Edmund Taczanowski

Edmund Władysław Maksymilian Taczanowski(ur.23 listopada 1822 w Wieczynie koło Pleszewa,zm.14 września 1879 w Choryni)generał polski,dowódca powstańczy 1863 r.
Biografia
Pochodził z rodziny ziemiańskiej,był synem Józefa Taczanowskiego herbu Jastrzębiec i Katarzyny z Hersztopskich herbu Ogończyk.Kształcił się w poznańskim Gimnazjum św.Marii Magdaleny,następnie w szkole artylerii,którą ukończył w stopniu podporucznika.Po kilkuletniej służbie opuścił armię pruską na własną prośbę w 1846 r.Już wcześniej nawiązał kontakt ze spiskiem planującym powstanie w Wielkopolsce;po dymisji z wojska działał jako kurier powstańczy na południu Wielkopolski i wkrótce został aresztowany(12 lutego 1846) i osadzony w Forcie Winiary.Przebywał w więzieniu do grudnia 1847 r.W 1848 r.uczestniczył w walkach powstańczych.Dowodził oddziałem artylerii pod Pleszewem;po rozbiciu powstańców ponownie trafił do więzienia,tym razem w twierdzy w Kostrzynie.Został zwolniony w marcu 1849 r. i wyjechał do Genewy,potem do Turynu i Rzymu.Walczył w szeregach armii republikańskiej Giuseppe Garibaldiego,był ranny,przebywał w niewoli francuskiej.Po zwolnieniu powrócił do Wielkopolski.W okresie poprzedzającym wybuch powstania styczniowego przygotowywał potencjalnych uczestników walki zbrojnej poprzez Bractwo Kurkowe i Bractwo Jedności.Zaangażował się aktywnie w walki powstańcze.Komitet Działyńskiego wyznaczył go na dowódcę jednego z oddziałów ochotniczych;Taczanowski przystąpił do jego organizacji w okolicach Pleszewa,ale został zaskoczony przez wojsko pruskie i rozbity w lesie sławoszewskim.Taczanowski zebrał część swoich żołnierzy oraz nowych ochotników i sformował kolejny oddział,z którym odniósł zwycięstwo pod Pyzdrami(29 kwietnia 1863) i zajął Koło.Został rozbity przez Rosjan 8 maja w bitwie pod Ignacewem.W tej bitwie generał Edmund Taczanowski został poważnie ranny,a z rejonu zaciętych walk wydostał go Franciszek Nawrocki(Jakub Nawrot)organizator oddziałów z rejonu Baszkowa i Konarzewa w 1848 i 1863 r.który torował kosą drogę,aby wydostać rannego dowódcę z miejsca zagrożenia.To o nim przed kadrą oficerską i szlachtą ranny generał powiedział:"Należą się słowa podzięki temu prostemu włościaninowi".Pod koniec maja 1863 r.Rząd Narodowy mianował Taczanowskiego dowódcą wojsk województwa kaliskiego i mazowieckiego oraz awansował do stopnia generała.Prowadził walki ze zmiennym szczęściem,tocząc walki pod Łaskiem,Goszczanowem,Czepowem,Pęcherzewkiem,Sędziejowicami;pod Kruszyną został rozbity.Po klęsce wyjechał do Francji,potem do Turcji;bez powodzenia szukał tam poparcia dla pomysłu stworzenia polskich oddziałów walczących o niepodległość.Wkrótce powrócił do Polski;mieszkał początkowo w Krakowie,a po amnestii władz pruskich powrócił do Wielkopolski i osiadł w swoim majątku w Choryni,gdzie mieszkał do końca życia.Z małżeństwa z Anielą z Baranowskich miał czterech synów(Stefana,Stanisława,Józefa,Władysława) i dwie córki(Katarzynę i Anielę).Od 2000 r.imię Edmunda Taczanowskiego nosi Szkoła Podstawowa w Biskupicach(woj.Wielkopolskie,pow.koniński,gm.Grodziec)znajdująca się w eklektycznym dworze z połowy XIX wieku,który został wybudowany dla Taczanowskich.Od 2011 r.imię Edmunda Taczanowskiego nosi 103 DSH z Woli Książęcej(Hufiec ZHP Jarocin).