Muzeum Archeologiczne w Krakowie

Najstarsza tego typu placówka w Polsce,powstała w 1850 roku.
Historia i działalność
Muzeum powołano do życia jako Muzeum Starożytności i początkowo miało swoją siedzibę w Bibliotece Jagiellońskiej przy ul.św.Anny.14 lat późnej zostało przeniesione na ulicę Sławkowską 17,a następnie(w 1967 r.)do budynku przy ulicy Senackiej 3,gdzie znajduje się do dziś.W momencie utworzenia Muzeum wystosowano do społeczeństwa apel z prośbą o przekazywanie znalezisk i obiektów archeologicznych,które mogłyby być eksponowane w nowej placówce.Dzięki szerokiemu odzewowi zbiory Muzeum znacznie się powiększyły m.in.o jeden z najcenniejszych eksponatów posąg Światowida ze Zbrucza.Wkrótce Muzeum rozpoczęło także własne badania archeologiczne i w ten sposób wzbogaciło się o kolejne eksponaty.Badania te były prowadzone m.in na Ukrainie,Litwie,Białorusi oraz przede wszystkim na terenach Małopolski,która znajduje się w centrum zainteresowań Muzeum.Wraz z rozpoczęciem budowy Nowej Huty w 1949 r.Muzeum rozpoczęło wykopaliska na tym terenie,dzięki czemu jest to obecnie jeden z najlepiej przebadanych obszarów w Polsce.Swoje prace Muzeum prowadzi także w Górach Świętokrzyskich,gdzie w starożytności rozwinęło się hutnictwo żelaza.Dziś Muzeum prezentuje zarówno wystawy stałe,jak i czasowe.Muzeum wydaje dwa pisma:„Materiały Archeologiczne” i „Materiały Archeologiczne Nowej Huty”.
Budynek
Teren,gdzie obecnie znajduje się budynek muzeum,w okresie IX-XIII wiek znajdowały się drewniano-ziemne umocnienia podgrodzia Okół,a od XIV wieku mur obronny miasta.Pozostałości umocnień zachowały się w podziemiach Muzeum i w północno-wschodniej części ogrodu.W północno-zachodnim narożniku zabudowań i pod murem ogrodzenia od strony ul.Poselskiej widoczne są do dziś relikty baszty Legackiej(baszty Murarzy).Na terenie Muzeum znajdowały się kolejno:dwór Gniewosza z Dalewic,siedziba rodu Tęczyńskich zwana Malowanym Dworem oraz XIV-wieczna łaźnia miejska,a od XV do końca XVIII w.kościół św.Michała z klasztorem karmelitów bosych.Po usunięciu zakonników urządzono w budynkach klasztornych więzienie,a później w miejsce kościoła urządzono salę sądową.Po roku 1874 połączono budynki więzienne z gmachem sądu i wykonano kaplicę w północno-zachodniej części zabudowań(od strony ul.Poselskiej).Od strony ul.Senackiej wzniesiono dzisiejszą bramę wjazdową i budynek dla potrzeb gospodarczych więzienia(kuchnia,pralnia,magazyn).Pomieszczenia więzienne przystosowano na pracownie,bibliotekę,magazyny i sale wystawowe.
Wystawy
Stałe ekspozycje:

• Bogowie starożytnego Egiptu część zbioru stanowią cztery sarkofagi z wykopalisk w el-Gamhud prowadzonych w latach 1907-1908 przez Tadeusza Smoleńskiego.Zbiory zabytków egipskich pochodzą m.in.z wykopalisk w el-Gamhud przeprowadzonych przez Tadeusza Smoleńskiego.Zabytki pochodzące z Nubii i Tura pozyskała Akademia Umiejętności.Kolekcję wzbogacono także o znaleziska pochodzące z wykopalisk H.Junkera w Gizie(1913 r.)oraz zabytki z muzeum żołnierzy Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich walczących podczas II wojny światowej w Egipcie.Galeria sztuki egipskiej mieści się na pierwszym piętrze budynku muzeum.Pierwsza sala tzw.niebieska mieści cztery drewniane sarkofagi.Pośrodku stoi gablota z maskami kartonażowymi,uszebti,alabastrowym torsem męskim z okresu ptolemejskiego i głowami władców odzianych w chustę nemes.Wśród widocznych zabytków stoi posążek siedzącego mężczyzny z V dynastii o wysokości 8,5 cm.Przy ścianie,na prawo od wejścia do sali,w kolejnej gablocie spoczywają figurki siedzących ibisów,symboli boga Tota.Poniżej znajdziemy mumie zbożowe w drewnianych"sokolich"sarkofagach a także starannie zawinięte mumie kota i sokoła z okresu ptolemejsko-rzymskiego.Przy kolejnej ścianie znajdują się rozmaite figurki i naczynia.Do kolejnej sali prowadzi korytarz,w którym umieszczono gabloty:numizmatyczną i mieszczącą ostrakony greckie.W następnym pomieszczeniu wyeksponowano figurki Ozyrysa,fragmenty całunów,stele z II i III wieku,figurki uszebti z XXVI dynastii,biżuterię,m.in.plakietki z kartuszem Szabaki i przede wszystkim sarkofagi i mumie.Największa drewniana trumna należała do Aset-iri-khet-es i wraz z drugą,nieco mniejszą,odkryte zostały w el-Gamhud.W tej samej sali umieszczono także maski,kartonaże oraz fragmenty koptyjskich tkanin.W gablotach zastosowano oświetlenie światłowodowe,gwarantujące bezpieczeństwo zabytków i niepodnoszące temperatury wewnątrz.
• Garncarstwo prahistoryczne historia garncarstwa na ziemiach polskich od czasów pojawienia się pierwszych naczyń glinianych w VI tysiącleciu p.n.e.do XII wieku n.e.
• Ogród ceramiki autorami dzieł wystawianych na wolnym powietrzu są artyści wrocławscy
• Pradzieje i wczesne średniowiecze Małopolski trzy częściowa wystawa(o środowisku przyrodniczym i zdobywanie pożywienia;sposoby zapewnienia bezpiecznego schronienia,zagadnienia związane z dniem codziennym dawnych Małopolan)
• Wozy z Bronocic,wystawa prezentuje wazę z Bronocic

Oprócz wystaw stałych,w Muzeum prezentowane są także wystawy czasowe

• Dzieje najstarsze i stare gmachu Muzeum Archeologicznego w Krakowie historia budynku Muzeum

Status prawny Muzeum
Muzeum działa w oparciu o ustawę o muzeach,ustawę o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej,ustawę o finansach publicznych,ustawę o ochronie zabytków oraz statut Muzeum Archeologicznego w Krakowie nadany Uchwałą nr 438/08 Zarządu Województwa Małopolskiego z dnia 29 maja 2008 roku.Zgodnie ze statutem Muzeum jest samorządową instytucją kultury wyodrębnioną pod względem prawnym i ekonomiczno-finansowym,której organizatorem jest Województwo Małopolskie.Nadzór nad Muzeum w sposób ogólny sprawuje Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego,a w sposób bezpośredni Zarząd Województwa Małopolskiego.Przy Muzeum działa jedenastoosobowa Rada Muzeum,której członków powołuje i odwołuje Zarząd Województwa Małopolskiego.Wewnętrznie zasady pracy Muzeum są określone w Regulaminie Organizacyjnym.