Mateusz Bembus

(ur.1567 w Poznaniu,zm.1645 w Krakowie)polski jezuita,kaznodzieja króla Zygmunta III Wazy,rektor kolegium jezuickiego w Poznaniu,dramatopisarz.Pochodził z rodziny mieszczańskiej.Średnie wykształcenie uzyskał w poznańskim kolegium jezuickim.Skończył tu też kurs filozoficzny.W 1587 wstąpił do Towarzystwa Jezusowego(nowicjat w Krakowie).Prowadził zajęcia w kolegiach jezuickich w Jarosławiu i Poznaniu.Studiował teologię na Akademii Wileńskiej(1592-1596).W 1596 przyjął święcenia kapłańskie w Wilnie.W 1598 wrócił do Poznania.Od 1602 prowadził tu kursy filozoficzne dla kleryków.Ponownie wyjechał do Wilna,by w 1605 znów wrócić do Poznania,gdzie wykładał teologię scholastyczną.W latach 1611-1618 pełnił obowiązki kaznodziei króla Zygmunta III,które przejął bezpośrednio po Piotrze Skardze.Zyskał rozgłos w całym kraju,jako płomienny mówca,silnie zaangażowany społecznie.Bronił m.in.chłopów przed wyzyskiem,krytykując samowolę szlachty,sprzeciwiał się pojednaniu z innowiercami,ale wspierał unię z prawosławiem.Po odejściu ze stanowiska ponownie wrócił do Poznania i w latach 1620-1623 był rektorem kolegium jezuickiego.Następnie objął funkcję prepozyta domu profesorów w Krakowie.W 1625 zarządzał polską prowincją jezuitów(jako wiceprowincjał).Ostatnie lata życia spędził na porządkowaniu i opracowywaniu swojego dorobku naukowego i teologicznego,lecz zły stan zdrowia i wiek nie pozwoliły mu na ukończenie tego dzieła.Był autorem łacińskojęzycznej tragedii Antitemiusz(Antithemius seu Mors peccatoris),napisanej w latach 20.XVII wieku(czas gdy był w Poznaniu).Dzieło wchodzi w skład rękopiśmiennego kodeksu repertuarowego Tragediae sacrae(Codex Uppsaliensis),zawierającego jezuickie teksty powstałe w Poznaniu w latach 1596-1627.Utwór opisuje spór dwóch magnatów Antitemiusza i Ireneusza,z których pierwszy jest przykładem butnego i pyszałkowatego przedstawiciela swego stanu.
Jednym z wychowanków Mateusza Bembusa był Władysław Czarnkowski herbu Nałęcz.