Witold Zglenicki

Witold Leon Julian Zglenicki,ros.Витольд Згленицкий,herbu Prus II(ur.6 stycznia 1850 w Starej Wargawie koło Kutna,zm.6 lipca 1904 w Baku)geolog,hutnik,nafciarz,filantrop,ojciec nafty bakijskiej,polski Nobel,uczeń Dmitrija Mendelejewa.Główny filantrop nauki polskiej darczyńca ówczesnej Kasy im.Mianowskiego,obecnie reaktywowanej,oraz Uniwersytetu Warszawskiego.
Życiorys
Pobierał naukę w Gimnazjum w Płocku(1859-1866),następnie w latach 1866-1870 studiował na Wydziale Matematyczno-Fizycznym Szkoły Głównej Warszawskiej(obecnie Uniwersytet Warszawski) i w latach 1870-1875 w Instytucie Górniczym(ros.Горный институт)w Petersburgu.W czasie studiów postanowił poświęcić się górnictwu,widząc w przemyśle naftowym ważny czynnik rozwoju.Pracował w Zakładach Górniczych w Suchedniowie Królestwa Polskiego(1875 r.)oraz w Zakładach Hutniczych w Mroczkowie(1876-1884),gdzie zajmował się eksploatacją i modernizacją wielkich pieców do wytopu żelaza.W latach 1884-1890 prowadził prywatne kuźnice.W 1891 r.został zatrudniony w Urzędzie Probierczym w Rydze;w 1893 r.przeniesiono go do podobnego urzędu w Baku,gdzie pracował do końca życia.Ponieważ pasjonował się geologią,wolny czas i fundusze inwestował w tę działalność.Opracował i podarował nafciarzom przyrząd do pomiarów prostopadłości wiercenia otworów górniczych.Zaprojektował też urządzenie do podmorskich wierceń i wydobycia ropy naftowej,stając się w tej dziedzinie absolutnym światowym pionierem.Wyznaczył podmorskie działki naftowe,określając ich zasobność oraz ustalił złoża naturalne na tym terenie.Świetnie oceniła jego dokonania jedna z gazet:„Człowiek,który uczynił z Baku naftowe Eldorado”.Szach Persji Muzaffar ad-Din za odkrycia geologiczne na terenie tego kraju wyróżnił go ok.1900 r.Orderem Lwa i Słońca.Dostrzegły go również władze rosyjskie awansując w 1901 r.do stopnia radcy kolegialnego tj.pułkownika.Dzięki inżynierowi Zglenickiemu powstały w Baku wodociągi,wspierał naukę pomagając Bibliotece Bakińskiego Oddziału Imperatorskiego Rosyjskiego Towarzystwa Technicznego oraz pośmiertnie(w latach 1909-1912)współfinansował wraz z rodziną Rylskich budowę kościoła rzymskokatolickiego(pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny),notabene zniszczonego w latach trzydziestych.W swoich poczynaniach partner braci Nobel(Alfreda,Ludwiga i Roberta)oraz rodziny Rothschild.Dowiedziawszy się niespodziewanie o swojej śmiertelnej chorobie cukrzycy,która w tamtym czasie była nieuleczalna sporządził testament,zapisując na naukę polską(częściowo też rosyjską) i inne cele charytatywne dochody ze swoich pól naftowych.Paragraf 8 testamentu przewidywał utworzenie fundacji„Kasie imienia Mianowskiego w Warszawie,w celu utworzenia kapitału żelaznego,z zastrzeżeniem,by procenty od tego kapitału były przeznaczone na wydawanie nagród,według uznania Zarządu Kasy,za najlepsze dzieła dotyczące ogólnoeuropejskiej literatury,sztuki i nauki,w rodzaju noblowskich nagród„.
Z funduszy wydano m.in.

• Słownik geograficzny Królestwa Polskiego
• 15 tomów Poradnika dla samouków
• 5 tomów Mazowsza Oskara Kolberga
• Księgę przysłów polskich Samuela Adalberga
• Pieśni Ludu
• Encyklopedię staropolską Zygmunta Glogera

Z zapomóg korzystała również Maria Konopnicka.Przez krótki okres Kasa dysponowała dzięki Zglenickiemu kwotami,które przewyższały potrzeby ówczesnej nauki i kultury polskiej.Zmarł w Baku,pochowany w Woli Kiełpińskiej koło Zegrza pod Warszawą.Niestety,testament został wykonany tylko po części z wolą zmarłego.Po przewrocie bolszewickim w Rosji pola naftowe należące do fundacji Kasy im.Mianowskiego zostały przez bolszewików wywłaszczone bez odszkodowania.W ten sposób przestał istnieć kapitał„Polskiego Nobla”.Jego prace kontynuował w okolicach Baku inny Polak Paweł Potocki.
Życie prywatne
Syn:Anatol(1896-1960)