Gimnazjum Akademickie w Toruniu

Protestancka szkoła półwyższa założona w Toruniu w 1568,odznaczająca się wysokim poziomem nauczania i nowatorstwem poglądów.Jedna z najsłynniejszych i najświetniejszych uczelni w Królestwie Polskim.
Historia
Gimnazjum Akademickie zostało założone w 1568 na bazie istniejącej już wcześniej szkoły miejskiej.Początkowo mieściło się w budynkach dawnego klasztoru franciszkańskiego przy kościele Mariackim.Od 1594 szkoła wyższa przekształcona dzięki zabiegom toruńskiego burmistrza i humanistę Henryka Strobanda do rangi akademickiej poprzez dodanie tzw.classis suprema.Była to jedna z pierwszych uczelni wyższych w Polsce.Wśród jego wykładowców byli tak wybitni ówcześni intelektualiści jak:Jan Turnowski,Piotr Zimmermann,Konrad Graser,Jan Krzysztof Hartknoch,Paweł Stransky czy Piotr Jaenichen.Było ono ośrodkiem życia kulturalnego i naukowego miasta i całych Prus Królewskich.Przez wieki stało się jednym z najprężniejszych ośrodków szerzenia luteranizmu w Prusach Królewskich,choć wśród jego uczniów byli też przybysze z krajów regionu bałtyckiego,Węgier,Siedmiogrodu.Z czasem rosła renoma gimnazjum i rozwój ilościowy.W najkorzystniejszych latach 30. i 40.XVII w.rocznie przyjmowano ok.100 kandydatów,a ogólny stan osiągnął liczbę 600–1000 studentów.Wysoki poziom nauczania,nowatorstwo poglądów,jak i ożywiona działalność wydawnicza profesorów szkoły,ich rzutka działalność także na polu czasopiśmiennictwa wszystko to razem pozwala na określenie gimnazjum toruńskiego jako jednej z nielicznych enklaw oświeceniowej kultury naukowej w Rzeczypospolitej.Po tumulcie toruńskim w 1724 i odebraniu protestantom dotychczasowych budynków szkoły,siedzibę gimnazjum umieszczono w Ekonomii(dotychczasowym internacie dla mniej zamożnych studentów).W 1825 r.na mocy układu między Toruniem a rządem pruskim gimnazjum stało się szkołą państwowo-miejską,a od 1880 już tylko państwową,nabierając charakteru niemieckiego.
Placówki powiązane

Gimnazjum miało ogromny wpływ na miasto i Prusy Królewskie,było prekursorem szeregu działań o charakterze naukowym i kulturalnym,niejednokrotnie jako pierwszy ośrodek z danej dziedziny w Polsce.
Dzięki gimnazjum utworzona została w Toruniu m.in.:

• biblioteka,dorównująca największym ówczesnym księgozbiorom europejskim,liczącym ok.10 tys.woluminów
• drukarnia,założona w 1581
• pierwsze Muzeum(Musaeum)na Pomorzu od 1594
• pierwsza bursa(akademik)w regionie"Ekonomia"otwarta w 1601
• pierwszy w Polsce Ogród Zoobotaniczny od 1797

Stan obecny
I Liceum Ogólnokształcące w Toruniu uważane jest za kontynuację dawnego Gimnazjum Akademickiego.Obecnie w Toruniu mieści się także Gimnazjum i Liceum Akademickie.Szkoła ta funkcjonuje pod nadzorem toruńskiego uniwersytetu,uczy w niej wielu wykładowców akademickich.Uczelnią wyższą kontynuującą tradycje naukowe Torunia i regionu jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu,największa i najstarsza uczelnia w województwie(zał.1945).