sobota, 12 marca 2016

Zofia Radwańska-Paryska

Zofia Bronisława Wanda Elwira Radwańska zwana Kejsi(ur.3 maja 1901 w Warszawie,zm.24 października 2001 w Zakopanem)botaniczka,taterniczka,pisarka.Żona i współtowarzyszka pracy Witolda Henryka Paryskiego.W 1945 roku została pierwszą ratowniczką TOPR,a w 1948 r.pierwszą kobietą przewodnikiem tatrzańskim.
Biografia
Ukończyła studia botaniczne i geograficzne na Uniwersytecie Warszawskim,w 1933 r.przedstawiła pracę doktorską dotyczącą flory Tatr.Od 1921 r.bywała corocznie w Tatrach(od początku jako czł.PTT),uprawiając intensywnie turystykę(często samotnie).Wprowadzała w Tatry wiele osób,organizując dla nich wycieczki i propagując poznanie i ochronę przyrody tatrzańskiej.Od 1923 r.uprawiała taternictwo i narciarstwo wysokogórskie.W 1938 r.osiadła w Zakopanem na stałe,najpierw(jak za poprzednich pobytów)mieszkając wśród zaprzyjaźnionych górali,a po wojnie kolejno na Antałówce i na Kozińcu.W latach 30-tych XX w.była jedną z czołowych polskich taterniczek i alpinistek.W Tatrach dokonała licznych przejść dróg klasycznych o nadzwyczajnym stopniu trudności(m.in.wschodnią i zach.ścianą Kościelca,pd.-wsch. i pd.ścianą Zamarłej Turni,pn.ścianą Mnicha).Została pochowana w mogile obok męża na Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku w Zakopanem.W 2002 roku Akademickie Koło Przewodników Tatrzańskich w Krakowie przyjęło Zofię i Witolda Henryka Paryskich za swoich patronów.Zofia Radwańska-Paryska jest patronką XV Beskidzkiej Drużyny Harcerek„Przełęcz” i 22 Warszawskiej Drużyny Harcerek„Jaworzyna”,od 2011 r.jej imię nosi 23 Kielecka Drużyna Harcerek oraz od 2015 roku także 3 Podgórska Drużyna Harcerek"Róża Wiatrów"(z Krakowa).Odznaczona Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.
Ważniejsze publikacje

  • Mozaika tatrzańska(1956 r.)
  • Rośliny tatrzańskie(1988 r.)
  • Skalne drogi w Tatrach Wysokich(1938 r.)współautorstwo
  • Wielka encyklopedia tatrzańska(1995 r.wyd.2 rozszerzone 2004 r.)współautorstwo
  • Zielony świat Tatr(1953 r.)
  • Słownik gwarowy góralskich nazw roślin z Tatr i Podtatrza(1992 r.)
  • Zielnik Brata Cypriana z Czerwonego Klasztoru(1991 r.)

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz