Henryk Samsonowicz

Henryk Bohdan Samsonowicz(ur.23 stycznia 1930 w Warszawie)polski historyk,mediewista,profesor nauk humanistycznych(1969 r.)w latach 1980–1982 rektor Uniwersytetu Warszawskiego,w latach 1989–1991 minister edukacji narodowej w rządzie Tadeusza Mazowieckiego;odznaczony Orderem Orła Białego(2010 r.)

Życiorys

Wykształcenie i kariera naukowa

W 1950 r.ukończył studia na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Warszawskiego,po których podjął pracę na stanowisku asystenta tej uczelni.W 1954 r.otrzymał stopień doktora nauk historycznych,na podstawie pracy kandydackiej przygotowanej pod kierunkiem profesora Mariana Małowista,zatytułowanej Rzemiosło wiejskie w Polsce w XIV–XVI w.W 1960 r.habilitował się w oparciu o rozprawę Badania nad kapitałem mieszczańskim Gdańska w drugiej połowie XV wieku.W 1969 r.otrzymał tytuł naukowy profesora nauk humanistycznych.Profesorem nadzwyczajnym został w 1971 r.a dziewięć lat później profesorem zwyczajnym nauk humanistycznych.W latach 1964–2009 prowadził seminarium magisterskie,w 1969 r.zaczął kierować mediewistycznym i nowożytnym seminarium doktorskim w Instytucie Historycznym.Wypromował łącznie 11 doktorów.Od 1967 r.był prodziekanem Wydziału Historycznego UW,w okresie 1970–1973 pełnił funkcję dziekana tej jednostki.W latach 1975–1980 był dyrektorem Instytutu Historycznego,z którym zawodowo związany był nieprzerwanie od 1950 r.Od 1 października 1980 do 8 kwietnia 1982 pełnił funkcję rektora Uniwersytetu Warszawskiego.W latach 1991–1996 był wiceprzewodniczącym Komitetu Badań Naukowych,w 1994 r.został członkiem-korespondentem Polskiej Akademii Nauk,w latach 1999–2006 przewodniczył Wydziałowi I Nauk Społecznych PAN.W 2002 r.został członkiem rzeczywistym PAN,zasiadł też w jej prezydium.Został wykładowcą Akademii Humanistycznej w Pułtusku,a także członkiem Polskiej Akademii Umiejętności,Academia Europaea i innych instytucji naukowych.Wszedł w skład m.in.jury Nagrody Naukowej KLIO.Zasiadał w Komitecie Nauk Historycznych PAN.Opublikował około 800 prac naukowych,głównie z zakresu historii Polski okresu Średniowiecza,w tym 16 książek i podręczników uniwersyteckich.Bywał też ekspertem teleturnieju"Wielka gra".W 1975 r.organizował pierwszą olimpiadę historyczną.Do grona jego uczniów zaliczają się: Agnieszka Bartoszewicz,Wojciech Fałkowski,Ewa Koczorowska-Bielińska,Adam Kasperowicz,Zbigniew Morawski,Grzegorz Myśliwski,Andrzej Olejarczuk,Jerzy Pysiak,Paweł Żmudzki.

Działalność polityczna

Od 1956 r.należał do PZPR,usunięty z partii po wprowadzeniu stanu wojennego.W 1968 r.był jedynym z pięciu orzekających członków Wyższej Komisji Dyscyplinarnej przy Ministrze Oświaty i Szkolnictwa Wyższego dla pracowników naukowo-dydaktycznych szkół wyższych,który zagłosował przeciwko podtrzymaniu decyzji uczelnianej komisji dyscyplinarnej,na mocy której zwolniono z pracy profesora Damazego Tilgnera.Od 1980 r.działał w„Solidarności”.W 1989 r.brał udział w obradach plenarnych Okrągłego Stołu.Po wyborach do Sejmu kontraktowego w tym samym roku został ministrem edukacji narodowej w rządzie Tadeusza Mazowieckiego.Jedną z podjętych wówczas decyzji była ta o wprowadzeniu nauczania religii do szkół publicznych.Urząd ministra sprawował do stycznia 1991 r.Był członkiem komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed wyborami prezydenckimi w 2010 i w 2015 r.

Odznaczenia i wyróżnienia

Odznaczony francuskim Krzyżem Oficerskim Orderu Narodowego Legii Honorowej(1984 r.)a także Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski(1974 r.) i Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski(1998 r.)W 2010 r.prezydent Bronisław Komorowski odznaczył go Orderem Orła Białego,a 25 lutego 2011 powołał go w skład kapituły tego orderu.W listopadzie 2015 r.w proteście przeciwko decyzji prezydenta RP Andrzeja Dudy o ułaskawieniu Mariusza Kamińskiego zrezygnował z członkostwa w tej kapitule.Wyróżniony również Odznaką Honorową„Zasłużony dla Mazowsza”.Otrzymał tytuły doctora honoris causa Duquesne University w USA(1981 r.)Akademii Pedagogicznej w Krakowie(1994 r.)Uniwersytetu Mikołaja Kopernika(1998 r.)Uniwersytetu im.Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie(2002 r.)Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego Jana Kochanowskiego w Kielcach(wówczas Akademii Świętokrzyskiej,2005 r.)Uniwersytetu Wrocławskiego(2007 r.)oraz Uniwersytetu Opolskiego(2009 r.)Uniwersytetu Gdańskiego(2009 r.)Akademii im.Jana Długosza w Częstochowie(2010 r.)Uniwersytetu im.Adama Mickiewicza w Poznaniu(2014 r.) i Uniwersytetu Jagiellońskiego(2015 r.)W 2004 r.został honorowym obywatelem Sandomierza,w 2008 r.honorowym obywatelem Ostrowca Świętokrzyskiego i Pułtuska,a w 2015 r.honorowym obywatelem miasta stołecznego Warszawy.W 2014 r.otrzymał Perłę Honorową Polskiej Gospodarki(w kategorii nauka).

Życie prywatne

Pochodzi z rodziny pieczętującej się w przeszłości herbem Lis.Jest synem geologa Jana Samsonowicza i bratem Andrzeja Samsonowicza,porucznika AK,powstańca warszawskiego i żołnierza batalionu„Zośka”.