Jerzy Markuszewski

Ur.16 grudnia 1930 w Warszawie,zm.16 października 2007 tamże polski reżyser teatralny,twórca i główny animator Studenckiego Teatru Satyryków,scenarzysta,aktor,działacz opozycji demokratycznej,współpracownik KOR i KSS„KOR”,internowany w stanie wojennym,później współpracownik podziemnej„Solidarności”.

Życiorys

Absolwent Wydziału Reżyserii Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie z 1963 r.(dyplom 1965 r.)Wcześniej studiował również na Wydziale Aktorskim PWST i historię sztuki na Uniwersytecie Warszawskim.Był etatowym reżyserem STS-u,Teatru im.Jaracza w Łodzi i warszawskich Rozmaitości.Współpracował m.in.ze Starym Teatrem w Krakowie i Theater am Neumarkt w Zurychu.Do najbardziej znanych jego realizacji STS-u należą„składanki satyryczne”"To idzie młodość"(premierowa prezentacja teatru z 1954 r.)"Prostaczkowie","Konfrontacja".Wyreżyserował ponad 20 spektakli Teatru Telewizji,z którym współpracę rozpoczął jeszcze w czasie studiów(pierwszy,"Jeszcze pożyjesz"Bułata Okudżawy w 1962 r.ostatni,"Opowieści dworcowe"w 1999 r.)Dla telewizji stworzył także dwa filmy dokumentalne.W latach 60 XX w.był dyrektorem Teatru Polskiego Radia.Zajmował się także reżyserią słuchowisk i programów radiowych(m.in.Ilustrowanego Tygodnika Rozrywkowego,w którym pojawiał się jako wykonawca).Napisał trzy zrealizowane scenariusze filmowe:"Sposób bycia"(1965 r.)"Bardzo starzy oboje"(1967 r.)"Przybłęda"(1984 r.)W filmie występował okazjonalnie również jako aktor(m.in.rola cynicznego dyrektora przedsiębiorstwa taksówkowego w"Zmiennikach").Przyjaźnił się z Leszkiem Kołakowskim.W roku 1954 poślubił Zofię Góralczyk.Zmarł w nocy z 15 na 16 października 2007 w Warszawie.Został pochowany na Cmentarzu Komunalnym Północnym na Wólce Węglowej w Warszawie.

Filmografia

Aktor

• "Milczenie"(1963 r.)wikary
• "Kolumbowie"serial telewizyjny)1970 r.gestapowiec przesłuchujący Basię(odc.2"Żegnaj Baśka")
• "Poślizg"(1972 r.)klient izby wytrzeźwień
• "Akcja pod arsenałem"(1977 r.)barman w piwiarni
• "Zmiennicy"(serial telewizyjny)(1986 r.)dyrektor WPT(odc.1"Ceny umowne",9"Podróż sentymentalna",13"Spotkania z Temidą",14"Pocałuj mnie Kasiu" i 15"Nasz najdroższy")

Filmowiec

• "Sposób bycia"(1965 r.)II reżyser,scenariusz
• "Niebo bez słońca"(1966 r.)scenariusz
• "Odwiedziny o zmierzchu"(1966 r.)współpraca reżyserska
• "Bardzo starzy oboje"(1967 r.)współpraca reżyserska,scenariusz
• "Przybłęda"(1984 r.)scenariusz,dialogi

Odznaczenia i nagrody

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski za działalność opozycyjną(23 września 2006)
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi w długoletniej działalności radiowej(7 grudnia 2000)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski(1963 r.)
• Srebrny Medal„Zasłużony Kulturze Gloria Artis”(27 marca 2007)
• Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego(1966 r.)
• Odznaka Zasłużony Działacz Kultury(1964 r.)
• Nagroda Komitetu do Spraw Radia i Telewizji za osiągnięcia w dziedzinie reżyserii głównie Radiowego Teatru Poezji(1963 r.)
• Nagroda na IV Wrocławskim Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych we Wrocławiu za spektakl Duże jasne Jarosława Abramowa i Andrzeja Jareckiego w Teatrze Ateneum im.Stefana Jaracza w Warszawie oraz za rolę kościelnego(1963 r.)
• „Złoty Mikrofon”nagroda Polskiego Radia(1975 r.)
• Medal pamiątkowy z okazji 50 rocznicy premiery Wieży malowanej STS(pośmiertnie,2009 r.)