Stefan Wesołowski(lekarz)

Stefan Jacenty Wesołowski(ur.16 sierpnia 1908 w Kamienicy k.Płońska,zm.26 grudnia 2009 w Warszawie)polski lekarz(prof.)chirurg-urolog,autor publikacji specjalistycznych i pamiętnikarskich.Stefan Wesołowski był promotorem kilkudziesięciu doktoratów i habilitacji,a także członkiem rzeczywistym lub honorowym wielu krajowych i zagranicznych towarzystw naukowych.Część jego zbiorów i pamiątek znajduje się w archiwum Głównej Biblioteki Lekarskiej w Warszawie.

Życiorys
Dzieciństwo i edukacja
Syn rolnika i rymarza Stanisława Wesołowskiego(1867–1934) i Wandy Napiórkowskiej(1871–1960).Uczył się w szkole elementarnej w Szczytnie,Gimnazjum Polskiej Macierzy Szkolnej w Płońsku(do 1922 r.) i Gimnazjum Państwowym im.Stanisława Konarskiego w Dubnie na Wołyniu(od 1923 r.)Po uzyskaniu matury(1927 r.)został stypendystą starosty dubieńskiego,co umożliwiło mu studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego(1927–1933;dyplom lekarza medycyny 30 czerwca 1933 r.)W czasie studiów był działaczem Koła Medyków Stowarzyszenia Samopomocowego,m.in.kierował tam Sekcją Towarzyską i Artystyczną,organizując„Szopkę Medyczną”,z której dochód przeznaczony został na budowę oddanego do użytku w 1936 r.Domu Medyków im.Józefa Piłsudskiego(mieszczącego się w Warszawie przy ul.Oczki 7).Od września 1934 do marca 1935 r.odbywał służbę wojskową w Szkole Podchorążych Sanitarnych Rezerwy w Warszawie.Od 1936 do 1942 r.był asystentem i starszym asystentem oddziału Szpitala św.Łazarza(przy ul.Książęcej 2,pod kierunkiem dr.Wacława Lilpopa).8 grudnia 1937 poślubił Zofię Flaszyńską(ur.30 stycznia 1911 w Warszawie,zm.2 grudnia 1993 tamże).9 grudnia 1938 uzyskał stopień doktora nauk medycznych(praca doktorska pt.Znieczulenie nad oponowe w urologii;druk:„Polski Przegląd Chirurgiczny”,zeszyt XII/1938).
II wojna światowa
Po wybuchu II wojny światowej brał udział w kampanii wrześniowej 1939 r.w stopniu podporucznika-lekarza(był m.in.chirurgiem w szpitalach w Toruniu,Żychlinie,Dobrzelinie i Sochaczewie).16 marca 1941 w Warszawie urodziła się jego córka Anna Wesołowska(obecnie Wesołowska-Szegidewicz,m.in.późniejsza aktorka teatralna i filmowa),a 27 września 1943 syn Stanisław.Działał w konspiracji.Od 1943 r.pracował jako asystent na oddziale chirurgii Szpitala Wolskiego w Warszawie przy ul.Płockiej 26,pod kierunkiem dr.Leona Manteuffla-Szoege.Podczas powstania warszawskiego,5 sierpnia 1944,hitlerowcy rozstrzelali znajdujących się w placówce lekarzy,a pozostały personel medyczny i pacjentów na rogu ul.Górczewskiej i Zagłoby w miejscu masowej egzekucji ludności Woli(gdzie rozstrzelano w sumie ok.12000 osób).Uratowało się jedynie trzech lekarzy:Leon Manteuffel-Szoege,Stefan Wesołowski i Zbigniew Woźniewski.Do końca powstania warszawskiego Stefan Wesołowski pracował w Szpitalu Zakaźnym przy ul.Wolskiej 37,a po kapitulacji powstania ewakuował się do Piotrkowa Trybunalskiego,gdzie był asystentem Oddziału Chirurgicznego Szpitala Miejskiego św.Trójcy.Od 1 czerwca 1945 podjął pracę ponownie w Szpitalu Wolskim w Warszawie.
Okres powojenny

Od 1947 r.był sekretarzem Komitetu Organizacyjnego Polskiego Towarzystwa Urologicznego(od 1949 r.sekretarzem Towarzystwa,a w latach 1960–1962 jego prezesem).W latach 1948–1950 był adiunktem organizującej się Kliniki Urologii Wydziału Lekarskiego UW.Od 1950 do 1953 r.pełnił funkcję zastępcy ordynatora oddziału urologicznego w Szpitalu Miejskim nr 1 w Warszawie-Czystem.Od 1951 do 1962 r.był ordynatorem Oddziału Urologii Szpitala Wolskiego(utworzonego jako jeden z pierwszych w Polsce;obecnie Instytut Gruźlicy).W 1951 r.otrzymał ponadto habilitację(przewód habilitacyjny pt.Zagadnienie odprowadzania moczu),objął też funkcję Specjalisty Krajowego Ministerstwa Zdrowia w zakresie urologii(do 1974 r.)W 1954 r.został mianowany profesorem nadzwyczajnym,objął też funkcję kierownika Kliniki Urologicznej Akademii Medycznej przy ul.Oczki 6(do 1978 r.)Jego pacjentami byli m.in.kard.Stefan Wyszyński,Jarosław Iwaszkiewicz,Tadeusz Breza,Stefan Wiechecki„Wiech”czy Mieczysław Fogg.Był inicjatorem budowy samodzielnej Kliniki Urologicznej,powstałej w 1970 r.na terenie warszawskiego Szpitala im.Dzieciątka Jezus.W 1976 r.został mianowany profesorem zwyczajnym.W 1980 r.wyjechał do Libii,gdzie pracował jako profesor Wydziału Lekarskiego University of Garyounis w Benghazi.Był także urologiem szpitala w Sirte.W 1985 r.powrócił do Polski,pracował jako urolog w szpitalu w Świdrze.Od 1 stycznia 1986 do maja 1992 r.pracował jako urolog w Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym w Ciechanowie(2 września 1998 jego imieniem nazwano Oddział Urologii tej placówki,z tej okazji wmurowana została tam również tablica pamiątkowa).Pracę w zawodzie lekarza zakończył ostatecznie w 1992 r.16 sierpnia 2008 obchodził 100-lecie urodzin,otrzymując m.in.listy gratulacyjne od prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego i premiera Donalda Tuska oraz pamiątkową szablę od kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Janusza Krupskiego.Zmarł po krótkiej chorobie w swoim domu w Warszawie przy ulicy Pięknej.
Publikacje
Jest autorem ponad 550 publikacji z zakresu medycyny,zamieszczanych w czasopismach i periodykach fachowych(m.in.„Służba Zdrowia”,„Polski Przegląd Chirurgiczny”,„Polski Tygodnik Lekarski”).Współredagował i publikował w czasopiśmie„Urologia Polska”(1954–1958).Ogłaszał także artykuły dotyczące lat II wojny światowej(m.in.w„Polityce”,„Stolicy”,„Życiu Warszawy”,„Za i Przeciw”).Jest także autorem wspomnień(wyd.2003 r.wznowienie w 2006 r.)ich kolejny tom pt."Lata dojrzałe jest przygotowywany do druku.
Wybrane publikacje:

• Podręcznik urologii[t. I/II](współautor;praca zbiorowa;1960 r.)
• Chirurg i wojna,[w:]Pamiętniki chirurgów(praca zbiorowa;przedmowa Maciej Iłowiecki;Spółdzielnia Wydawnicza„Czytelnik”1972,1974 r.)
• Urazy moczowodów(Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich 1980 r.ISBN 83-200-0306-7)
• Wspomnienia(Polskie Towarzystwo Urologiczne 2003 r.ISBN 83-912110-1-0;wydanie 2 rozszerzone pt.Od kabaretu do skalpela i lazaretu;rysunki Sławomir Szpakowski;AWES 2006 r.ISBN 83-920829-5-8)
• Lata dojrzałe(ciąg dalszy wspomnień;AWES 2008 r.w przygotowaniu)

Inne prace redakcyjne:

• Zbigniew Woźniewski,Książka raportów lekarza dyżurnego. Szpital Wolski w okresie Powstania Warszawskiego(autor przedmowy;oprac.Maria Gepner-Woźniewska;Państwowy Instytut Wydawniczy 1974 r.)

Członkostwo w towarzystwach naukowych
Był członkiem:

• Towarzystwa Chirurgów Polskich(od 1936 r.sekretarzem Oddziału Warszawskiego 1947–1949,członkiem honorowym od 1983 r.)
• Société Internationale d’Urologie(od 1947 r.)
• Polskiego Towarzystwa Urologicznego(od 1949 r.sekretarzem 1949–1954,wiceprezesem 1956–1958,przewodniczącym Oddziału Warszawskiego 1959–1960,prezesem 1960–1962,członkiem honorowym od 1974 r.)
• Deutsche Gesselschaft fűr Urologie(członkiem-korespondentem,od 1955 r.)
• L’Association Française d’ Urologie(członkiem-korespondentem,od 1956 r.)
• La Societé Française d’ Urologie(od 1956 r.)
• Associé Étranger de l’Académie de Chirurgie(Paryż,od 1961 r.)
• The Royal Society of Medicin(Londyn,od 1964 r.)
• Węgierskiego Towarzystwa Urologicznego(od 1968 r.)
• British Association of Urological Surgeons(od 1972 r.)
• European Association of Urology(od 1973 r.)
• Società Italiana di Urologia(od 1977 r.)
• Czechosłowackiego Towarzystwa Urologicznego(od 1978 r.)
• Polskiego Towarzystwa Chirurgów Dziecięcych(od 1980 r.)
• Towarzystwa Chirurgów Dziecięcych(od 1983 r.)

Odznaczenia,nagrody i wyróżnienia

• Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski(postanowieniem prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego z 3 maja 2001„za wybitne zasługi dla medycyny polskiej,za osiągnięcia w pracy naukowej i dydaktycznej”)
• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski(1974 r.)
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski(1964 r.)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski(1956 r.)
• Krzyż Walecznych(dwukrotnie)
• Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami(1946 r.)
• Warszawski Krzyż Powstańczy(1982 r.)
• Krzyż Armii Krajowej
• Medal Za udział w wojnie obronnej 1939
• Medal 10-lecia Polski Ludowej(1955 r.)
• Brązowa Odznaka Batalionu„Parasol”
• Odznaka„Za Wzorową Pracę w Służbie Zdrowia”(1955 r.)
• Nagroda resortowa I stopnia(1971 r.)
• Dyplom i medal pamiątkowy„Za Pracę Społeczną dla m.Opola”(1973 r.)
• Dyplom uznania od ministra zdrowia za pracę Specjalisty Krajowego w Urologii w latach 1951–1974
• Nagroda European Association of Urology(1980 r.)
• Medal 60-lecia Instytutu Higieny(1978 r.)
• Zasłużony Lekarz PRL(1984 r.)
• Medal Gloria Medicinae(1990 r.)
• Odznaka „Za zasługi dla woj.ciechanowskiego”
• Medal IV Wieków Stołeczności Warszawy(1998 r.)
• dyplom i medal pamiątkowy„Za Zasługi dla Radomia”(1998 r.)
• Złota Odznaka Honorowa„Za zasługi dla Warszawy”
• Odznaczenie LAUDABILIS(przyznawane przez Okręgową Radę Lekarską w Warszawie;2005 r.)

Doktor honoris causa Akademii Medycznej we Wrocławiu(1978 r.) i honorowy obywatel Płońska(1979 r.)Do śmierci był członkiem honorowym Związku Artystów Scen Polskich.
Nagrody

• Nagroda Szpitala św.Łazarza w Warszawie(1938 r.za pracę pt.Znieczulenie nad oponowe w urologii)
• Nagroda Towarzystwa Chirurgów Polskich(1951 r.za pracę doświadczalną pt.Oddawanie moczu)
• Nagroda Instytutu Gruźlicy(1958 r.za pracę z dziedziny gruźlicy narządów moczowo-płciowych)
• Nagroda Rektora Akademii Medycznej w Warszawie(dwukrotnie,1962 i 1966 r.)
• Nagroda Fundacji Jurzykowskiego(1969 r.)
• III nagroda tygodnika„Polityka”(1969 r.za pracę na konkurs„Pamiętniki chirurgów”)
• Nagroda Akademii Medycznej w Warszawie(1970 r.za pracę pt.Bilateral Ureteral Injuries)
• Nagroda I Stopnia Ministra Zdrowia(1971 r.za pracę z dziedziny chirurgii reperacyjnej narządu moczowego)