sobota, 16 stycznia 2016

Arkady Fiedler

Arkady Adam Fiedler(ur.28 listopada 1894 w Poznaniu,zm.7 marca 1985 w Puszczykowie)polski prozaik,reportażysta,przyrodnik i podróżnik,porucznik Wojska Polskiego,członek Rady Krajowej PRON w 1983 roku.
Życiorys
Był synem Antoniego Fiedlera,poznańskiego poligrafa i wydawcy.On to właśnie rozbudził w Arkadym namiętne zainteresowanie przyrodą.„Uczył mnie kochać rzeczy takie,obok których inni ludzie przechodzili obojętnie”wspominał później pisarz o swym ojcu.Ukończył Gimnazjum im.Gotthilfa Bergera w Poznaniu,a następnie studiował filozofię i nauki przyrodnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz na uniwersytecie w Poznaniu.Studia te zostały przerwane wybuchem I wojny światowej.W latach 1918-1919 brał udział w powstaniu wielkopolskim(został wybrany do Komitetu Jedenastu Polskiej Organizacji Wojskowej Zaboru Pruskiego i był kierownikiem Działu Organizacyjnego w Dowództwie Żandarmerii Krajowej).W opublikowanej 24 września 1921„Pierwszej liście oficerów rezerwowych WP”figurował jako porucznik rezerwy żandarmerii.W 1934 r.był porucznikiem rezerwy Kadry 7 Dywizjonu Taborów w Poznaniu ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 28 lokatą na liście starszeństwa oficerów taborowych oraz pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Poznań-Miasto.Debiutował w 1917 r.cyklem wierszy„Czerwone światło ogniska”na łamach poznańskiego dwutygodnika„Zdrój”.W latach 1922-1923 studiował w Akademii Sztuk Graficznych w Lipsku i ukończył ją zdobywając tytuł mistrza chemigrafii.W 1926 r.wydał pierwszą książkę"Przez wiry i porohy Dniestru".W 1928 r.wyjechał w pierwszą większą podróż do południowej Brazylii.Przywiózł z niej bogate zbiory zoologiczne i botaniczne,które bezinteresownie przekazał Muzeum Przyrodniczemu oraz innym naukowym placówkom w Poznaniu i nie mniej bogate wrażenia,które opisał w książkach Bichos,moi brazylijscy przyjaciele i Wśród Indian Koroadów.W 1933 r.urzeczywistnia swe najgorętsze marzenie:rusza do Amazonii.Wyprawa zaowocowała książką"Ryby śpiewają w Ukajali",która zdobyła wielkie uznanie czytelników.W 1936 r.wydał kolejny bestseller,Kanadę pachnącą żywicą.II wojna światowa zastała Fiedlera na Tahiti.Porzucił tę wyspę,by wybrać żołnierski los.W lutym 1940 r.przez Francję dotarł do Wielkiej Brytanii,gdzie poznał polskich lotników bohatersko walczących w Bitwie o Anglię.Napisał o nich głośną książkę"Dywizjon 303"jej przedruki krążyły w okupowanej Polsce,krzepiąc ducha.W latach 1942-1943 pływał na polskich statkach handlowych wysiłek wojenny naszych marynarzy opisał w książce"Dziękuję Ci,kapitanie.W trakcie wojny i tuż po niej w Londynie przyszli na świat jego dwaj synowie Marek i Arkady Radosław.W 1946 r.powrócił razem z żoną Włoszką Marią Maccariello do Polski i zamieszkał w Puszczykowie pod Poznaniem.Nie mogąc podróżować(czasy stalinowskie)napisał powieści dla młodzieży:„Mały Bizon”,„Wyspa Robinsona”,„Orinoko”.Od 1956 r.powrócił na podróżnicze szlaki odwiedził Indochiny,Brazylię,Gujanę,Madagaskar,Kanadę,kilkukrotnie Afrykę Zachodnią.W swoim życiu odbył 30 wypraw i podróży.Napisał 32 książki,które ukazały się w 23 językach w przeszło 10 milionowym nakładzie.Jego książki urzekają plastyką opisu,barwnie zbliżają czytelnikowi ludzi o różnych kolorach skóry,uczą szacunku dla innych kultur i obyczajów,opiewają piękno przyrody.Jest autorem dwóch książek autobiograficznych:„Mój ojciec i dęby”oraz„Wiek męski-zwycięski”.W 1974 r.pisarz zachęcony namowami czytelników stworzył wraz z rodziną prywatne muzeum podróżniczych trofeów w swym domu w Puszczykowie.Zmarł 7 marca 1985 r.w Puszczykowie,gdzie został pochowany na miejscowym cmentarzu.Autorem rzeźby przedstawiającej głowę pisarza i umieszczonej na jego grobie jest Adam Haupt.
Podróże

  • 1927 r.północna Norwegia
  • 1928 r.południowa Brazylia
  • 1933 r.Amazonia i Peru
  • 1935 r.Kanada
  • 1937 r.Madagaskar
  • 1939 r.Tahiti
  • 1940 r.Francja,Wielka Brytania
  • 1942–1943 USA,Trynidad,Gujana,Brazylia
  • 1945 r.Kanada
  • 1948 r.Meksyk
  • 1952–1953 ZSRR(Gruzja)
  • 1956–1957 Indochiny(północny Wietnam,Laos,Kambodża)
  • 1959–1960 Afryka Zachodnia(Gwinea,Ghana)
  • 1961 r.północno-zachodnia Kanada
  • 1963–1964 Brazylia,Gujana
  • 1965–1966 Madagaskar
  • 1967 r.Brazylia
  • 1968 r.ZSRR(wschodnia Syberia)
  • 1969 r.Nigeria
  • 1970 r.Peru
  • 1971 r.Afryka Zachodnia
  • 1972 r.Kanada(Kolumbia Brytyjska,Alberta,Quebec)
  • 1973 r.Ameryka Południowa
  • 1975 r.Kanada(Ontario,Quebec)
  • 1976–1977 Afryka Zachodnia
  • 1978–1979 Peru
  • 1980 r.Kanada
  • 1981 r.Afryka Zachodnia

Nagrody i wyróżnienia
Był laureatem wielu nagród,m.in.Srebrnego Wawrzynu Akademickiego Polskiej Akademii Literatury(1936 r.)nagrody literackiej miasta Poznania(1936 r.)nagrody ministra kultury i sztuki II stopnia za literaturę podróżniczą(1963 r.)nagrody prezesa Rady Ministrów za twórczość dla dzieci i młodzieży(1974 r.)oraz nagrody państwowej I stopnia za całokształt twórczości(1978 r.)Odznaczony został także m.in.Krzyżem Komandorskim i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski(1964 r.)Orderem Uśmiechu(1969 r.)Orderem Sztandaru Pracy I i II Klasy(1974 r.) i Orderem Budowniczych Polski Ludowej(1979 r.)
Upamiętnienie
Jest patronem kilkudziesięciu szkół,m.in.Szkoły Podstawowej w Zbąszyniu,Szkoły Podstawowej nr 18 w Zielonej Górze i Zespołu Szkół Nr 12 w Szczecinie.Od 6 lipca 2009 jest również patronem Wielkopolskiego Oddziału Żandarmerii Wojskowej w Poznaniu.Od 1996 r.w Muzeum-Pracowni Literackiej Arkadego Fiedlera wręczana jest coroczna nagroda„Bursztynowego Motyla”im.A.Fiedlera dla polskiego autora książki podróżniczej.
Publikacje

  • 1926 r.Przez wiry i porohy Dniestru
  • 1931 r.Bichos,moi brazylijscy przyjaciele
  • 1932 r.Wśród Indian Koroadów
  • 1935 r.Kanada pachnąca żywicą
  • 1935 r.Ryby śpiewają w Ukajali
  • 1936 r.Zwierzęta z lasu dziewiczego
  • 1937 r.Zdobywamy Amazonkę
  • 1939 r.Jutro na Madagaskar
  • 1940 r.Dywizjon 303
  • 1944 r.Dziękuję Ci,kapitanie
  • 1946 r.Żarliwa wyspa Beniowskiego
  • 1946 r.Radosny ptak Drongo
  • 1950 r.Rio de Oro
  • 1952 r.Mały Bizon
  • 1953 r.Gorąca wieś Ambinanitelo
  • 1954 r.Wyspa Robinsona
  • 1957 r.Orinoko
  • 1957 r.Wyspa kochających lemurów
  • 1960 r.Dzikie banany
  • 1962 r.Nowa przygoda:Gwinea
  • 1965 r.I znowu kusząca Kanada
  • 1968 r.Spotkałem szczęśliwych Indian
  • 1969 r.Madagaskar,okrutny czarodziej
  • 1971 r.Piękna,straszna Amazonia
  • 1973 r.Mój ojciec i dęby autobiografia zawierająca wspomnienia z okresu dzieciństwa
  • 1976 r.Wiek męski zwycięski
  • 1980 r.Biały Jaguar
  • 1983 r.Motyle mego życia
  • 1985 r.Zwierzęta mego życia
  • 1989 r.Kobiety mej młodości

Wspólnie z Markiem Fiedlerem

  • 1982 r.Indiański Napoleon Gór Skalistych
  • 1984 r.Ród Indian Algonkinów

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz