii sztuki.
Praca zawodowa
Już w początkowym okresie studiów podjęła pracę związaną z kierunkiem zainteresowań naukowych.Przez rok pracowała w urzędzie wojewódzkiego konserwatora zabytków,uczestniczyła w tworzeniu ewidencji zabytków ruchomych i zabytków architektury na rozległym terenie ówczesnego województwa łódzkiego.Od podstaw poznawała problematykę działań konserwatorskich różnorodnych obiektów i przedmiotów zabytkowych rozproszonych na znacznym obszarze.W tym okresie istotny wpływ na ukierunkowanie późniejszych zainteresowań wywarł kontakt z zabytkami architektury.Dwuletni(1948-1950)okres pracy w Muzeum Sztuki w Łodzi pozwolił natomiast ówczesnej studentce poznać podstawy muzeologii oraz umożliwił bliską styczność z awangardową sztuką współczesną.
Działalność naukowa
W 1951 r.jeszcze przed uzyskaniem dyplomu,podjęła pracę w Katedrze Historii Sztuki Uniwersytetu Łódzkiego,jako asystentka profesora Mieczysława Wallisa.Od 1956 r.asystent naukowo-techniczny w tejże katedrze.W latach następnych początkowo adiunkt w Instytucie Filozofii,potem w Zakładzie Historii Sztuki.W 1966 r.uzyskała stopień naukowy doktora nauk humanistycznych na podstawie pracy Budownictwo przemysłowe Łodzi w XIX w.Promotorem pracy był prof.Mieczysław Wallis,a recenzentami prof.Stanisław Herbst i prof.Adam Miłobędzki.Praca wydana drukiem w 1973 r.Od 1966 r.dr Irena Popławska prowadziła wykłady i zajęcia z historii sztuki oraz z historii architektury na Uniwersytecie Łódzkim.W latach 1966-1974 pracowała ponadto jako wykładowca historii sztuki w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej.W 1974 r.na prośbę doc.inż.arch.Jerzego Samujłło podjęła zajęcia na tworzonym przez niego kierunku architektury w Politechnice Łódzkiej.Początkowo były to zajęcia w wymiarze 1/2 etatu,wkrótce jednak, w 1978 r.problematyka tych zajęć obejmująca historię architektury,a więc zgodna z kierunkiem zainteresowań dr Ireny Popławskiej skłoniła ją do przejścia do pracy w Instytucie Architektury i Urbanistyki Politechniki Łódzkiej w wymiarze pełnego etatu na stanowisku adiunkta.Prócz tematyki prowadzonych zajęć na decyzję trwałego związania się z Instytutem Architektury i Urbanistyki Politechniki Łódzkiej wpłynęły niewątpliwie szczególne czynniki związane z okresem kształtowania się nowego kierunku,budowania programów i kompletowania kadry.Pracowała w PŁ do 1993 r.W 1983 r.uzyskała stopień doktora habilitowanego nauk technicznych,nadany przez Radę Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej.W 1984 r.została powołana na stanowisko docenta.W tym samym roku powierzono Irenie Popławskiej funkcję zastępcy Dyrektora Instytutu do spraw dydaktycznych,którą pełniła przez dwie kolejne kadencje,do 1990 r.przyczyniając się do wzrostu poziomu kształcenia i doskonalenia programu studiów.W 1990 r.została mianowana profesorem nadzwyczajnym oraz wybrana do senatu Politechniki Łódzkiej jako reprezentant profesorów Wydziału Budownictwa i Architektury.W związku ze wznowieniem na Uniwersytecie Łódzkim kierunku studiów z zakresu historii sztuki podjęła również zajęcia dydaktyczne na tym kierunku oraz aktywnie uczestniczyła w pracach organizacyjnych i w kształtowaniu programu studiów.Związki z Uniwersytetem Łódzkim utrzymywała również we wcześniejszym okresie,prowadząc zajęcia z historii sztuki dla studentów etnografii.Od uruchomienia w 1977 r.Podyplomowego Studium Turystyki przy Instytucie Geografii Ekonomicznej i Organizacji Przestrzeni UŁ aż do momentu zawieszenia jego działalności w 1991 r.prowadziła wykład„Wybrane zagadnienia z historii architektury i urbanistyki”.Dorobek naukowy profesor Ireny Popławskiej związany był ściśle z architekturą przemysłowej Łodzi,począwszy od 1964 r.od pierwszych publikacji o tej tematyce.Były to prace dotyczące budownictwa domów robotniczych i domów rzemieślniczych w Łodzi.To prace o charakterze pionierskim nie tylko ze względu na rodzaj badanej struktury,rozwijały one też warsztat badawczy historyka sztuki,wykorzystując elementy analizy funkcjonalnej i architektoniczno-przestrzennej.Dorobek naukowy prof.Ireny Popławskiej powstawał równolegle do jej pracy dydaktycznej.Dydaktykę traktowała Irena Popławska,jako podstawowy obowiązek nie szczędząc nigdy czasu na konsultacje związane z tematyką prowadzonych zajęć oraz na wnikliwe rozpatrywanie wszelkich spraw,z którymi studenci licznie zgłaszali się do niej w czasie sprawowania funkcji zastępcy Dyrektora Instytutu ds.Dydaktycznych.W swej rozprawie doktorskiej podjęła,jako jedna z pierwszych badaczy,tematykę łódzkiej architektury przemysłowej.W owych latach była to działalność pionierska i prekursorska.Zwróciła ona uwagę środowiska historyków architektury na nie rozpoznaną dotychczas i całkowicie niedocenianą architekturę polskiego przemysłu oraz na swoisty fenomen gwałtownej urbanizacji Łodzi,związany z jej rozwojem w ostatniej ćwierci XIX w.Odkrywała i przybliżała Łódź jako jedno z ważniejszych centrów architektury ziem polskich,a ponadto zajmowała się tematem architektury przemysłowej dotychczas w polskiej literaturze nie poruszanym,a w literaturze zachodnioeuropejskiej dopiero wówczas zaczynającym budzić zainteresowanie.Profesor Irena Popławska propagowała architekturę mieszkaniową Łodzi,a przede wszystkim przemysłową także na międzynarodowych seminariach i konferencjach(Fryburg,Kopenhaga,Lyon,Wiedeń).Przedmiotem badań Ireny Popławskiej stały się też wybrane rezydencje łódzkich przemysłowców,a w szczególności rezydencje występujące w związku przestrzennym z zabudową przemysłową i kształtujące łącznie większe założenia urbanistyczne,takie jak zespół fabryczno-rezydencjonalny Karola Scheiblera Księży Młyn oraz zespół fabryczno-rezydencjonalny Izraela Poznańskiego przy ul.Ogrodowej.
Działalność pozazawodowa
Niezależnie od zajęć dydaktycznych i prac naukowych profesor Irena Popławska zawsze znajdowała czas na działalność w stowarzyszeniach naukowych.Od 1952 r.była członkiem Stowarzyszenia Historyków Sztuki.W ciągu paru kadencji była wiceprezesem Oddziału Łódzkiego,a w latach 1967–1973 członkiem Zarządu Głównego SHS.W wielu konferencjach naukowych organizowanych przez to Stowarzyszenie wygłaszała referaty i brała udział w dyskusjach.Była również czynnym członkiem międzynarodowego gremium„The Intemational Committee for Industrial Heritage"(TICIH).Z ramienia tegoż Komitetu na początku lat 90 XX w.przygotowała materiał naukowy do wniosku o wpisanie zespołu przemysłowo-rezydencjonalnego Księży Młyn w Łodzi na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO.
Odznaczenia i wyróżnienia
- Nagroda Rady Naukowej przy Prezydencie m.Łodzi,1975 r.
- Nagroda Generalnego Konserwatora Zabytków
- Odznaka„Zasłużony Działacz Kultury”
- Złoty Krzyż Zasługi
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski w 1983 r.
- Nagroda Ministra Szkolnictwa Wyższego i Techniki w 1984 r.
- Honorowa Odznaka Miasta Łodzi w 1987 r.
- Wielokrotnie otrzymywała nagrody Rektorów PŁ i UŁ za osiągnięcia w pracy naukowej i w działalności dydaktycznej
Opublikowała około 50 artykułów i rozpraw.W jej dorobku naukowym przeważają prace dotyczące architektury Łodzi.
- Dawna Łódź w obrazach(1965 r.)
- Informator o zabytkach Łodzi(1965 r.)współautor Tadeusz Byczko
- Architektura przemysłowa Łodzi w XIX wieku.Łódź 1973 r.
- Architektura mieszkaniowa w Łodzi w XIX wieku(1992 r.)
- Zgierz.Architektura na tle rozwoju przestrzennego miasta[w:]Zgierz.Dzieje miasta.Praca zbior.pod red.Ryszarda Rosina Łódź 1996 r.
- Budownictwo domów robotniczych w Łodzi w II połowie XIX w.(1964 r.)
- Budownictwo domów rzemieślniczych w Łodzi w pierwszej połowie XIX w.(1965 r.)
- Architektura Łodzi ok.1900 r.(1969 r.)
- Pałac łódzkiego przemysłowca w drugiej połowie XIX w.współautorstwo(1969 r.)
- Zespół fabryczno-rezydencjalny Księży Młyn w Łodzi(1972 r.)
- Hilary Majewski architekt łódzki(1973 r.)
- Trzy pałace rodziny łódzkich przemysłowców(1980 r.)
- Architektura Łodzi w dwudziestoleciu międzywojennym(1983 r.)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz