Władysław Rawicz

Ur.2 września 1832 w Warszawie,zm.21 listopada 1863 w Siedlcach,uczestnik powstania styczniowego,naczelnik cywilny województwa podlaskiego.Był synem Aleksandra Jana(bankiera i ziemianina) i Marianny Anny z Gutmanów,bratem Józefa(bankiera warszawskiego).Nauki początkowe pobierał w domu pod kierunkiem ojca Beniamina Szymańskiego,prowincjała kapucynów,przyszłego biskupa podlaskiego;kształcił się następnie na jednej z warszawskich pensji i IV Gimnazjum Realnym w Warszawie,które ukończył z patentem pochwalnym w 1850 r.Odbył studia w Akademii Rolniczej w Hohenheim pod Stuttgartem,gdzie oprócz zaangażowania w naukę(dwuletni kurs ukończył w rok)działał w polskich kółkach samopomocy i samokształcenia.Lata 1852–1853 spędził na podróży handlowej po Niemczech,Anglii,Francji,Danii,Belgii i Holandii.Po powrocie do kraju pracował w dobrach ziemskich Grochów na Podlasiu(powiat węgrowski),które podniósł do wysokiego poziomu gospodarczego.Aktywnie działał w lokalnym Towarzystwie Rolniczym,pełnił w nim funkcję sekretarza.Był zwolennikiem pracy organicznej.W działalności politycznej zaangażował się po stronie białych;był mężem zaufania na okręg węgrowski(lub okręg sokołowski).Po wybuchu powstania styczniowego wystosował memoriał do Tymczasowego Rządu Narodowego,w którym apelował o wstrzymanie działań wojennych wobec braku szans na powodzenie.Jednocześnie zapewnił o lojalności wobec rządu;pozostając naczelnikiem województwa podlaskiego w organizacji białych,wspierał powstańców dostarczając żywność i odzież;w maju 1863 r.został mianowany naczelnikiem powiatu siedleckiego,w czerwcu zastępcą naczelnika cywilnego województwa podlaskiego,a 29 lipca naczelnikiem tego województwa.Zorganizował m.in.oddział konnych strzelców w sile 40 żołnierzy.Sprawnie kierował przygotowaniami wojennymi na terenie województwa,we własnych zabudowaniach ziemskich zorganizował koszary,zapewnił swoim podkomendnym mundury.Utrzymywał także sprawnie działającą pocztę i administrację.Po klęsce większości oddziałów powstańczych na Podlasiu próbował powołać wzorcowy oddział,złożony z obywateli ziemskich,którzy mieli zobowiązać się pod przysięgą do nieopuszczania pola walki;próba stworzenia takiego oddziału nie powiodła się wobec zarzutu o jej niedemokratyczność(wyróżnienie stanu szlacheckiego).27 września 1863 Rawicz został aresztowany we wsi Proszewo pod Siedlcami.Rodzina starała się o jego uwolnienie,na co władze rosyjskie zareagowały przyspieszonym trybem procesu;po wydaniu wyroku śmierci w trybie przyspieszonym dokonano także egzekucji Rawicza(już po jego śmierci przyszło ułaskawienie carskie).Zbiorowa mogiła z jego ciałem znajduje się na terenie SzP nr 5,która jako patrona wybrała tego bohatera.Był żonaty od 1862 r.z Pauliną z Witwickich,córką oficera WP,bratanicą pisarza Stefana Witwickiego;miał syna Władysława(ur.1863 r.)Owiany legendą,stał się obok ks.Stanisława Brzóski bohaterem Podlasia.Wiersz poświęcił mu Teofil Lenartowicz,był również bohaterem dramatu Walerii Ciemniewskiej Władysław Rawicz.Dramat w 4 aktach(Lwów 1917 r.)W maju 1925 r.odsłonięto w Siedlcach jego pomnik,a w 1932 r.jego imię otrzymała Szkoła Podstawowa nr 5 w Siedlcach.