Maciej Bogusz Stęczyński

Maciej Bogusz Zygmunt Stęczyński(ur.20 lutego 1814 r.w Hermanowicach,zm.7 sierpnia 1890 r.w Krakowie)polski poeta,podróżnik i rysownik.
Życie
Urodził się w rodzinie ogrodnika.Młodość spędził w Krośnie,gdzie uczył się rysunku u malarza Marynowskiego.Pierwsze samotne wędrówki rozpoczął w 1833 roku.Uczestniczył w tym czasie w konspiracji galicyjskiej,współpracując m.in.z Sewerynem Goszczyńskim.W latach 1837–1838 pracował jako litograf we Lwowie.Zimą 1845–1846 mieszkał i pracował w Stróżach,w lutym 1846 r.w czasie rzezi galicyjskiej został napadnięty,mocno pobity i aresztowany przez chłopów.Był zaangażowany w wydarzenia Wiosny Ludów 1848 roku we Lwowie.W rękopisie Stęczyński pozostawił wspomnienia ze swoich podróży między innymi po Tatrach,Podtatrzu,Pieninach,Bukowinie,Beskidach,Śląsku,Orawie,Serbii,Siedmiogrodzie i Dalmacji.Wszystkie te rejony zwiedzał,rysował i opisywał.Był nierzadko pierwszym i jedynym w XIX w.piewcą ich piękna i twórcą wielu unikatowych widoków mających dużą wartość dokumentalną.Zawierają je głównie albumy Okolice Galicji,Pamiątka malownicza i poemat Tatry w dwudziestu czterech obrazach,do dziś często wykorzystywane jako źródło wiedzy oraz materiału ikonograficznego.Wykonał też unikatową serię rycin z pełną panoramą widoku z Kopca Kościuszki w Krakowie(1852 r.)Jego dorobek w zakresie„krajowidoków”był niewiele mniejszy od dokonań sławnego Napoleona Ordy.Przed Walerym Eljaszem-Radzikowskim i Tytusem Chałubińskim był najlepszym polskim znawcą Tatr,lepszym nawet od Wincentego Pola.Po wspomnianych regionach Europy wędrował nieraz o chlebie i wodzie,o czym pisał w swoich poematach był prawdziwie nieraz głodny i spał pod gołym niebem.Pracował ciężko w okresach zimowych,aby móc w okresie od wczesnej wiosny do jesieni wędrować z notatnikiem i szkicownikiem.Przewodnikiem Stęczyńskiego,gdy ten w latach 1845 i 1851 zwiedzał Podhale i Tatry,był Józef Bigos,góral,doskonały znawca gór,pochodzący prawdopodobnie z Bukowiny.Utwory Stęczyńskiego,mimo,że stanowią w znacznej części poezję pisaną średniówką z rymami,są źródłem wielu informacji geograficznych i folklorystycznych.Karkonoskiego Ducha Gór zwanego„Rübezahlem”Stęczyński przetłumaczył jako„Rzepolicz”.Nazwa ta później została poprawiona na„Liczyrzepę”.Od 1859 roku mieszkał w Krakowie.Pod koniec życia żył w nędzy,utrzymywał się z okazjonalnych datków.Zmarł na gruźlicę w mieszkaniu przydzielonym mu przez władze miasta Krakowa.Pochowany został na cmentarzu Rakowickim.Jego imieniem nazwane są ulice w kilku miastach,m.in.jedna z głównych ulic w Świdnicy oraz w Nysie.
Twórczość

Okolice Galicji(Lwów 1847–1848) Pamiątka malownicza(Lwów 1852–1853) Tatry w dwudziestu czterech obrazach(Kraków 1860 r.) Zbójcy w Galicji(Kraków 1860 r.) Krosno(Kraków 1862 r.) Świątynia Polaków,czyli Katedra na Wawelu w Krakowie(Kraków 1864 r.) Ryszard z Krzyżanowic chorąży krakowski.Legenda z wieku XI(Odessa 1875 r.) Śląsk(Kraków 1851 r.Wrocław 1949 r.wyd.2 1949 r.) Sudety(Kraków 1884 r.Wrocław 1949 r.)