Karol Kalita de Brenzenheim(pseud.Rębajło)(ur.4 listopada 1830 w Komarnie k.Rudek,zm.25 maja 1919 we Lwowie)polski pułkownik,dowódca oddziału partyzanckiego w powstaniu styczniowym.Jego rodzina pochodząca z Inflant osiedliła się w Galicji po III rozbiorze.Już jako szesnastoletni uczeń gimnazjalny brał udział w pracach konspiracyjnych za co został w 1846 r.oddany do wojska.Zwolniony w 1847 r.powrócił do szkół,ale na krótko,gdyż w 1848 r.zaciągnął się do legionu Józefa Wysockiego i pod jego sztandarami brał udział w powstaniu węgierskim(1848-1849).Mimo amnestii,po powrocie do kraju został aresztowany i wcielony znów do wojska austriackiego,w którym dosłużył się stopnia nad porucznika,biorąc udział w wojnie włoskiej 1859 r.Na wieść o wybuchu powstania w Królestwie Polskim pośpieszył z 12 kolegami oficerami swego pułku do ojczyzny i oddał się do dyspozycji władz narodowych.Został mianowany majorem i skierowany do powiatu stopnickiego.Był organizatorem pułku stopnickiego,który wchodził w skład dywizji sandomierskiej korpusu gen.Józefa Hauke-Bosaka.Stoczył kilka zwycięskich bitew z Rosjanami,m.in.pod Mierzwinem(5 grudnia 1863)oraz pod Lubienią i Iłżą(17 stycznia 1864).Po tej ostatniej bitwie został awansowany na pułkownika.Z powodu choroby nie uczestniczył w bitwie opatowskiej,w której rozbity został jego pułk.Po upadku powstania udał się na emigrację do Turcji,skąd w 1871 r.wrócił do Lwowa.Ostatecznie znalazł pracę w szpitalu psychiatrycznym i ustatkował się.Zmarł doczekawszy wolnej Polski.Został pochowany na Górce powstańców na cmentarzu Łyczakowskim.Jest autorem książki Ze wspomnień krwawych walk,w której zawarł wspomnienia z kampanii powstańczej.
Zachowały się do naszych czasów jego dwie szable:
- znajduje się w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie;austriacka kawaleryjska wz.1850,klinga ozdobiona jest nakładanym złotym wizerunkiem Tadeusza Kościuszki,datą 1794 r. i napisem:W twoją dzielną,bitną dłoń,wdzięczni bracia dają broń.Bij jak dotąd mężnie wroga,za Ojczyznę w imię Boga oraz Dzielnemu Rębajle życzliwi rodacy 1864 r.
- znajduje się w Muzeum Narodowym w Krakowie;rosyjska kawalerii wz.1826,po prawej stronie klingi jest inkrustowany srebrem napis:W Imię Boga Dobądź Szabli/A Moskali Wezmą Diabli,a po lewej stronie umieszczono dedykacje:Od Przyjaciół Rembajle 1864 r.
Rębajło był jednym z najdzielniejszych i najbardziej uzdolnionych oficerów powstania styczniowego;potrafił połączyć braterski stosunek do żołnierza przy równoczesnym zachowaniu surowej dyscypliny,a dając osobisty przykład w dzieleniu trudów życia partyzanckiego,zdobył sobie szacunek i popularność wśród własnych ludzi.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz