Adam Sędziwój Czarnkowski
Herbu Nałęcz(ur.1555 zm.1627),wojewoda łęczycki,starosta generalny Wielkopolski,starosta pyzdrski,międzyrzecki.Urodzony w 1555 jako syn Wojciecha Sędziwoja,kasztelana santockiego,starosty generalnego Wielkopolski i Jadwigi z Gulczewa Sierpskiej.W młodości,za panowania Stefana Batorego,uczestniczył w wojnach z Moskwą z własnym oddziałem liczącym 40 konnych.Politycznie zaliczał się do obozu Jana Zamoyskiego.W 1593 po Andrzeju Opalińskim został starostą generalnym Wielkopolski i pełnił tę funkcję do śmierci.Po ojcu od 1593 do 1586 sprawował urząd komandora joannitów w Poznaniu.Był posłem na sejm w 1600 roku.W 1605 został wojewodą łęczyckim.W 1611 pełnił funkcję marszałka Trybunału Koronnego.Zwolennik rządów Zygmunta III Wazy.Przeciwny rokoszowi Zebrzydowskiego,organizował konfederację w Wielkopolsce w obronie króla.Brał udział w
wojnach przeciwko Turcji i Szwecji wystawiając własnym sumptem nawet
kilkusetosobowe oddziały zbrojnych.Walczył pod Chocimiem w 1621.Zwolennik wojny ze Szwecją.W lipcu 1627 zebrał własnych ludzi i ścigał
wojska Mansfelda oraz księcia Bernarda Weimarskiego.W 1627 na sejmiku w Środzie zjednał szlachtę wielkopolską do wojny ze Szwedami.Pełnił stałą funkcję rozjemcy między magnatami a królem,cieszył się
zaufaniem,szlachty,często występował w roli mediatora na sejmach i
sejmikach.Kilkukrotnie wybierany przez sejm i króla na komisarza w
różnych sprawach m.in.w sprawie lenna pruskiego,ziemi wieluńskiej,w
kwestii rozwiązania problemu niepłatnego wojska w Wielkopolsce po
wojnach z Moskwą w latach 1612-1615,w 1626 powierzono mu przygotowania
do obrony Wielkopolski,Pomorza i Śląska.Jeden z najbogatszych magnatów w Wielkopolsce,posiadał 3 miasta,49
wsi oraz części 17 wsi i 2 miast.Ponadto trzymał kilka starostw.W 1579
uzyskał starostwo pyzdrskie,następnie wolmińskie,powidzkie,międzyrzeckie(1617-1627),gnieźnieńskie,pietrzykowskie.Dobrodziej oraz fundator kościołów i klasztorów.Wspierał finansowo Jezuitów w Krakowie u św.Barbary,Karmelitów Bosych w Poznaniu,Paulinów w Częstochowie.W 1611 przyczynił się do erekcji kolegium jezuickiego w Poznaniu.Ukończył budowę obecnego barokowego kościoła parafialnego w Czarnkowie(1570-1580).W 1615 odzyskał z rąk luterańskich kościół w Pleszewie i go
odbudował.Zmarł w 18 IX 1627
w Kaliszu w wieku 72 lat,ceremonie pogrzebowe odbyły się 3 IV w
Poznaniu,natomiast 5 IV został pochowany w kościele farnym w
Czarnkowie.Został złożony w podziemiach kaplicy Biczowania Pana Jezusa w
cynowym sarkofagu wykonanym przez poznańskiego konwisarza
Jakuba Kanadeja.Wyryto na nim 6 medalionów przedstawiających czyny
wojenne Czarnkowskiego oraz zamieszczono portret zmarłego namalowany na
miedzianej blasze prawdopodobnie przez Macieja,nadwornego malarza
Czarnkowskich.W latach 1925-1926 dokonano konserwacji sarkofagu i
dorobiono brakujące wieko.Na pogrzebie mowę wygłosił kaznodzieja
jezuicki Mateusz Bembus oraz dominikanin Jacek Choryński.
Trzykrotnie żonaty:
- przed 1586 z Jadwigą z Tomic Iwieńską(zm.po 1595),
- przed 1603 z Anną Zborowską(zm.przed 1615),
- przed 1616 z Katarzyną Leszczyńską(zm.1639).
Z drugiego małżeństwa miał syna Władysława starostę pyzdrskiego i bydgoskiego,po którego śmierci,imiennik,starosta kłecki Władysław Czarnkowski opublikował w 1623 r.elegijne wiersze;oraz córki:Jadwigę żona Pawła Działyńskiego,starosty bratiańskiego,Anną żona Stanisława Przyjemskiego,marszałka nadwornego koronnego.Z trzeciego małżeństwa miał syna Franciszka Kazimierza,kasztelana
poznańskiego,córki:Annę wyszła za Jana Leszczyńskiego,Teresę wyszła za Krzysztofa Opalińskiego,wojewodę poznańskiego.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz