środa, 11 lutego 2015

Jan Paweł Woronicz

Herbu Pawęża,pseud. i krypt.I.W.J.W.Jeden z Synów Ojczyzny,(ur.28 czerwca 1757 w Tajkurach lub Brodowie pod Ostrogiem,zm.6/7 grudnia 1829 w Wiedniu)polski biskup rzymskokatolicki,kaznodzieja,jezuita do 1772 r.poeta,mówca,radca stanu Księstwa Warszawskiego,biskup diecezjalny krakowski w latach 1816–1829,arcybiskup metropolita warszawski i prymas Królestwa Polskiego w latach 1828–1829.
Życiorys
Urodził się na Wołyniu(w Tajkurach lub Brodowie),jako syn Piotra,dzierżawcy Brodowa i Tajkur i Magdaleny z Jackowskich.Początkowo uczył się u jezuitów w Ostrogu na Wołyniu,gdzie ujawnił zdolności poetyckie,pisząc pierwsze sielanki.Tam też wstąpił wkrótce do zakonu jezuitów(5 września 1770),gdzie odbył 2-letni nowicjat i roczny kurs retoryki.Jednak wobec kasaty tego zakonu w roku 1773 został ostatecznie wyświęcony na księdza diecezjalnego.Wkrótce potem podjął studia w Akademii Wileńskiej,które zakończył z tytułem doktora obojga praw.W roku 1777 pracował w Ostrogu jako nauczyciel I klasy w szkole pojezuickiej.Począwszy od roku 1781 przebywał w Warszawie i w Osiecku u księdza Jędrzeja Reptowskiego(kanonik poznański i proboszcz Osiecka).W latach 1783-1784 studiował teologię w seminarium Św.Krzyża Ks.Ks.Misjonarzy(Warszawa).Dnia 3 marca 1784(3 miesiące przed uzyskaniem święceń kapłańskich)został,dzięki poparciu A.Okęckiego(biskup poznański i warszawski),proboszczem w Liwie(stanowisko to objął prawdopodobnie dopiero w lipcu),uzyskując tym samym godność infułata.Wkrótce(11 listopada 1784)został także kanonikiem kijowskim.Podczas Sejmu Czteroletniego pracował w komisji do spraw religijnych.Był autorem mów sejmowych napisanych dla biskupów Kaspra Cieciszowskiego i Macieja Garnysza.W 1791 r.dzięki poparciu biskupa chełmskiego Wojciecha Skarszewskiego został audytorem kurii diecezji chełmskiej.Od 1794 r.był kanonikiem chełmskim.W czasie insurekcji kościuszkowskiej był komisarzem Komisji Porządkowej Księstwa Mazowieckiego.12 marca 1795 objął kanonię warszawską.W listopadzie 1797 r.został kanonikiem wrocławskim.W 1800 r.wycofał się z życia hierarchii kościelnej i osiadł na probostwie w Kazimierzu Dolnym.Tam związał się z rodziną Czartoryskich osiadłą w Puławach.Swój najlepszy poemat Świątynia Sybilli zadedykował wówczas księżnej Izabeli Czartoryskiej.W latach 1803–1815 był proboszczem w Powsinie.Utrzymywał jednak żywy kontakt z pobliską Warszawą,działając między innymi w Towarzystwie Przyjaciół Nauk.Po utworzeniu Księstwa Warszawskiego został mianowany w 1806 r.członkiem Izby Wojenno-Administracyjnej,zaś w 1808 r.członkiem Rady Stanu.W 1810 r.mianowany członkiem Sekcji Spraw Wewnętrznych i Obrządków Religijnych.W 1812 r.przystąpił do Konfederacji Generalnej Królestwa Polskiego.W 1815 r.cesarz Aleksander I mianował go biskupem diecezjalnym krakowskim i senatorem Królestwa Polskiego.W 1827 r.został arcybiskupem metropolitą warszawskim i prymasem Królestwa Polskiego.24 maja 1829 na Zamku Królewskim w Warszawie przewodniczył uroczystościom koronacyjnym cesarza Mikołaja I,który koronował się sam,prymas Woronicz podał mu jedynie koronę.W 1828 r.był członkiem Sądu Sejmowego,mającego osądzić osoby oskarżone o zdradę stanu.Zmarł w Wiedniu nocą 6/7 grudnia 1829.Pochowany został 8 stycznia 1830 w Krakowie na Wawelu.Jego pogrzeb był wielką manifestacją patriotyczną.
Twórczość
Jego najważniejsze utwory to:Zjawienie Emilki(1796/1797),Świątynia Sybilli(1801 r.) i Hymn do Boga(15 V 1805).Zasłynął też jako homiletyk i mówca,jako retor wielokrotnie porównywany z Piotrem Skargą.Odznaczony Orderem Świętego Stanisława I klasy z nadania Aleksandra I Romanowa.W 1829 r.odznaczony Orderem Orła Białego.
Ważniejsze utwory i mowy
  1. Wiersz do JW.Imć Pani Ludwiki Chodkiewiczowej,starościny żmudzkiej...w dzień jej imienin,brak miejsca wydania(około roku 1780);druk bezimienny;autorstwo przyjmuje Estreicher XXXIII,1939 r.336(według notatki na druku)
  2. Do...księdza Jędrzeja Reptowskiego...w dzień imienin 1781 r.brak miejsca wydania(1781 r.)
  3. Pieśni wiejskie dla...księdza Gaspra Cieciszowskiego,biskupa koadiutora kijowskiego...odwiedzającego Osieck i tamtejszy parafialny poświęcającego kościół.Dnia 19 maja roku 1782,brak miejsca wydania(1782 r.)odpis:wyd.następne
  4. Do...księdza Antoniego Okęckiego,biskupa poznańskiego i warszawskiego...W dzień imienin dnia 13 czerwca roku 1782,brak miejsca wydania(1782 r.)odpis:
  5. Sielanka Aleksys...Roku 1782 w listopadzie,brak miejsca i roku wydania;odpis:wydania następne:
  6. Sielanki z okazji aktu ślubnego...Ignacego Działyńskiego,wojewodzica kaliskiego...z Felicjanną Woroniczówną...Dnia 19 stycznia 1783 w Trojanowie odprawionego(Warszawa 1783 r.)odpis:(pierwodruk podpisany:I.W.)
  7. Żal pasterza przy utracie owieczki.Sielanka z okoliczności śmierci...Adama Cieciszowskiego,pisarza wielkiego koronnego...powst.w maju 1783 r.brak miejsca wydania(1783 r.)
  8. Do...księdza Antoniego Okęckiego,biskupa poznańskiego i warszawskiego...Dnia 13 czerwca 1783(Sielanka Moszny),brak miejsca wydania(1783 r.)odpis:(pierwodruk podpisany:I.W.)
  9. List z wygnania do przyjaciela(J.Reptowskiego).1 grudnia 1783,brak miejsca i roku wydania,wyd.następne:
  10. Sielanka Bolechowice...Wiersz do ks.Józefa Olechowskiego,archidiakona krakowskiego.19 marca 1784,brak miejsca wydania 1784 r.wyd.następne:
  11. Nowe pokoje w Zamku Królewskim obrazami sławniejszych czynów polskich,portretami i bustami znakomitszych Polaków ozdobione.R.1786 w listopadzie,(Warszawa)1786 r.odpis:wydanie następne:pierwodruk podpisany:J.W.
  12. Na wjazd JO.Książęcia Michała Jerzego Ciołka Poniatowskiego...1786 dnia 11 października,brak miejsca wydania(1786 r.)odpis:
  13. Karta z dziejów starożytnego kościoła w Liwie,Rękopis...z 1786 z zachowaniem pisowni autora wyd.K.Leszczyński,Warszawa 1916 r.
  14. Uwagi nad Projektem składu w Zakroczymiu(podanym przez T.Czackiego),powst.1787 r.autograf:Biblioteka Jagiellońska sygn.1799;odpis:
  15. Mowa...księdza Cieciszowskiego,biskupa kijowskiego...miana na sesji sejmowej dnia 16 marca r.1789,Warszawa 1789 r.odpis:wyd.następne
  16. Kazanie na dzień i uroczystość orderu Ś.Stanisława,biskupa i męczennika,miane przed zgromadzeniem kawalerów tego orderu,przez...w Kościele X.X.Misjonarzów dnia 8 maja 1789,Warszawa(1789 r.)odpis:wyd.następne
  17. List pasterski...K.Cieciszowskiego,biskupa kijowskiego i czernihowskiego do duchowieństwa polecający modlitwy w skutku szczęśliwie rozpoczętego sejmu,brak miejsca wydania(1789 r.)wyd.następne
  18. Uwagi nad pismem:Plenipotenci miast duchownych do JW.Sołtyka,posła krakowskiego,brak miejsca wydania(około roku 1789);odpis:
  19. Głos...księdza Cieciszowskiego,biskupa kijowskiego na sesji sejmowej.Dnia 2 września 1790,(Warszawa 1790 r.)wyd.następne
  20. List...K.Cieciszowskiego,biskupa kijowskiego i czernihowskiego.Dan w Warszawie 10 maja 1791.(O modły za ustawą 3 Maja),brak miejsca wydania(1791 r.)wyd.następne
  21. Pociecha w utrapieniu,powst.1792 r.(według notki na odpisie:1794 r.początkowo przyjmowano:1796 r.)odpis:ogł.R.Ottmann,"Przegląd Polski"t.68(1883 r.) i odb.przedr.J.Horoszkiewicz w:Pieśni z muzyką,Kraków 1898 r.(z dodaniem strofki 8.)autorstwo uważane wcześniej za niepewne potwierdził A.Drogoszewski
  22. Emilka.Sielanka(inny tytuł:Pieśń Elizy.Sielanka),powst.30 czerwca 1793(według A.Drogoszewskiego);odpis:wyd.następne:przeróbką autorską utworu jest:Heneta.Sielanka,powst.1 lipca 1806,na urodziny Augusta Poniatowskiego;rękopisy:Archiwum Główne Akt Dawnych(Archiwum Wilanowskie sygn.221),Biblioteka Jagiellońska sygn.3746,Biblioteka Uniwersytetu Warszawskiego sygn.5.6.64
  23. Kazanie na konkluzji pogrzebu księcia Michała Jerzego...Poniatowskiego...prymasa Korony Polskiej,miane w Kościele Kolegiaty Królewskiej w Warszawie dnia 20 miesiąca sierpnia roku 1794,Warszawa(1794 r.)autograf:Ossolineum sygn.1331/I(z poprawkami Stanisława Augusta)
  24. Sen Antka Pawęży,powst.około roku 1795(według A.Drogoszewskiego);
  25. Zjawienie Emilki na pełni kwadry II,lunacji XIII,cyklu słonecznego XII,powst.na przełomie 1796/1797(według A.Drogoszewskiego),brak miejsca i roku wydania;wyd.następne:(Kraków)1828 r.wyd.K.Król,Warszawa 1918 r."Biblioteczka Narodowa"nr 99(razem z poz.27,31);fragmenty przedr."Sto lat myśli polskiej"t.1(1906 r.)
  26. Sejm wiślicki.Ułamek z poematu Sławniejsze czyny Polaków,powst.około roku 1800(według A.Drogoszewskiego),"Pamiętnik Warszawski"t.9(1817 r.)rękopisy:Ossolineum sygn.12367/III(kopia),Biblioteka Akademii Nauk USSR w Kijowie sygn.869(Muz.781)
  27. Świątynia Sybilli(inny tytuł:Sybilla)Poema historyczne w 4 pieśniach,powst.1801 r.(według A.Drogoszewskiego),wyd.bez wiedzy autora F.Bentkowski pt.Sybilla.Poema...Lwów(Warszawa)1818 r.wyd.następne:wyd.2 poprawione wydał z autografu K.Mecherzyński pt.Świątynia Sybilli.Poema...(Kraków)1828 r.(2 wydania,tekst jednego okrojony przez cenzurę);wyd.3 pt.Sybilla...Kraków 1831 r.Wydania zbiorowe poz.7 t.2 i osobno Lipsk(1854 r.)Lwów 1869 r.(razem z poz.31);Lwów 1879 r."Biblioteka Mrówki"nr 1;wyd.K.Król,Warszawa 1918 r."Biblioteczka Narodowa"nr 99(razem z poz.25,31);fragmenty przedr."Sto lat myśli polskiej"t.1(1906 r.)P.Hertz w:Zbiór poetów polskich XIX w.księga 1,Warszawa 1959 r.w Bibliotece Jagiellońskiej nr inw.1530 znajduje się fragm.(s.17-32)rozpoczętej edycji bez karty tytułowej i miejsca druku;rękopisy:Biblioteka Jagiellońska sygn.3447(odpis z roku 1817);Biblioteka PAN Kraków sygn.620-621(W);Biblioteka Narodowa nr akc.6935(Archiwum Wilanowskie sygn.209);Ossolineum sygn.6778/II,12367/II
  28. Rozprawa o pieśniach narodowych...czytana na posiedzeniu publicznym dnia 5 maja 1803 r."Rocznik Towarzystwa Warszawskiego Przyjaciół Nauk"t.2(1803 r.)s.369-402;fragmenty przedr."Sto lat myśli polskiej"t.1(1906 r.)
  29. Referat o rozprawie O.Kopczyńskiego:O duchu języka polskiego.Wygł.11 listopada 1804 w Towarzystwie Warszawskim Przyjaciół Nauk,rękopis:prawdopodobnie w Archiwum Głównym Akt Dawnych(Archiwum Towarzystwa Przyjaciół Nauk)
  30. Rozprawa II o pieśniach narodowych...czytana na posiedzeniu publicznym 15 maja 1805,"Rocznik Towarzystwa Warszawskiego Przyjaciół Nauk"t.6(1810 r.)s.308-318;
  31. Hymn do Boga.O dobrodziejstwach dla naszego narodu,dziejami wyświadczonych.Wygł.15 maja 1805 jak wyżej poz.30,"Rocznik Towarzystwa Warszawskiego Przyjaciół Nauk"t.6(1810 r.)s.319-330 i osobno(około roku 1810);wyd.następne:Lwów 1818 r.(pt....O dobrodziejstwach Opatrzności narodowi polskiemu wyświadczonych po upadku Polski.Przez jednego z synów ojczyzny napisany);Kraków(1831 r.)Lwów 1869 r.(razem z poz.27);wyd.J.Chociszewski,Poznań 1877 r."Sto lat myśli polskiej"t.1(1906 r.)wyd.K.Król,Warszawa 1918 r."Biblioteczka Narodowa"nr 99(razem z poz.25,27);Zamość 1919 r.(ze wstępem A.Kurpińskiego);przedr.P.Hertz jak wyżej poz.27,(Hymn wraz z poz.32,36 i 39,miały wejść do planowanego przez Woronicza Pieśnioksięgu polskiego)
  32. Assarmot,syn Jektana,praprawnuk Sema,praszczur Noego,narodów sarmackich patriarcha,"Nowy Pamiętnik Warszawski"t.18(1805 r.) i osobno:Wyjątek z"Pamiętnika Warszawskiego"drukowanego w roku 1805 pt.Poezja Assarmot,brak miejsca wydania(1805 r.)wyd.następne:Paryż 1863 r."Sto lat myśli polskiej"t.1(1906 r.);przedr.P.Hertz jak wyżej poz.27;przekł.czeski(1876 r.),niemiecki(1822 r.)
  33. Rozprawa III o pieśniach narodowych,czytana na posiedzeniu publicznym Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Warszawie d.17 maja 1806;odpis:
  34. Kazanie przy uroczystym poświęceniu orłów i chorągwi polskich wojsku narodowemu nadanych,miane przez...dnia 3 maja 1807 w Warszawie,Warszawa 1807 r.(2 wydania);wyd.następne:Warszawa 1831 r.fragmenty przedr."Sto lat myśli polskiej"t.1(1906 r.)
  35. Głos poprzedzający odczytanie drugiej części poematu Lechiada na publicznym posiedzeniu Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Warszawie dnia 15 maja 1807 r.brak miejsca wydania(około roku 1807);
  36. Lech(inny tytuł:Lechiada).Poema historyczne w 3 pieśniach(pieśń III niedokończona);pieśń I dat.17 maja 1806,pieśń II wygł.15 maja 1807 w Towarzystwie Przyjaciół Nauk;odpis:ogł."Pamiętnik Krakowski"1830 r.t.1,zeszyt 1;wyd.następne:fragmenty przedr."Sto lat myśli polskiej"t.1(1906 r.);fragm.w rękopisie Biblioteki Jagiellońskiej sygn.2967,
  37. Kazanie przy pierwszym otwarciu Sejmu Głównego Księstwa Warszawskiego...dnia 10 marca 1809 r.Warszawa 1809 r.wyd.następne:przekł:francuski(1809 r.)niemiecki(około roku 1810)
  38. Mowa w czasie obrządku pogrzebowego Józefa Czartoryskiego...w Kościele X.X.Kapucynów warszawskich 20 lutego 1810 roku miana,(Warszawa 1810 r.)
  39. Jagielloniada.Poemat w 24 pieśniach.Pierwszy rys;odpis:z autografu Ossolineum sygn.1334/III ogł.H.Biegeleisen,"Kłosy"1883 r.nr 926-929,(prozaiczny plan epopei;we wstępie ogólny pogląd na epopeję narodową;)
  40. Kazanie przy otwarciu Sejmu Nadzwyczajnego Księstwa Warszawskiego,dnia 26 czerwca 1812 roku miane w Kościele Katedralnym warszawskim przez...Warszawa 1812 r.odpis:wyd.następne:rękopis:Ossolineum sygn.3774/II;przekł.francuski(1812 r.)
  41. Pochwała Jana Nepomucena Kossakowskiego,biskupa wileńskiego,członka Towarzystwa,czytana na posiedzeniu publicznym Towarzystwa Królewskiego Warszawskiego Przyjaciół Nauk 7 stycznia 1813 r."Rocznik Towarzystwa Warszawskiego Przyjaciół Nauk"t.10(1817 r.)s.12-17;odpis:wyd.następne:fragmenty przedr.I.Szydłowski w:Przykłady stylu polskiego t.1,Wilno 1827 r.
  42. Wiersz na pogrzebie i wyprowadzeniu zwłok księcia Józefa Poniatowskiego...Z przyłączeniem nadgrobku na piramidzie marmurowej wyrytym w Lipsku dnia 24 maja 1813 r.Warszawa 1813 r.
  43. Referat o odczycie J.Lelewela:Stosunki handlowe Fenicjanów z później Kartagińczyków z Grekami,powst.1813 r.ogł.A.Kraushar w:Towarzystwo Warszawskie Przyjaciół Nauk t.3,Warszawa 1902 r.(współautor:K.Kwiatkowski)
  44. Kazanie na pogrzebie sprowadzonych do Warszawy zwłok...książęcia Józefa Poniatowskiego...Miane w Kościele Warszawskim Ś.Krzyża dnia 10 września 1814 roku,przez...Warszawa 1814 r.(2 wydania);odpis:wyd.następne:przekł.francuski(1814 r.)
