Historia
Pierwsze ślady działalności ludzkiej w rejonie Rajgrodu pochodzą z około 9000-7000 roku p.n.e.Nad jeziorem Dręstwo znaleziono szkielety ludzi kromaniońskich.W średniowieczu na wyspie,gdzie wznosiło się wzgórze,Jaćwingowie założyli osadę Raj,która była siedzibą plemienia jaćwieskiego Zlinców.Leżała ona na szlaku handlowym wiodącym z Mazowsza w głąb ziem jaćwieskich.Według Wiganda z Marburga w 1360 roku król Kazimierz Wielki nakazał kasztelanowi wiskiemu budowę w Rajgrodzie zamku Rongart,który być może nie został ukończony z powodu zniszczenia go w trakcie budowy przez Krzyżaków.Pierwsza pewna wzmianka o Rajgrodzie pochodzi z 1429 roku z aktu sprzedaży przez Mikołaja z Rajgrodu dóbr w ziemi wiskiej jego bratu Janowi.Niedługo przed 1445 rokiem w miejscu Rajgrodu założono gród i utworzono z niego ośrodek handlu drewnem,którego pierwszymi mieszkańcami byli bartnicy i rybacy z Goniądza.Na mocy Pokoju w Melnie w 1422 roku gród przeszedł z Mazowsza do Wielkiego Księstwa Litewskiego.Pierwszym źródłowo poświadczonym plebanem w Rajgrodzie był w 1485 r.ksiądz Adam Szczuka,poprzednio wikary wąsoski.Około roku 1505 r.tereny te Aleksander Jagiellończyk nadał Michałowi Glińskiemu,a w 1509 król Zygmunt I Stary nadał dobra rajgrodzkie i goniądzkie wojewodzie Mikołajowi Radziwiłłowi,co stało się początkiem istnienia na tym terenie tzw.„państwa Radziwłłów”.W tym okresie Rajgród jest uznawany za przynależny do ziemi bielskiej.W 1519 r.Mikołaj Radziwiłł na prośbę plebana Stanisława Wilka wydał nowy przywilej fundacyjny dla kościoła w Rajgrodzie,ponieważ stary został zagubiony.W 1529 roku z inicjatywy królowej Bony został wydany wyrok królewski„uwalniający”szlachtę rajgrodzką i goniądzką spod władzy Radziwiłłów.Prawa miejskie Rajgród otrzymał w 1568 roku od wojewodziny Anny z Radziwiłłów Kiszczyny.Po unii lubelskiej w 1569 roku włączono go wraz z całym Województwem podlaskim do Korony Królestwa Polskiego.W 1570 roku Anna Kiszczyna zapisała dobra rajgrodzkie i goniądzkie królowi Zygmuntowi Augustowi,w związku z czym Rajgród stał się miastem królewskim i siedzibą starosty,którym został Marcin Dulski.Około 1602 roku w zachodniej części wzgórza zamkowego wzniesiono„dwór wielki”,w którym prawdopodobnie mieściła się siedziba i urząd starosty.Budynek ten istniał do około połowy XVII wieku,a jego fundamenty były widoczne jeszcze w końcu XIX wieku.W 1679 roku król Jan III Sobieski potwierdził prawa miejskie magdeburskie i jego przywileje.W XVIII wieku jest wzmiankowana szkoła w Rajgrodzie,a w 1764 roku rozpoczęto budować nowy kościół.W czasie insurekcji kościuszkowskiej mieszczanie i okoliczna szlachta 10 lipca 1794 roku poniosła porażkę w starciu z wojskami pruskimi.Po III rozbiorze Polski miasto zagarnęło Królestwo Prus i włączyło do Prus Nowowschodnich,a po Traktacie w Tylży w 1807 roku objęła je Rosja.W czasie powstania listopadowego w dniu 29 maja 1831 r.pod Rajgrodem odbyła się zwycięska bitwa wojsk polskich pod dowództwem gen.Antoniego Giełguda z Rosjanami.W szarży ułanów poznańskich poległ mjr Franciszek Mycielski.W 1863 roku na Górze Rykowej pod Rajgrodem stracono powstańca Narzymskiego.W 1863 roku miasto utraciło prawa miejskie,które przywrócono w 1924 roku po odzyskaniu niepodległości.W 1937 roku rozpoczęto budowę nowej szkoły.W 1807 roku leśniczym w leśnictwie Rajgród zostaje Józef Sienkiewicz dziadek Henryka Sienkiewicza,a 30 czerwca 1813 roku we wsi Woźnawieś urodził się jego ojciec Józef Paweł Ksawery.W Rajgrodzie urodził się Czesław Rydzewski,polski duchowny katolicki,biskup.
Zabytki
- Góra Zamkowa w Rajgrodzie
- Kościół Parafialny pw.NMP w Rajgrodzie
- Rajgrodzki rynek
- Dworek organistów(Koniecków i Kurpiewskich)
- Kapliczka przydrożna
- Kaplica na cmentarzu
- Dworek w Opartowie
- Młyn na Wojdach
- Kościół Parafialny pw św.Wojciecha w Rydzewie
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz