Konfederacja tyszowiecka

Została zawiązana 29 grudnia 1655 w Tyszowcach,niedaleko Zamościa.Inicjatorami byli Stefan Czarniecki oraz pragnący się zrehabilitować hetman wielki koronny Stanisław Rewera Potocki i hetman polny koronny Stanisław Lanckoroński,którzy postanowili opuścić obóz generała Duglasa uprowadzając wojsko kwarciane.Głównym jej postanowieniem było wypowiedzenie przez polską szlachtę posłuszeństwa królowi szwedzkiemu Karolowi X Gustawowi(wcześniej uznanemu przez większość za władcę Rzeczypospolitej)oraz wystąpienie zbrojne przeciwko Szwedom.Taki obrót spraw w Polsce sprowokowany został przez samowolę i rozpasanie wojsk szwedzkich,liczne nieposłuszeństwa i brak tolerancji dla Kościoła.Szwedzi postępowali w Polsce jak w kraju podbitym,a nie jak w części królestwa szwedzkiego,którą de facto była wtedy Polska po podpisaniu przez szlachtę układów oddających koronę polską Karolowi X.Katolicka szlachta poczuła się poniżona z powodu oblężenia Jasnej Góry przez Szwedów.Zwycięska obrona Jasnej Góry i powrót do Polski króla Jana II Kazimierza Wazy 18 grudnia 1655 stanowiły przełom w przebiegu najazdu szwedzkiego i sygnał do zawiązania tej konfederacji.Konfederaci tyszowieccy(obaj hetmani Stanisław Rewera Potocki i Stanisław Lanckoroński i inni senatorowie,m.in.kasztelan sandomierski Stanisław Witowski,8 wojewodów m.in: bracławski Piotr Potocki i czernihowski Krzysztof Tyszkiewicz;oboźny koronny Jędrzej Potocki,starosta bohusławski Jacek Szembek)po wydaniu Uniwersału konfederacji w Tyszowcach 31 grudnia 1655 spotkali się z królem w Krośnie.Odbyło się tam posiedzenie Rady Senatu Rzeczypospolitej w obecności króla Jana Kazimierza,prymasa Polski Andrzeja Leszczyńskiego,Stefana Czarnieckiego i hetmanów Stanisława Rewery Potockiego i Stanisława Lanckorońskigo oraz Lubomirskiego.22 stycznia 1656 w Łańcucie konfederacja tyszowiecka została przekształcona w konfederację generalną.