Życiorys
Był synem Zofii Ostrowskiej i Aleksandra Daniela Żabczyńskiego,pułkownika armii rosyjskiej i generała dywizji Wojska Polskiego.Po zdaniu matury w Gimnazjum Kulwiecia w Warszawie wstąpił do Szkoły Podchorążych w Poznaniu.Mianowany podporucznikiem ze starszeństwem z 1 marca 1921 roku w korpusie oficerów artylerii.W tym samym roku został przeniesiony do rezerwy i za namową rodziny rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie Warszawskim.W 1923 roku był oficerem rezerwy Dywizjonu Artylerii Zenitowej w Warszawie,który w 1926 roku został przeformowany w 1 Pułk Artylerii Przeciwlotniczej.W tym czasie odkrył swoją prawdziwą pasję teatr i aktorstwo.O swojej nimi fascynacji tak mówił po latach:„Każde przedstawienie teatralne było dla mnie objawieniem.Aktorów uważałem za ludzi z innej planety i kiedy po raz pierwszy zetknąłem się z nimi,doprawdy nie wiedziałem,co mam mówić”.Zanim zaczął pracować w„Reducie”otarł się o Warszawską Szkołę Gry Sceniczno-Filmowej Niny Niovilli,zaś na studiach brał udział w zajęciach kółka teatralnego.Stamtąd właśnie w 1922 roku Edmund Wierciński skierował go do„Reduty”.Tam też Aleksander poznał swoją przyszłą żonę również aktorkę Marię(Marynę)Zielenkiewicz.Po dwóch latach spędzonych w„Reducie”A.Żabczyński angażował się w kilku warszawskich teatrach(min.Teatrze Polskim i Teatrze Narodowym).W roku 1927 opuścił Warszawę i grał na scenach Lwowa,Poznania i Łodzi.Po powrocie,jeszcze w tym samym roku,zaczął występować w warszawskich teatrzykach rewiowych:„Morskim Oku”,„Perskim Oku”,„Cyruliku Warszawskim”,„Wesołym Oku”,„Kameleonie”.Aż do wybuchu wojny występował w rewii,operetce,dorywczo w teatrach dramatycznych oraz w filmie.Właśnie filmowi zawdzięcza Żabczyński największą popularność.Debiutował w nim już w roku 1926(„Czerwony błazen”w reżyserii Henryka Szaro).Potem były to już role w filmach dźwiękowych,zwłaszcza w komediach muzycznych:„Manewry miłosne”,"Ada,to nie wypada","Jadzia","Pani minister tańczy","Zapomniana melodia",„Sportowiec mimo woli”.Były one niejednokrotnie pisane specjalnie dla niego,co świadczy o tym,że znajdował się w czołówce aktorów tak jak Eugeniusz Bodo,Adolf Dymsza czy Tadeusz Olsza.Aleksander Żabczyński wylansował wiele przebojowych piosenek,jednak niewiele z nich nagrał na płyty.Najsłynniejszą była piosenka"Całują Twoją dłoń,madame"ze słowami Andrzeja Własta.Premier trzech ostatnich filmów A.Żabczyński nie widział,gdyż odbyły się one w czasie wojny,w Krakowie.Zmobilizowany w sierpniu 1939 roku do 1 Pułku Artylerii Przeciwlotniczej im.Marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego w Warszawie.Wziął udział w kampanii wrześniowej,a po jej zakończeniu przedostał się do Rumunii.Internowany w obozie na Węgrzech zdołał zbiec do Francji,gdzie wstąpił do Wojska Polskiego.Po kampanii francuskiej ewakuowany został do Wielkiej Brytanii,a w 1942 roku wysłany na Bliski Wschód.Przez Irak i Palestynę dotarł do Egiptu.Już jako kapitan II Korpusu wziął udział w kampanii włoskiej(był ranny w bitwie o Monte Cassino).Odznaczony Krzyżem Walecznych.W 1946 r.pracował w Polskim Czerwonym Krzyżu w Salzburgu,a później został wraz z II Korpusem przewieziony do Wielkiej Brytanii.W 1947 roku został zdemobilizowany i powrócił do kraju.Zamieszkał przy ul.Łotewskiej na Saskiej Kępie.Prawdopodobnie po wojnie otrzymał jakieś propozycje filmowe,ale żadnej z nich nie przyjął.Pracował natomiast w teatrze.Występował początkowo gościnnie w Teatrze Małym(1947 r.)następnie w Teatrze Klasycznym(1948–1949),a potem do śmierci był aktorem Teatru Polskiego.Wielokrotnie występował też przed mikrofonem Polskiego Radia.
Pod koniec 1957 roku za namową przyjaciół nagrał w Polskim Radiu kilka piosenek:
- "Nikt mnie nie rozumie tak jak Ty"
- "Jak drogie są wspomnienia"
- "Całuję Twoją dłoń,madame"
Zmarł nagle na serce 31 maja 1958 roku.Wraz z żoną Marią Żabczyńską spoczywa na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie(kw.A29-3-14).W 1954 roku w 10 rocznicę Polski Ludowej odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi.Postać Aleksandra Żabczyńskiego została przedstawiona w filmie dokumentalnym Marka Maldisa„Już nie zapomnisz mnie”z 2009 roku.
Filmografia
- 1926 r."Czerwony błazen"doktorek
- 1927 r."Ziemia obiecana"
- 1928 r."Dzikuska"baron Janusz Ziemski
- 1930 r."Janko Muzykant"dziedzic Zaruba
- 1930 r."Tajemnica lekarza"
- 1931 r."Głos serca"Howard Vanning
- 1931 r."Kobieta,która się śmieje"adwokat Far
- 1933 r."Dzieje grzechu"Zygmunt Szczerbic
- 1934 r."Córka generała Pankratowa"adiutant gubernatora
- 1934 r."Śluby ułańskie"Stanisław Pleszczyński
- 1935 r."Manewry miłosne"porucznik Niko,książę Quanti
- 1935 r."Panienka z poste restante"przemysłowiec Olszewicz
- 1936 r."Ada!To nie wypada!"Fred,syn Orzelskiego
- 1936 r."Będzie lepiej"fabrykant Julian Dalewicz
- 1936 r."Jadzia"Jan Oksza
- 1936 r."Mały marynarz"
- 1936 r."Tajemnica panny Brinx"Henryk Malewicz
- 1937 r."Dyplomatyczna żona"Henryk de Fontana
- 1937 r."Pani minister tańczy"Sebastian hrabia de Santis
- 1938 r."Kobiety nad przepaścią"dyrektor music-hallu Klug
- 1938 r."Królowa przedmieścia"Zygmunt
- 1938 r."Zapomniana melodia"Stefan Frankiewicz
- 1939 r."Biały Murzyn"Zygmunt,narzeczony Jadwigi
- 1939 r."Trzy serca"Gogo
- 1940 r."Sportowiec mimo woli"hokeista Jerzy Piątek
- 1940 r."Złota Maska"Ksawery Runicki,obywatel ziemski
- 1941 r."Żona i nie żona"
oraz użyczył głosu do:
- 1938 r."Królewna Śnieżka i siedmiu krasnoludków"królewicz
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz