Jerzy Bereś

Ur.14 września 1930 w Nowym Sączu,zm.25 grudnia 2012 w Krakowie polski rzeźbiarz,autor akcji i performer.

Twórczość

W swojej twórczości posługiwał się manifestacjami artystycznymi.Jego prace i przedsięwzięcia,mają często charakter wypowiedzi polityczno-etycznej,głosił postulat wartości„aktu twórczego”nad przedmiotem.Jerzy Bereś wykształcił swój własny i niepowtarzalny styl,jednak jego praktyki były pokrewne:happeningowi i performance,chociaż osobiście nigdy nie przyznaje się do jakiegokolwiek pokrewieństwa z tymi kierunkami w sztuce nazywając swoje działania manifestacjami(akcjami,„mszami”).Sztuka Beresia jest sztuką symbolu,metafory i metafizycznych skojarzeń.Wykonał też działania o charakterze dysput ze znanymi twórcami z historii sztuki XX wieku np.z Witkacym,Kantorem czy Duchampem.

Działalność artystyczna

W 1956 r.ukończył rzeźbę w krakowskiej ASP u Xawerego Dunikowskiego.Pierwszą indywidualną wystawę miał w 1958 r.w krakowskim Domu Plastyków,zaprezentował tam rzeźby:Kołysanka,Do słońca,Matka,Ewa,Niepokój,Idylla wykonane z gipsu i żelazobetonu.Doświadczenie tej wystawy wpłynęło na decyzję Beresia,by przerwać dotychczasową pracę i wraz z nią tradycję wyniesioną z ASP w Krakowie.Zrealizował tuż przed rokiem 1960 pierwsze rzeźby z drewna:Rzepicha i Bart.Były to jednak realizacje zbyt dokładne,co doprowadziło artystę do decyzji o jeszcze większym uproszczeniu swojej pracy.Od tego czasu jego rzeźby w drewnie są coraz prostsze i coraz wyraźniej pozostają w charakterze zbliżone do natury używanego materiału.W 1960 r.powstały jego pierwsze rzeźby z cyklu Zwidy,a w 1967 r.z cyklu Wyrocznia,wykonane z naturalnych surowców:polnych kamieni,konopnych sznurów,strzępów workowego płótna,skórzanych rzemieni(charakterystycznych materiałów dla jego twórczości).W 1968 r.Bereś zaprezentował w Galerii Foksal w Warszawie pierwszą manifestację artystyczną Przepowiednia I.Otwiera ona cały cykl wystąpień,będących komentarzem do polityki,religii,sztuki i filozofii,w których artysta często posługuje się własnym ciałem i obiektem.Następnie realizował akcje nazywane przez artystę„mszami”,w których poruszał on najważniejsze polskie problemy,m.in.Msza Romantyczna,Msza Polityczna,Msza polska.W 1997 r.został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski(1997 r.)W 2011 r.został odznaczony Złotym Medalem„Zasłużony Kulturze Gloria Artis”(2005 r.)

Wybrane akcje

• 1968 r.Przepowiednia,Galeria Foksal,Warszawa
• 1968 r.Przepowiednia II,Galeria Krzysztofory,Kraków
• 1968 r.Chleb malowany czarno,Galeria Krzysztofory,Kraków
• 1972 r.Chleb malowany kolorowo,Biuro Poezji Andrzeja Partuma,Warszawa
• 1972 r.Transfiguracja I,Ośrodek Sztuki,Södertälje
• 1973 r.Transfiguracja II,Galeria Desa,Kraków
• 1973 r.Transfiguracja III pt.Ołtarz autorski,BWA,Lublin
• 1973 r.bez tytułu,Galeria Współczesna,Warszawa
• 1973 r.Licytacja,Galeria Pi,Kraków
• 1974 r.Drewniana droga,Gruga Park,Essen
• 1974 r.Ołtarz piękny,ołtarz czysty,BWA,Wrocław
• 1974 r.Ołtarz twarzy,Galeria Studio,Warszawa
• 1975 r.Msza refleksyjna,Zakłady Metalowe im.Szadkowskiego,Kraków
• 1975 r.Ołtarz erotyczny Kawiarnia Klubu Plastyków,Kraków
• 1975 r.Ołtarz rozweselający Galeria Sztuki MDK Labirynt,Lublin
• 1975 r.Runda honorowa Runek Starego Miasta,Zamość
• 1976 r.Ognisko sztuki BWA,Koszalin
• 1976 r.Ołtarz rzeźbiarski BWA,Kraków
• 1976 r.Rytuał szczerości,Galeria Na Piętrze,Łódź
• 1976 r.Rytuał egzystencjalny,Dom Kultury,Lublin
• 1976 r.Ołtarz czasu,Zamek w Świdwinie
• 1976 r.Rytuał filozoficzny,klub studencki,Toruń
• 1977 r.Rytuał kultury,Klub Studencki Riwiera Remont,Warszawa
• 1977 r.Dzieło życia,Galeria Teatru STU,Kraków
• 1977 r.Msza artystyczna,Klub Pod Jaszczurami,Kraków
• 1978 r.Pomnik artysty,droga z Warcina do Kępic
• 1978 r.Kamień filozoficzny,Galeria Labirynt,Lublin
• 1978 r.Msza artystyczna,Galeria Zachęta,Warszawa
• 1978 r.Msza romantyczna,Galeria Krzysztofory,Kraków
• 1979 r.Msza filozoficzna,Galeria Art-Forum,Łódź
• 1979 r.Msza autorska,Galeria Sztuki Najnowszej przy„ACK Pałacyk”,Wrocław
• 1979 r.Msza awangardowa,Ogólnopolski Plener Młodych Artystów i Teoretyków,Świeszyno
• 1979 r.Work and Word,Kapel Haus van Bewaring,Amsterdam
• 1979 r.Mystery,Midland Group Gallery w Nottingham,Academy Gallery w Liverpool,Cotes Watermill w Loughborough,Fine Art Dept.University of Technology w Wolverhampton,Chapter Arts Centre w Cardiff,Oval House Kennington w Londynie
• 1979 r.Opus,College of Higer Education w Hull,Galeria Third Eye Center,Glasgow
• 1980 r.Dialog z Ignacym Witkiewiczem,Galeria ZPAP„Pryzmat”Kraków
• 1980 r.Msza polityczna,Ogólnopolski Plener Młodych Artystów i Teoretyków,Świeszyno
• 1981 r.Czyste dzieło,Galeria Krzysztofory,Kraków
• 1981 r.Taczki wolności,Międzynarodowe Spotkania Artystów,Naukowców i Teoretyków Sztuki,Osieki
• 1981 r.Dialog z Marcel Duchamp,Galeria BWA,Lublin
• 1981 r.Manifestacja romantyczna,Rynek Główny,Kraków
• 1981 r.Obraz,Akademia Muzyczna,Kraków
• 1983 r.Sztuka a rzeczywistość,Galeria BWA,Lublin
• 1983 r.Msza refleksyjna II,Galeria Krzysztofory,Kraków
• 1984 r.Msza polska,Galeria Nad Fosą,Wrocław
• 1984 r.Wykład:Spór o wartości najwyższe.I część,Galeria BWA,Lublin
• 1985 r.Pięć ognisk,Kościół pw.Miłosierdzia Bożego,Warszawa
• 1986 r.Wykład:Spór o wartości najwyższe.II część,Galeria BWA,Lublin
• 1986 r.Obraz Polski,Galeria Dziekanka,Warszawa
• 1988 r.Przepowiednia II,Galeria Krzysztofory,Kraków
• 1988 r.II dialog z Marcel Duchamp,Modern Art Oxford,Oksford
• 1988 r.Obraz z Polski,Slaughterhouse Gallery,Londyn
• 1989 r.II prezentacja żywego pomnika.Przepowiednia II,Galeria Uniwersytecka,Cieszyn
• 1989 r.Wstyd,CRP,Orońsko
• 1990 r.bez tytułu,Galeria BWA,Zielona Góra
• 1990 r.III dysputa z Marcelem Duchamp,CSW Zamek Ujazdowski,Warszawa
• 1991 r.Dysputa z Ignacym Witkiewiczem,BWA,Koszalin
• 1991 r.IV dysputa z Marcel Duchamp,Museum Bochum Kunstsammlung,Bochum
• 1991 r.Dialog z Tadeuszem Kantorem,Galeria Krzysztofory,Kraków
• 1991 r.Antyperformance,Ośrodek Działań Plastycznych,Warszawa
• 1993 r.Erotyk polski,Muzeum Narodowe,Warszawa
• 1993 r.Prezentacja żywego pomnika.Przepowiednia II,BWA,Wrocław
• 1994 r.Wyzwanie,Galeria Zachęta,Warszawa
• 1994 r.Wyzwanie II,Galeria BWA,Lublin
• 1995 r.Monument Vivant,Galeria Le Lieu,Quebec
• 1995 r.Ostatni spór z Marcel Duchamp,Galeria Langage Plus,Alma
• 1997 r.Wyzwanie IV Pojedynek z Utopią,Galeria Manhattan,Łódź
• 1999 r.Krzyk,Muzeum Sandomierskie,Zamek,Sandomierz
• 2012 r.Toast II,Konteksty.II Festiwal Sztuki Efemerycznej,Sokołowsko

Realizacje plenerowe

• Żywy Pomnik ARENA we Wrocławiu
• pomnik Władysława Jagiełły w Nidzicy
• ołtarz Św.Rodziny w kościele Matki Boskiej Fatimskiej w Tarnowie
• rzeźba Rondo 1 przed operą w Bydgoszczy