Jan Zbigniew Ossoliński

Herbu Topór(ur.3 września 1555,zm.3 października 1623)sekretarz królewski mianowany przez króla Stefana Batorego w roku 1577,wojewoda podlaski,sandomierski,poseł,marszałek sejmu w roku 1601,senator,wojewoda podlaski od 1605,wojewoda sandomierski.Po ojcu Hieronimie odziedziczył talent polityczny.Podróżował po Europie,przebywając przez sześć lat,studiując w najlepszych uniwersytetach.Odwiedził Strasburg,Heidelberg,Paryż,Padwę.Po powrocie w 1577 roku mianowany został sekretarzem Stefana Batorego i wtedy przeszedł na katolicyzm już po śmierci ojca orędownika sprawy kalwinizmu w Rzeczypospolitej.Podczas wojny moskiewskiej wystawił własny poczet i walczył pod Połockiem,Wielkimi Łukami,Zawołoczem i Pskowem.Karierę polityczną rozpoczął u boku Jana Zamoyskiego,spowinowaconego z nim przez pierwszą żonę Zamoyskiego Annę Ossolińską.Jednak konflikt kanclerza z Samuelem Zborowskim,wujem Zbigniewa i jego stracenie oddaliły go od Zamoyskiego.Po śmierci Batorego opowiedział się za kandydaturą Habsburgów,wspierając ją do momentu porażki arcyksięcia Maksymiliana pod Byczyną.Odszedł od polityki w zacisze swego majątku w Klimontowie do momentu utrwalenia się władzy nowego króla i wystąpił w 1592 roku jako jego gorący zwolennik.Na przeszkodzie między Zygmuntem III a nim stał jednak Jan Zamoyski,skutecznie uniemożliwiając mu wpływ na młodego króla.Od 1593 był starostą czerskim,nowokorczyńskim i stopnickim.Po podziale majątku między braćmi w 1584 roku otrzymał drugą część Ossolina dwór,folwark i części lub połowy na Dziewkowie,Wilkowicach,Zakrzowie,Pęchowie,Nawodzicach majątki były zadłużone po ojcu.W 1600 roku był posłem na sejm.Jako najmłodszy z braci,wówczas 29-letni,otrzymał niezbyt wartościową schedę,jednak z biegiem lat,wykorzystując kłopoty finansowe braci,wykupił od nich resztę dziedzicznych ziem,skupiając w swym ręku z powrotem wszystkie ziemie rodowe Ossolińskich.Od 1603 roku podkomorzy sandomierski,co było szczytem jego kariery.Nominację na kasztelana małogoskiego wystawiono z datą 9 października 1603.Urzędu tego nie zdążył zapewne objąć,gdyż już 26 listopada został mianowany kasztelanem żarnowskim.Por.Polski Słownik Biograficzny,tom XXIV,s.429.Po śmierci Zamoyskiego w 1605 roku Zbigniew Ossoliński rozpoczął w pełni jako 50-letni człowiek działalność polityczną.Opowiedział się po stronie króla we wszystkich kwestiach dzielących go ze szlachtą.Około 1594 roku przeszedł z kalwinizmu na katolicyzm i stał się jego fanatycznym wyznawcą.Jako żarliwy katolik i przeciwnik różnowierców,wypędził ich ze swych majątków.Poparcie,jakie udzielał Zygmuntowi III,wiązał bezpośrednio ze swą karierą,chciał uzyskać stanowisko wojewody.Pierwszy nadarzający się korzystny wakat pojawił się w województwie podlaskim.Ossoliński szybko zakupił tam ziemie Siekierki,Rotki,Putkowice,za swe poparcie dla króla uzyskał stanowisko wojewody podlaskiego w 1605 roku.Od 1613 był kasztelanem małogoskim i żarnowskim.Następna okazja zaistniała w 1613 roku,kiedy w nagrodę za udane pertraktacje ze skonfederowanym wojskiem otrzymał urząd wojewody sandomierskiego.Od tego czasu coraz częściej krytykował politykę dworu,nie pozostając jednak w stosunku do monarchy w opozycji.
Rodzina
Był żonaty cztery razy.W 1583 r.poślubił ewangeliczkę Jadwigę Sienieńską h.Dębno.Drugą żoną była zaślubiona w 1594 r.katoliczka Anna Firlej(zm.1600).W 1602 r.poślubił Katarzynę Kosińską(zm.1607 r.)W 1608 r.poślubił Katarzynę Warszewicką(zm.w 1620).Pozostawił potomstwo z dwóch pierwszych małżeństw.
Jego dziećmi byli:

• Krzysztof Ossoliński(1587-1645)wojewoda sandomierski
• Maksymilian Ossoliński(1588-1655)podskarbi,kasztelan czerski
• Jerzy Ossoliński(1595-1650)podskarbi,wojewoda,kanclerz wielki koronny.
• Elżbieta Ossolińska żona Konstantego Korniakta.

Wszystkie związki były już czysto materialnymi,służącymi pomnażaniu jego majątku.Z każdą ze swych żon brał spory posag w dobrach ziemskich,które często wymieniał na ziemie sąsiadujące z jego majętnościami.Kolejną niebagatelną pomocą w tworzeniu jego fortuny były nadane mu królewszczyzny i wzięte dzierżawy,w których umiejętnie gospodarował.Jego najpoważniejszym nabytkiem w licznych transakcjach,jakie przeprowadzał,było kupno Mielca i Zgórska z przyległymi wsiami.Był zięciem najpierw Jana Sienienskiego,a potem Jana Firleja(ok.1521-1574)marszałka wielkiego koronnego.