Zdzisław Najder

Zdzisław Marian Najder(ur.31 października 1930 w Warszawie)polski historyk literatury,opozycjonista w czasach PRL,były dyrektor Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa.

Życiorys

Wykształcenie i działalność naukowa

W latach 1945-1947 uczęszczał do gimnazjum i liceum im.Bolesława Chrobrego w Piotrkowie Trybunalskim.Absolwent VI Liceum Ogólnokształcącego im.Tadeusza Reytana w Warszawie.W 1952 r.ukończył studia w zakresie filozofii,a w 1954 r.w zakresie historii literatury polskiej na Uniwersytecie Warszawskim.Później studiował na Uniwersytecie w Oksfordzie,gdzie zdobył kolejno tytuły licencjata,magistra i w 1970 r.doktora literatury polskiej i filozofii.W 1977 r.uzyskał habilitację z literaturoznawstwa,a w 1998 r.prezydent RP nadał mu tytuł naukowy profesora nauk humanistycznych.Od 1952 do 1957 r.był pracownikiem naukowym w Instytucie Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk.W latach 1957-1959 i 1969-1981 członek redakcji miesięcznika„Twórczość”.W 1958 r.został pracownikiem naukowo-dydaktycznym w Katedrze Estetyki UW,skąd w 1959 r.został zwolniony.W latach 1965-1997 był wykładowcą literatury polskiej i angielskiej oraz filozofii na uniwersytetach zagranicznych(m.in.Columbia i Yale).Od 1997 r.był pracownikiem naukowo-dydaktycznym w Wyższej Szkole Języków Obcych i Ekonomii w Częstochowie,a także w Instytucie Filologii Angielskiej Uniwersytetu Opolskiego.W 2003 r.przeszedł na emeryturę.Był profesorem zwyczajnym i wykładowcą Wyższej Szkoły Europejskiej im.ks.Józefa Tischnera w Krakowie.Jest światowej sławy autorytetem w zakresie twórczości Josepha Conrada,a jego biografia Conrada Joseph Conrad:A Chronicle jest jedną z najważniejszych pozycji na ten temat.

Działalność polityczna

Działał w polskiej opozycji demokratycznej.Na przełomie lat 1975/1976 założył Polskie Porozumienie Niepodległościowe.We wrześniu 1980 r.przystąpił do„Solidarności”.W momencie wprowadzenia stanu wojennego w Polsce przebywał w Oksfordzie,nie zdecydował się na powrót do Polski i dzięki rekomendacji Jana Nowaka-Jeziorańskiego został dyrektorem polskiej sekcji Radia Wolna Europa.Nieprawomocnym wyrokiem sądu Warszawskiego Okręgu Wojskowego z 28 maja 1983 został skazany zaocznie na karę śmierci za rzekome szpiegostwo na rzecz amerykańskich służb wywiadowczych,dokonywane podczas swojego zamieszkiwania w Polsce i za granicą,oraz orzeczono wobec niego pozbawienie praw publicznych i konfiskatę mienia.Wyrok uchylono w 1989 r.Na stanowisku szefa polskiej sekcji pozostał do 1987 r.Po upadku reżimu komunistycznego w 1989 r.powrócił do Polski,był doradcą Lecha Wałęsy i Jana Olszewskiego.W 1992 r.po odwołaniu rządu Jana Olszewskiego Zdzisław Najder przyznał,że w 1958 r.„samodzielnie zgodził się”na„dłuższe rozmowy”ze Służbą Bezpieczeństwa,które miały na celu„wprowadzenie SB w błąd i ukrywanie tego,co rzeczywiście robili moi przyjaciele(...) i co robiłem ja sam”.Ujawniono,że w latach 1958-1963 był ewidencjonowany przez SB jako tajny współpracownik„Zapalniczka”.Od 1998 r.był doradcą przewodniczącego Komitetu Integracji Europejskiej.W listopadzie 2016 r.przystąpił do stowarzyszenia Europejscy Demokraci.

Działalność społeczna

Od 1956 do 1983 r.należał do Związku Literatów Polskich.Od 1957 do 1958 r.uczestniczył w spotkaniach Klubu Krzywego Koła,a w 1958 r.został członkiem PEN Clubu.W latach 1991-1993 był prezesem Klubu Atlantyckiego,a od 1992 do 1997 r.prezesem Instytutu Obywatelskiego.30 kwietnia 2009 został powołany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego na członka pierwszej kadencji(2009-2013)Rady Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.Jest prezesem Klubu Weimarskiego w Warszawie,a także członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich(od 1989 r.) i Polskiego Towarzystwa Conradowskiego(od 1994 r.)

Odznaczenia

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski 1983 r.nadany przez władze RP na uchodźstwie
• Odznaka Honorowa„Bene Merito”2010 r.
• Kawaler Legii Honorowej Francja,2005 r.
• Nagroda im.Adama Mickiewicza przyznawana przez Trójkąt Weimarski(2009 r.)