Jan Machulski

Jan Henryk Machulski(ur.3 lipca 1928 w Łodzi,zm.20 listopada 2008 w Warszawie)polski aktor filmowy,teatralny i telewizyjny,reżyser teatralny i pedagog.Pomysłodawca Alei Gwiazd w Łodzi.Współzałożyciel Teatru Ochoty w Warszawie(1970 r.)Pedagog w PWSTTviF w Łodzi.Wieloletni dziekan Wydziału Aktorskiego tej uczelni.Mąż aktorki Haliny Machulskiej i ojciec reżysera filmowego Juliusza Machulskiego.

Życiorys
W 1947 r.ukończył Państwowe Gimnazjum i Liceum Koedukacyjne Pierwszego Stopnia w Aleksandrowie Łódzkim.Absolwent(1950 r.)ówczesnego Państwowego Gimnazjum i Liceum im.T.Kościuszki w Łodzi(obecnie III LO w Łodzi).W 1954 r.ukończył Państwową Wyższą Szkołę Aktorską w Łodzi,a w 1971 r.Państwową Wyższą Szkołę Teatralną w Warszawie.Trzy lata później zaczął wykładać w łódzkiej szkole filmowej,na wydziale aktorskim.Od 1963 r.należał do PZPR.W 1970 r.razem z żoną,otworzył w Warszawie własną scenę,Teatr Ochoty Ośrodek Kultury Teatralnej,a wkrótce potem ognisko teatralne dla dzieci i młodzieży.Machulski szefował Teatrowi Ochoty do 1996 r.Scena miała być miejscem edukacji młodych ludzi sztuki i miejscem spotkania twórców z publicznością.Od 1975 r.Teatr Ochoty występował latem w Zamościu grając sztuki szekspirowskie.Te występy stały się zalążkiem dorocznego Zamojskiego Lata Teatralnego.Działalność pedagogiczna stała się wkrótce ważnym zajęciem Machulskiego.W 1974 r.rozpoczął pracę w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej,Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi.W latach 1981–1983 oraz 1991–1996 był dziekanem wydziału aktorskiego tej uczelni.W 1999 r.wraz z żoną,otworzył prywatną Szkołę Aktorską im.Haliny i Jana Machulskich,działającą przy ASSITEJ Międzynarodowym Stowarzyszeniu Teatrów dla Dzieci i Młodzieży.Szkoła proponuje alternatywny program kształcenia aktorów zawodowych.Występował na scenach wielu teatrów:w latach 1954–1955 Teatr Jaracza w Olsztynie,Teatr Ziemi Opolskiej w Opolu(1955–1957),Teatr im.Juliusza Osterwy w Lublinie(1957-1963),Teatr Nowy w Łodzi(1963–1966),teatrów Polskiego oraz Narodowego w Warszawie(1966–1970).Był założycielem m.in.„agencji”w Teatrze Lubelskim(1961 r.)„Sceny studyjnej”w Łodzi(1964 r.)Zagrał ok.120 ról teatralnych oraz ok.45 ról filmowych.W młodości aktywnie uprawiał sport,grając w III-ligowym klubie piłkarskim Włókniarz Aleksandrów Łódzki.Był ambasadorem Łodzi w staraniach o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury.12 listopada 2008 otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Miasta Łodzi.Zmarł na zawał serca w warszawskim Szpitalu Bielańskim,w wieku 80 lat.28 listopada 2008 został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.Pośmiertnie został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Filmografia(wybór)

• "Ostatni dzień lata"(1958 r.reż.Tadeusz Konwicki)
• "Wolne miasto"(1958 r.reż.Stanisław Różewicz)
• :Orzeł"(1959 r.reż.Leonard Buczkowski)
• "Daleka jest droga"(1963 r.reż.Bohdan Poręba)
• "Wyspa Złoczyńców"(1965 r.reż.Stanisław Jędryka)
• "Sublokator"(1966 r.reż.Janusz Majewski)
• "Rękopis znaleziony w Saragossie"(1964 r.reż.Wojciech Has)
• "Rzeczpospolita babska"(1969 r.reż.Hieronim Przybył)
• "Album polski"(1970 r.reż.Jan Rybkowski)
• "Pogoń za Adamem"(1970 r.reż.Jerzy Zarzycki)
• "Podróż za jeden uśmiech"(1971 r.)Stanisław Wanatowicz,ojciec Poldka
• "Dyrektorzy"(1975 r.)lekarz
• "Polskie drogi"serial telewizyjny(1976 r.reż.Janusz Morgenstern)mecenas Stefan Kozakiewicz,komunista(8-9,11)
• "Daleko od szosy"serial telewizyjny(1976 r.reż.Zbigniew Chmielewski)ojciec Ani
• "Królowa Bona"(1980 r.)Wolski
• "Białe tango"(1981 r.)Andrzej,przyjaciel Ireny(odc.6)
• "Vabank"(1981 r.reż.Juliusz Machulski)
• "Vabank II,czyli riposta"(1984 r.reż.Juliusz Machulski)
• "Kingsajz"(1987 r.reż.Juliusz Machulski)
• "Zabij mnie glino"(1987 r.reż.Jacek Bromski)
• "Deja vu"(1990 r.reż.Juliusz Machulski)
• "Szwadron"(1992 r.reż.Juliusz Machulski)
• "Psy"(1992 r.reż.Władysław Pasikowski)
• "Kuchnia polska"(1993 r.doktor Kozłowski
• "Psy 2.Ostatnia krew"(1994 r.reż.Władysław Pasikowski)
• "Komedia amerykańska"(1996 r.reż.Juliusz Machulski)
• "Kiler"(1997 r.reż.Juliusz Machulski)
• "Kiler-ów 2-óch"(1999 r.reż.Juliusz Machulski)
• "D.I.L."(2002 r.reż.Konrad Niewolski)
• "Superprodukcja"(2003 r.reż.Juliusz Machulski)
• "Rodzina zastępcza"(2003 r.reż.Wojciech Nowak)
• "Vinci"(2004 r.reż.Juliusz Machulski)
• "Emilia"(2005 r.reż.Piotr Matwiejczyk)
• "Nie ma takiego numeru"(2005 r.reż.Bartosz Brzeskot)
• "1409.Afera na zamku Bartenstein"(2005 r.reż.Rafał Buks)
• "Co słonko widziało"(2006 r.reż.Michał Rosa)
• "Doręczyciel"(2008 r.reż.Maciej Wojtyszko)
• "Ostatnia akcja"(2008 r.reż.Michał Rogalski)
• "Orkiestra niewidzialnych instrumentów"(2010 r.reż.Cezary Albin)

Dubbing

• 1969 r."Zbrodniarz,który ukradł zbrodnię"głos naczelnika więzienia
• 2004 r."Scooby-Doo 2:Potwory na gigancie"głos Wicklesa

Odznaczenia,nagrody i wyróżnienia

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski(2008 r.pośmiertnie)^[
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski(1998 r.)
• Złoty Krzyż Zasługi(1977 r.)
• Medal Komisji Edukacji Narodowej(1994 r.)
• Medal Pro Memoria(2008 r.)
• Nagroda Miasta Stołecznego Warszawy(1980 r.)
• Medal IV wieki stołeczności Warszawy w dowód uznania za koncepcję i osiągnięcia Teatru Ochoty(1996 r.)
• Nagroda„Buława hetmańska”dla spektaklu„Balladyna”w Teatrze Ochoty na XIII ZLT w Zamościu(1988 r.)
• Nagroda„Złota Żaba”dla polskiego aktora na 11 Międzynarodowym Festiwalu Sztuki Autorów Zdjęć Filmowych„Camerimage”w Łodzi(2003 r.)
• Nagroda„Offskar”(Polska Nagroda Kina Niezależnego)za całokształt twórczości i wspieranie kina offowego
• Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis(2008 r.)
• Tytuł Honorowego Obywatela Zamościa(2000 r.)
• Tytuł Honorowego Obywatela miasta Łodzi(2008 r.)