  45. Obwieszczenie o objęciu administracji i biskupstwa diecezji krakowskiej,Kraków 1815 r.odpis:wyd.następne:
  46. Kazanie przy uroczystych egzekwiach...Izabeli z książąt Czartoryskich księżny Lubomirskiej,w Kościele Warszawskim Ś.Krzyża dnia 14 grudnia 1816 roku miane,Warszawa 1817 r.Kraków 1817 r.odpis:rękopis:Archiwum Główne Akt Dawnych(Archiwum Wilanowskie sygn.221)
  47. Przemowa przy spuszczaniu do grobu śmiertelnych zwłoków...Józefa księcia Poniatowskiego,w Kościele Katedralnym Krakowskim miana przez...dnia 23 lipca 1817,Kraków 1817 r.odpis:wyd.następne:
  48. Opisanie stuletniego obchodu koronacji Obrazu Częstochowskiego,dnia 16 września 1817 r.w zbiorze:Krótkie podanie historii starożytnego Obrazu Boga-Rodzicy Marii na Jasnej Górze przy Częstochowie,brak miejsca wydania(po roku 1820);odpis:wyd.następne
  49. Przymówienie się...w czasie dyskusji projektu do prawa o małżeństwie,na posiedzeniu Senatu dnia 2 kwietnia 1818 roku;odpis:wyd.następne
  50. Przemowa przy złożeniu do grobu śmiertelnych zwłoków...Tadeusza Kościuszki...w Kościele Katedralnym Krakowskim miana przez...dnia 23 czerwca 1818,Kraków(1818 r.)odpis:wyd.następne:
  51. Anieli z hr.Wodzickich Zygmuntowej Działyńskiej ślubny przypominek,d.19 czerwca 1821 r.(Kraków 1821 r.)odpis:wyd.następne:
  52. Kazanie na pogrzebie...księcia Adama Czartoryskiego,byłego generała ziem podolskich.Miane w Kościele Warszawskim Ś.Krzyża dnia 22 kwietnia 1823 r.przez...Warszawa 1823 r.przedr.Kraków 1823 r.odpis:wyd.następne:
  53. Homilia na dzień Nowego Lata 1824 r.przez...w Kościele Katedralnym na Zamku w czasie Mszy Świętej przez samego JW.Pasterza śpiewanej miana,Kraków 1824 r.odpis:wyd.następne:Wydania zbiorowe poz.1,poz.5 t.2,poz.6,poz.9
  54. Mowa miana przy uroczystym poświęceniu...Franciszka Ksawerego Zglenickiego...na biskupa gortyneńskiego,Kraków(po 17 grudnia 1824),dodatek do"Gazety Krakowskiej"1824 r.nr 100;odpis:wyd.następne:
  55. Pisma...wierszem i prozą t.1-5,odpisy różnych rąk przygotowywane do druku przez autora około roku 1825,rękopis:Biblioteka Jagiellońska sygn.2809,(teksty wielokrotnie różne od drukowanych,wiele dotąd nieogłoszonych;oprócz pism Woronicza zdarzają się odpisy utworów innych autorów,bez zasygnalizowania tego faktu);zawartość t.1:Poezje:poz.27-28,30-33,35-36,39 oraz:Do Barbary Czackiej...z okazji przepisania rękopisu Sybilli t.2:Poezje:poz.2-6,8,11-12,21-22,24-25, 51;Przekłady poz.1;różne inne wiersze(tu m.in.Duma Mirtyl,Kolędnicy,Armida do Rinalda,Do Stanisława Małachowskiego w dzień imienin,Do...Jana Wulfersa,Do autora Wyprawy na wojaż J.Szymanowskiego,Bilet do F.Bieńkowskiego,Odpis na bilet A.Reptowskiego t.3:Pisma polityczne:1.Kazania w przemianach i wypadkach politycznych(tu:poz.16,23,34,37,40,44,47,50,52);2.Mówienia sejmowe(tu m.in.poz.49);3.Odezwy(tu:Odezwa do duchowieństwa obojga obrządków...względem gruntownego oświecenia ludu przez kazania i nauki stosowne do okoliczności narodowego powstania Komisja Porządkowa Ks.Mazowieckiego 19 VIII 1794 oraz kilka Odezw do narodu z lat 1807-1809,pisanych imieniem władz Księstwa Warszawskiego)t.4:Pisma statystyczno-polityczne i tyczące się stanu duchowieństwa w Polsce(tu m.in.poz.14-15,18)t.5:1.Mowy pogrzebowe(tu m.in.poz.41,46);2.Homilie biskupie(tu m.in.poz.53-54);3.Listy i urządzenia pasterskie(tu m.in.poz.45,48)
  56. Kazanie...podczas pamiętnego pogrzebowego obchodu po...Aleksandrze I,dnia 17 kwietnia 1826 r.w Kościele Metropolitalnym Warszawskim miane,(Warszawa 1826 r.)pt.Kazanie miane w dniu 17 kwietnia 1826 w czasie obchodu pogrzebowego po...(Warszawa 1826 r.)pt.Mowa...przy obrzędzie żałoby narodowej po...Warszawa 1826 r.wyd.następne:
  57. Ogłoszenie Wielkiego Jubileuszu w diecezji krakowskiej 1826 roku,dat.14 sierpnia 1826,Warszawa 1826 r.wyd.następne:przekł.niemiecki(1826 r.)
  58. List pasterski z powodu Wielkiego Jubileuszu,zaczynającego się w diecezji krakowskiej dnia 16 września 1826 r.Dan w Warszawie dnia 20 sierpnia tegoż roku,brak miejsca wydania 1826 r.wyd.następne:
  59. List pasterski do duchowieństwa i wiernych diecezji krakowskiej donoszący o przedłużeniu okresu jubileuszowego,dat.1 marca 1827,Kraków 1827 r.wyd.następne:
  60. Homilia przy pierwszym uroczystym wstępie do Kościoła Metropolitalnego Warszawskiego miana dnia 21 września roku 1828,Warszawa 1828 r.wyd.następne:
  61. Dzienniczek nabożeństwa do użytku prawowiernych chrześcijan Rzymsko-Katolickiego Kościoła,z uwagami o modlitwie w ogólności,ułożony przez...Wilno 1832 r.wyd.następne:Wilno 1836 r.wyd.5 Wilno 1847 r.
Wiele jego pism,szczególnie o charakterze religijnym,ogłoszono dopiero pośmiertnie w Wydaniach zbiorowych.Drobniejsze pisma Woronicza ogłaszano ponadto w czasopismach:"Pamiętnik Warszawski"(tu m.in.Bukiet Klementynie,1818 r.t.10);"Biesiada Literacka"(tu m.in.Antoniemu Goreckiemu,1817 r.1885 r.t.20,nr 32);"Przegląd Polski"(1883 r.t.68).Niektóre jego utwory przedrukowano w antologiach i zbiorach literackich i religijnych(jak np.Ewangelie na wszystkie niedziele roku ze stosownymi do nich naukami...Zebrane z dzieł ks.Woronicza,ks.Skargi,ks.Antoniewicza i wielu innych t.2,Warszawa 1854 r.)Rękopisy z różnymi pismami Woronicza zachowano ponadto m.in.w Bibliotece Jagiellońskiej sygn.1799,4746;Ossolineum sygn.949/I,5599/I;Archiwum Kurii Biskupiej w Krakowie.Ponadto Estreicher XXXIII(490)wysuwa hipotezę o możliwym autorstwie Woronicza wydanego bezimiennie poematu w 12 pieśniach:Ksiądz pleban w przyzwoitym myślenia sposobie praktyk albo sposób urzędu plebańskiego praktykowany,Warszawa 1787 r.
Przekłady
  1. (A.Pope):Skotopaski(Wiosna,czyli Damon;Lato,czyli Aleksy;Jesień,czyli Hylas i Egon;Zima,czyli Dafne);Mesjasz.Ekloga na wzór Poliona Wirgiliusza;rękopis:Biblioteka Jagiellońska sygn.2809 t.2;Jesień ogł."Pamiętnik Lwowoski"1819 r.nr 10,s.319-326(pod nazwiskiem Kunegundy Bąkowskiej).
Źródło przekładu wskazał S.Helsztyński("Pamiętnik Literacki"rocznik 25,1928 r.s.475),jakkolwiek autorstwo Woronicza ze względu na publikację Jesieni pod nazwiskiem K.Bąkowskiej wątpliwe.
Wydania zbiorowe
  1. Kazania,czyli nauki parafialne na niedziele i święta oraz nauki przygodne t.1-2,Kraków 1829 r.(druk.J.Matecki bez wiedzy autora);zawartość t.1:Przedmowa wydawcy;Nauki niedzielne;Nauki przygodne(faktycznie tylko:Nauki parafialne przygodne)t.2:Nauki świątalne(tu m.in.Ważniejsze utwory i mowy poz.53)
  2. Poezje,(Kraków)1831 r.(każdy tytuł z osobną paginacją),zawartość:Ważniejsze utwory i mowy poz.5,22,25-27,31-32,36,51;Poezje różne(tu:Wiersz do Józefa Olechowskiego...19 III 1783;Do Barbary Czackiej...)
  3. Poezje patriotyczne,(Warszawa)1831 r.(każdy tytuł z osobną paginacją),zawartość:Ważniejsze utwory i mowy poz.22,32 oraz:Obrona wojska moskiewskiego w Polszcze... i T......G...Wiersz na śmierć Piotra Bielińskiego
  4. Poezje t.1-2,Kraków 1832 r.(nakł. i druk.J.Czecha);zawartość t.1:Woronicz(życiorys);Ważniejsze utwory i mowy poz.27,32,36 t.2:Ważniejsze utwory i mowy poz.5,9-11,22,25-26,31,51 oraz Wiersze różne(Wiersz do Józefa Olechowskiego 19 III 1783,Wiersz do ks.A.Czartoryskiego g.z.p.24 XII 1801;Wiersz do Barbary Czackiej...Kolęda na r.1784;Rozstanie się z przyjacielem VII 1784,Świadectwo kanarkowi 3 V 1809,Do A.G.)
  5. Pisma,t.1-3:Kazania tudzież nauki parafialne,Kraków 1832-1833;t.4-6:Pisma rozmaite...biegiem lat ułożone;t.1-3,Kraków 1832 r.także wyd.tytułowe Kraków 1838 r.(nakł. i druk.J.Czecha);t.1-3 oraz 4-6 były także w obiegu księgarskim tylko z drugim tytułem,jako osobne publikacje Kazań... i Pism rozmaitych(te ostatnie miały wtedy tylko wewnętrzny podział t.1-3);w niektórych egzemplarzach drugi tytuł był kartą tytułową t.4:Pisma historyczne...chronologicznym porządkiem ułożone(zamiast:Pisma rozmaite...)zawartość t.1:F.Wężyk:Przemowa;Kazania przygodne(tu m.in.Ważniejsze utwory i mowy poz.45,54,57-60);Nauki parafialne przygodne t.2:Kazania świątalne(tu m.in.Ważniejsze utwory i mowy poz.53)t.3:Kazania niedzielne t.4:A.J.Czartoryski:Pochwała J.P.Woronicza;Ważniejsze utwory i mowy poz.16,23,28,30,34-35,37 t.5:tu m.in.Ważniejsze utwory i mowy poz.38,40-41,44,46-47,49-50;Listy poz.3-4;Pałac biskupów krakowskich.Rzecz skreślona do opisu Krakowa z r.1822 t.6:tu m.in.Ważniejsze utwory i mowy poz.52,56;Pisma Woronicza pod obcymi nazwiskami wydane(tu:Ważniejsze utwory i mowy poz.15,17,19-20,48;List pasterski biskupa M.Garnysza przy objęciu biskupstwa lubelskiego...30 sierpnia 1790 r.List pasterski J.Bończy Miaskowskiego,biskupa warszawskiego,obwieszczający...otworzenie biskupstwa...9 lutego 1800 r.)
  6. Kazania tudzież nauki parafialne wyd.3,Kraków 1845 r.(nakł. i druk.J.Czecha);zawartość:F.Wężyk:Przemowa;(Kazania przygodne,jak w wyd.z roku 1832);Nauki parafialne przygodne(jak w wyd.z lat:1829 i 1832,ale z pominięciem końcowego Przymówienia się...)Kazania świątalne(tu m.in.Ważniejsze utwory i mowy poz.53);Kazania niedzielne(jak w wyd.poprzednich,lecz z dodatkiem Nauki II na ósmą niedzielę po Zielonych Świętach)
  7. Dzieła poetyczne wierszem i prozą t.1-3,wyd.J.N.Bobrowicz,Lipsk 1853 r."Biblioteka Kieszonkowa Klasyków Polskich"nr 38-40;zawartość t.1:Przymówienie się wydawcy;Krótka wiadomość o życiu J.P.Woronicza(przedruk z poz.4);Wiersze różne(jak wyżej w t.2 poz.4,a ponadto:Ważniejsze utwory i mowy poz.3,24;Do...Michała Jerzego Ciołka Poniatowskiego...w dzień imienin)t.2:Ważniejsze utwory i mowy poz.25-27,31-32,36 t.3:Pisma różne prozą(tu m.in.Ważniejsze utwory i mowy poz.28,30,35,38,41,44,47,50,52,56;Listy poz.3
  8. Homilie,nauki i przemowy dotąd drukiem nie ogłoszone,z własnoręcznych pierwotworów autora zebrane,Kraków 1852 r.(nakł. i druk.J.Czecha);zawartość:głównie pisma z lat 1825-1829,ponadto:Nauka w rocznicę poświęcenia kościoła parafialnego w Powsinie r.1804
  9. Kazania,nauki parafialne,tudzież homilie i odezwy,wyd.4 Kraków 1857 r.(nakł. i druk.J.Czecha);zawartość:Woronicz:Kazania świątalne(jak w wyd.poprzednich,lecz uzupełnione zawartością wyd.z roku 1852,tu m.in.Ważniejsze utwory i mowy poz.53);Kazania niedzielne(uzupełnione jak wyżej);Kazania przygodne i odezwy(uzupełnione jak wyżej,tu m.in.Ważniejsze utwory i mowy poz.45,57-60)
  10. Mowy pogrzebowe i homilie dotąd drukiem nie ogłoszone.Z własnoręcznych pierwotworów autora zebrane, Kraków 1861 r.(nakł. i druk.J.Czecha);zawartość m.in.Mowa na pogrzebie M.Kazimierza Ogińskiego...11 czerwca 1800;Mowa na pogrzebie Rafała hr.Tarnowskiego...14 marca 1803;Mowa na nabożeństwie żałobnym za duszę Tekli z Bielińskich hr.Łubieńskiej...6 września 1810;Przemowa podczas przeniesienia zwłok Ignacego i Stanisława hr.Potockich...do nowo wystawionej kaplicy...20 września 1827;Homilia na dzień św.Stanisława...8 maja 1824;Homilia na dzień św.Stanisława...8 maja 1827.
Listy i materiały
  1. Do H.Kołłątaja z 10 sierpnia 1806 i odpowiedź adresata,ogł.F.Kojsiewicz w:Listy H.Kołłątaja w przedmiotach naukowych...t.4,Kraków 1845 r.s.171 i następne
  2. Do brata z roku 1812,rękopis:Biblioteka Jagiellońska sygn.7864 IV,k.104-105
  3. Do Aleksandra I,cesarza rosyjskiego,z 10 maja 1815(list dziękczynny za udzielone mu biskupstwo krakowskie) i odpowiedź cesarza;rękopis(kopia):Ossolineum sygn.509/III(obecnie we Lwowie);List Woronicza
  4. Do Towarzystwa Dobroczynności w Krakowie z 25 grudnia 1816,
  5. Do S.K.Potockiego,rękopisy:Archiwum Główne Akt Dawnych(Archiwum Wilanowskie sygn.265,271)
  6. Do S.Wodzickiego 21 listów z lat 1817-1829,rękopis:Ossolineum sygn.11657/II
  7. Do nieznanego adresata z roku 1823,rękopis:Biblioteka Narodowa sygn.2674
  8. Kopia listu z 8 lutego 1825,rękopis:Biblioteka Czartoryska sygn.5462,s.919
  9. Do Hermana Hołowińskiego z roku 1826,rękopis:Biblioteka Jagiellońska sygn.7841 IV,k.100-101
  10. Do K.z Tańskich Hoffmanowej z lat 1826-1829,rękopis:Biblioteka PAN Kraków sygn.121
  11. Do Grochulskiego(brak daty),rękopis:Ossolineum sygn.12044/III
  12. Listy, rękopisy:Biblioteka Jagiellońska sygn.5040,Biblioteka PAN Kraków sygn.1353
  13. Od F.Łubieńskiego z roku 1826,rękopis:Biblioteka Jagiellońska sygn.7912 III,k.223-224
  14. Od S.Wodzickiego(brak daty),rękopis:Ossolineum sygn.11659/II
  15. Autografy,rękopisy:Biblioteka Jagiellońska sygn.5759;Biblioteka PAN Kraków sygn.596(W).
Bardziej szczegółową bibliografię twórczości Woronicza podaje A.Jougan:Ks.prymas Woronicz.Monografia cz.1-2,Lwów 1908 r.(cz.2:s.3-12,76-79,126-127,205-206,220-222,230-231);koryguje ją A.Drogoszewski,"Prace Komisji do Badań nad Historią Literatury i Oświaty"t.3(1929 r.)
Opracowanie dot.Woronicza
Opracowania monograficzne
  1. A.Jougan:Ks.Prymas Woronicz.Monografia cz.1-2,Lwów 1908 r.
Wybrane opracowania dot.Woronicza
  1. Catalogus personarum Societatis Jesu Minoris Poloniae 1771/72:brak miejsca wydania(1772 r.)
  2. Catalogus personarum Societatis Jesu Minoris Poloniae 1772/73:brak miejsca wydania(1773 r.)
  3. Raporty generalnych wizytatorów z r.1774:wyd.T.Wierzbowski,Warszawa 1906 r."Komisja Edukacji Narodowej"zeszyt 24,s.103-105
  4. Akty powstania Kościuszki t.1:wyd.Sz.Askenazy,W.Dzwonkowski;Kraków 1918 r.s.354
  5. Korespondencja w materiach obraz kraju i narodu polskiego rozjaśniających.List XXIX(W.Surowiecki do J.P.Woronicza o wspólnych badaniach nad starożytnościami słowiańskimi):Warszawa 1807 r.(dodatek do"Gazety Warszawskiej")
  6. K.Brodziński:O klasyczności i romantyczności,tudzież o duchu poezji polskiej,"Pamiętnik Warszawski"t.10(1818 r.) i wyd.następne;oprac.A.Łucki,Kraków(1920 r.)"Biblioteka Narodowa"seria I,nr 10
  7. (O poezjach Woronicza):"Goettingische Gelehrte Anzeigen"1822 r.nr 32,przekł.polski,"Gazeta Literacka"1822 r.nr 18
  8. K.Brodziński:Literatura polska,(powst.w latach 1822-1823),wyd.w Pisma t.4,Poznań 1872 r.s.442-449 i wyd.następne
  9. "Kurier Warszawski":1825 r.nr 211
  10. "Gazeta Warszawska"1829 r.nr 284,333-334,342(o ostatnich chwilach życia i śmierci Woronicza).

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz