Wawrzyniec Gembicki

Herbu Nałęcz(ur.5 sierpnia 1559,Gembice,obecnie Gębice zm.10 lutego 1624 Łowicz)arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski,biskup chełmiński,biskup kujawski,kanclerz wielki koronny,podkanclerzy koronny,sekretarz wielki koronny.
Młodość i nauka
Urodzony 5 sierpnia 1559 r.w Gembicach;pochodził ze średniozamożnej rodziny wielkopolskiej,syn Pawła i Anny Łowęckiej.Po początkowej nauce w Chodzieży oraz dalszej w Akademii Lubrańskiego i kolegium jezuickim w Poznaniu,podjął w latach 1576-1577 studia w jezuickiej akademii w bawarskim Ingolstadt,gdzie studiował filozofię i prawo.Kontynuował studia po powrocie do kraju na Akademii Krakowskiej.W czasie studiów wstąpił do stanu duchownego.
Początki kariery
Po studiach rozpoczął pracę w kancelarii podkanclerzego Wojciecha Baranowskiego.Pracowitość,zdolności oraz poparcie dalszego krewnego,Jana Zamoyskiego przyniosły mu godność sekretarza króla Stefana Batorego,a w 1587 Zygmunta III.W 1595 został sekretarzem wielkim koronnym.Brał w 1596 r.udział w misji do Stolicy Apostolskiej,gdzie jego biegła przemowa ostatecznie przekonała papieża Klemensa VIII o słuszności praw Rzeczypospolitej do Mołdawii.
Biskup chełmiński
Po powrocie z misji otrzymał kilka beneficjów kościelnych,a następnie 10 listopada 1600 nominację na biskupstwo chełmińskie.Sakrę przyjął z rąk prymasa Stanisława Karnkowskiego,jednak z racji na brak indygenatu pruskiego spotkał się z oporem sejmiku generalnego Prus Królewskich.Jako biskup zwalczał energicznie reformację,umacniał katolicką organizację kościelną,osobiście wizytował parafię,troszczył się o wzmocnienie dyscypliny kleru,zrewidował statuty kapituły katedralnej chełmińskiej(1603) i utworzył w niej prebendę kanonika-teologa.Mimo oporów kapituły odbył 21 czerwca 1605 r.synod diecezjalny w Chełmży,którego statuty uporządkowały szereg spraw diecezji.Popierał jezuitów w Toruniu,wprowadzając ich ponownie,przy zbrojnej pomocy szlachty,do tegoż miasta;przywrócił w Toruniu procesje Bożego Ciała.Jako subdelegat papieski nadzorował reformę benedyktynek podjętą w klasztorze chełmińskim przez energiczną ksienię Magdalenę Mortęską i w 1606 r.zatwierdził ich nową regułę.Brał czynny udział w obradach sejmiku pruskiego oraz uczestniczył w synodzie prowincjalnym w Piotrkowie w 1607 r.
Biskup kujawski
W 1610 został biskupem kujawskim,wbrew prawu ale za zgodą króla i sejmu zatrzymując otrzymane wcześniej kanclerstwo.Jako biskup kujawski zdecydowanie występował przeciw luteranom w Gdańsku i przywrócił w tym mieście katolicką organizację kościelną.Osadził jezuitów w Starych Szkotach pod Gdańskiem,wprowadził nowy podział archidiakonatu pomorskiego,a w 1612 odbył synod diecezjalny we Włocławku.
Prymas i arcybiskup gnieźnieński
12 października 1615 został desygnowany przez króla na arcybiskupa gnieźnieńskiego i prymasa Polski,uzyskując 8 maja 1616 prowizje papieską.Jako metropolita dał się poznać jako świetny gospodarz,odbudowując zrujnowaną ekonomię archidiecezji.Przeprowadzał liczne fundacje,odrestaurował katedrę gnieźnieńską i liczne kościoły.Wykazał troskę o bibliotekę kapitulną i seminarium.Dbał o rezydencję prymasowską w Łowiczu,ale obdarował też hojnie zakon bernardynów.Jego świetny dwór stał się jednym z ognisk życia kulturalnego Rzeczypospolitej.
Kanclerz i polityk
W 1607 został podkanclerzym koronnym,a w 1609 kanclerzem wielkim koronnym.Popierał politykę wschodnią Zygmunta III.W 1610 r.brał udział w wyprawie króla na Smoleńsk,zabiegając aktywnie o potrzebne na nią środki finansowe.W 1611 zorganizował w Warszawie wspaniałą ceremonię powitania powracającego na czele wojska polskiego pogromcy Rosjan króla Zygmunta III.Gdy polityka moskiewska monarchy poniosła klęskę,oddał w 1613 oddał kanclerstwo Feliksowi Kryskiemu,ale pozostał wierny koncepcji opanowania Rosji.W 1613 przewodniczył w Bydgoszczy komisji sejmowej mającej zaspokoić żądania niepłatnego wojska,doprowadzając do ugody i rozwiązania konfederacji.Był zwolennikiem pokoju z Turcją,przekonał jednak duchowieństwa na synodach w Łowiczu w 1620 oraz Piotrkowie w 1621 do finansowego wsparcia rozpoczętej wojny.W 1621 wobec wyruszenia króla na kampanię przeciw Turcji sprawował namiestnictwo w Koronie.Na sejmie w 1623 usiłował doprowadzić do ugody unitów z prawosławiem.Zmarł 10 lutego 1624 r.w Łowiczu,pochowany w katedrze gnieźnieńskiej w nagrobku z alabastru z jego wizerunkiem.